Гасуда́р ’гасудар’ (БРС). Рус. госуда́рь. У бел. мове, відаць, запазычанне з рус. Рус. слова ўзнікла трансфармацыяй лексемы господарь. Фасмер, 1, 448; Шанскі, 1, Г, 150.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Горн ’музычны інструмент’ (БРС). Рус. горн, укр. горн. У рус. мове запазычанне з ням. Horn у XIX ст. Бел. і ўкр. словы ўзяты з рус.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Заці́нглівы ’наравісты’ (Сл. паўн.-зах.). З бел. афіксацыяй да запазыч. асновы цінг‑ (< літ. tingùs ’гультаявата’), на што ўказвае выбухное ґ (Сл. паўн.-зах., 2, 266).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кел, кёл ’ікол’ (Нас., Сл. паўн.-зах., Др.-Падб., Гарэц.), ’хітрасць, упартасць’ (Нас.). Ст.-бел. келъ са ст.-польск. kieł (Булыка, Запазыч., 142). Гл. ікол.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лазе́бнік ’стораж, памагаты ў лазні’ (Др.-Падб), ст.-бел. лазебникъ ’уладальнік лазні’ (1490 г.). Запазычана са ст.-польск. laziebnik (Булыка, Запазыч., 184; Лекс. запазыч., 90).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ляпня́к ’недапечаны хлеб, які ліпне да зубоў’ (Сцяшк., карэліц., Шатал.; Сцяцко, Бел. мова, 137). Да ляпі́ць (гл.). Аб суфіксе ‑няк гл. Сцяцко, Афікс. наз., 59.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мац! — выклічнік ад дзеяслова ма́цаць (гл.) (Нас.; мсцісл., Нар. лекс.). Укр. мац! ’тс’, балг. мац! ’мазь!’, мар. mac! ’бац!’. Бел.-укр. ізалекса. Да ма́цаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мы́лка ’ручка вясла, мылка’ (Бяльк.). Рус. арханг. мылка ’дзяржанне вясла, шаста’. Усх.-бел. — паўн.-рус. ізалекса. Магчыма, уграфінізм. Параўн. эст. möla, карэльск., фін. melą ’вясло’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мялка, мня́лка ’драўляны таўкач’, ’церніца’ (ТСБМ, Уладз., Бяльк., Сл. ПЗБ), ’жанчына, якая церла лён’ (чэрв., Сл. ПЗБ). Рус. мя́лка. Бел.-рус. ізалекса. Да мяць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Нара́іць ’даць параду, параіць’ (мазыр., Бел. каз. эпас, 75). Для польск. naraič ’тс’ Атрэмбскі дапускае кантамінацыю naradzić ’тс’ і nastróić ’тс’ (Zycie wyrazów). Гл. ра́іць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)