Ра́давацца ’адчуваць радасць’, ра́даваць ’прыносіць, выклікаць радасць’ (ТСБМ), рус.ра́доваться, радовать, укр.ра́дуватися, ра́дувати, польск.radować się, чэш.radovati se, славац.radováť sa, в.-луж.radować so, славен.radovati se, серб.-харв.ра̏довати се, балг.радвам се, ст.-слав.радовати сѧ. Прасл.*radovati sę (< *radъ). Слова не мае роднасных сувязей у іншых і.-е. мовах, акрамя некаторых моў германскай групы. Тут мяркуецца і.-е. корань *red‑ (: *rod‑) ’радасны, вясёлы’, ’падбадзёрваць’; славянскія словы з прасл. коранем *rad‑ супастаўляюцца з англ.- сакс. rōt ’радасны’, ’вясёлы’, ст.-ісл.rǿtask ’станавіцца вясёлым, ясным’ (Покарны I, 853; Фасмер, 3, 429 з літ-рай).
2.што. Прабіваць, праточваць адтуліны, ход у чым-н. (пра расліны, жывёл і пад.).
Дзяцел свідруе дрэва.
Карэнне свідруе асфальт.
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан., каго-што. Мучыць, хваляваць, прыносіць боль (пра думкі, пачуцці).
Непакой за сына свідруе душу і сэрца.
4.перан. Пільна ўглядацца.
С. вачамі, позіркам каго-н.
|| зак.прасвідрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны (да 1 і 2 знач.).
|| наз.свідрава́нне, -я, н. (да 1 знач.).
|| прым.свідрава́льны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).
С. станок.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
éintragen
*
1.
vt зано́сіць (у спіс); рэгістрава́ць
Gewínn ~ — прыно́сіць прыбы́так
auf das Kónto ~ — запіса́ць на раху́нак
2.
(sich) зарэгістрава́цца
(у спісе)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
паслу́га, ‑і, ДМ ‑лузе, ж.
1. Дзеянне, учынак, які прыносіць карысць, дапамогу каму‑н. Сяброўская паслуга. Прапанаваць свае паслугі. □ І выраз твару і ўся постаць селяніна сведчылі аб тым, што ён гатовы зрабіць паслугу добраму чалавеку.Колас.Сяброўкі хацелі ўхутаць яе трэцяй коўдрай, але Юля адмаўлялася ад усялякіх паслуг.Грамовіч.Кладучыся, .. [Карызна] заўважае на сваім ложку свежую, чыстую бялізну: апошняя сямейная паслуга Марыны Паўлаўны.Зарэцкі.Паслугу ўсе прымаюць, ды часта яе забываюць.Прыказка.
2.толькімн. (паслу́гі, ‑слуг). Работа, што выконваецца для задавальнення чыіх‑н. патрэб. — Разведчыца з’явілася са сваімі паслугамі да Рыбіна сама.Пестрак.Чалавек для паслуг яму [Ліндэ] быў патрэбны.Бядуля.// Гаспадарча-бытавыя або іншыя выгоды. Камунальныя паслугі. Паслугі бібліятэк.
•••
Бюро добрых паслуггл. бюро.
Да вашых (тваіх) паслуг — выражэнне ветлівасці, якое паказвае гатоўнасць да чаго‑н.
Да яго (нашых, іх і пад.) паслуг — хто (што) можа быць у чыім‑н. распараджэнне.
Мядзведжая паслуга — няўмелая паслуга, якая замест дапамогі прыносіць цяжкасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ofiara
ofiar|a
ж.
1. ахвяра;
~a pożaru — ахвяра пажару;
paść ~ą intrygi — стаць (аказацца) ахвярай інтрыгі;
2. ахвяра; ахвярапрынашэнне;
nieść ~y bogom — прыносіць ахвяры багам;
3. ахвяраванне;
~a na pomnik — ахвяраванне на помнік;
składać (złożyć) co w ofierze — прыносіць (прынесці) што ў ахвяру; ахвяраваць чым
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
няўце́шны, ‑ая, ‑ае.
1. Такі, што немагчыма суцешыць, супакоіць. Хіліла маці галаву Над папялішчам, над магілай. Але няўцешную ўдаву Навала тая не скарыла.Шушкевіч.
2. Вельмі моцны па сіле праяўлення (пра гора, слёзы і пад.). — Шабуня памёр, — сказаў Туравец. — Памёр? — перапытаў Крайко. — Эх! — У гэтым «эх» Туравец адчуў няўцешную крыўду і боль.Мележ.
3. Які не прыносіць суцяшэння; несуцяшальны. Няўцешныя весткі прыбываюць кожны дзень: Мінск у руінах, фашысцкае войска ідзе па Беларусі.Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прымусіць прывыкнуць, прызвычаіцца да каго‑, чаго‑н. [Каня] усё-ткі Нічыпар прывучыў, быў не такі хлопец, каб адступіцца.Мележ.Употай ад маці Ліда прывучыла карову да ярма.Паслядовіч.// Выпрацаваць якую‑н. звычку, навык да пэўнай работы, занятку і пад. Прывучыць да працы. Прывучыць да цярплівасці. □ Паляўнічыя прывучылі .. [сабачку] не псаваць здабычу, а цэлай прыносіць у рукі.Лынькоў.Змалку прывучыў .. [Сёмку] бацька хадзіць каля зямлі, любіць яе і даглядаць.Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зака́з1, ‑у, м.
1. Даручэнне або просьба зрабіць, выканаць што‑н. Браць заказ. □ Прыносіць бабуля Івану заказ на чаравікі і задатак.Якімовіч.[Змітрака] здзівіла, што афіцыянтка, не атрымаўшы заказу, прынесла ўсё сама.Ваданосаў.
2. Заказаная рэч. Разнесці гатовыя заказы.
•••
Як на заказ; як па заказу — пра тое, што адпавядае якому‑н. патрабаванню, з’яўляецца ўзорным, выдатным. Дні пагодныя, як на заказ.Мележ.— Надвор’е, як па заказу, — сустрэў Мальвіну Леванок.Стаховіч.
зака́з2, ‑у, м.
Уст. Забарона.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шкумата́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.
Матляючы, тузаючы ў розныя бакі, ірваць, імкнуцца парваць на часткі. Вецер усё не ўціхаў і злосна шкуматаў полы шынялёў.Быкаў.Тут жа, скалячы зубы, гойсаў Туман. Скакаў як апантаны, хапаў зубамі то мячык, то зайку, то клоуна. Шкуматаў, падкідваў уверх, трыбушыў лапамі.Шыловіч.//перан.Прыносіць гора, пакуты, няшчасце. Шмат з іх [людзей] спазнала вайну, шмат іх вайна шкуматала, Многія бачылі з іх гора людскога нямала.Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
poświęcać
незак.
1.kogo/co ахвяраваць кім/чым; прыносіць у ахвяру каго/што; прысвячаць каго/што;
2. (твор) прысвячаць;
3.царк. асвячаць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)