Трэ́палка ‘льномялка’ (ПСл), трэ́панка, тро́панка ‘вытрапаны лён’ (Мат. Гом.), ‘пасма лёну’, ‘мера выцертага і вытрасенага валакна, роўная 2–3 жменям’ (Уладз., Трух.), трэ́панка ‘трапальніца’ (Уладз.). Да трапа́ць 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ільня́ненне ’трава, якая застаецца на льняным полі пасля таго, як выберуць лён’ (Жд. 2). Кандэнсат састаўной назвы ільняное поле з суф. ‑енн‑е; як макавенне, гуркавенне і г. д.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́лежацца сов. вы́лежаться, отлежа́ться; (о недозрелых фруктах и т.п. — ещё) улежа́ться; (вдоволь полежать) належа́ться;
в. пасля́ ця́жкай хваро́бы — вы́лежаться (отлежа́ться) по́сле тяжёлой боле́зни;
лён ужо́ ~жаўся — лён уже́ вы́лежался (отлежа́лся);
гру́шы ~жаліся — гру́ши вы́лежались (отлежа́лись, улежа́лись);
хоць не спаў, але ~жаўся — хотя́ не спал, но належа́лся
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
сце́рці, сатру́, сатрэ́ш, сатрэ́; сатро́м, сатраце́, сатру́ць; сцёр, сце́рла; сатры́; сцёрты; зак., што.
1. Тручы, зняць, счысціць што-н. з паверхні; выцерці; зрабіць чыстым.
С. пыл са стала.
2. Выціраючы, саскрэбваючы, знішчыць (што-н. напісанае, намаляванае і пад.).
С. малюнак гумкаю.
3. Дотыкам, трэннем пашкодзіць, зрабіць рану на чым-н.
С. нагу.
4. Тручы, раздрабніць, ператварыць у аднародную масу.
С. перац на парашок.
5. Трэннем апрацаваць (пра лён).
|| незак. сціра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. сціра́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
почеса́ть сов.
1. (поскрести) пачу́хаць, (долго, неоднократно) разг. папачу́хваць, папачу́хаць;
почеса́ть но́гу пачу́хаць нагу́;
2. (лён, волосы) пачаса́ць, (много, неоднократно) разг. папачэ́сваць, папачаса́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
часа́цьI
1. (валасы) kämmen vt;
2. тэкст kämmen vt; hécheln vt (лён, каноплі);
◊ часа́ць языко́м klátschen vi, seine Zúnge an etw. (D) wétzen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
счаса́цьI
1. (вычасаць) áuskämmen vt;
2. тэкст (лён і г. д) hécheln vt, kämmen vt;
3. (руку, нос і г. д) verkrátzen vt
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Выміна́ка ’асоба, якая апрацоўвае лён церніцай’ (Жд., 1). Ад вымінаць пры дапамозе суф. ‑ака, даволі распаўсюджаным у гэтай катэгорыі ў бел. і ўкр. мовах (гл. Карскі 2-3, 35). Параўн. мяць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
часа́ны 1, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад часаць 1 (у 1, 2 знач.).
2. у знач. прым. Апрацаваны часаннем 1. Часаны лён.
часа́ны 2, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад часаць 2.
2. у знач. прым. Апрацаваны часаннем 2. Свіран з часанага бруса.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пума́к ’намоклае бервяно ў рэчцы; бервяно, якім прыціскалі намочаны лён, каб не ўсплываў’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ). Ад памок ’тс’, што да мокнуць, мачыць; да фанетыкі параўн. дыял. пумі‑ дбр і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)