schön

1.

a

1) прыго́жы, цудо́ўны

sie ist ~ von Gestált — у яе́ прыго́жая фігу́ра [по́стаць]

~e Áugen máchen — каке́тнічаць

~e Wórte máchen — ліслі́віць

die ~en Künste — выяўле́нчыя маста́цтва і му́зыка

die ~e Literatúr — маста́цкая літарату́ра

2) до́бры, цудо́ўны

die ~e Natúr — прыго́жая прыро́да

ein ~es Stück Geld verdíenen — разм. зарабі́ць до́брую су́му гро́шай

~sten Dank! — вялі́кае дзя́куй!

manch ~es Mal — не раз

éine ~e Beschérung [Geschíchte]! — іран. ну і гісто́рыя [здарэ́нне]!

das wäre noch ~er! — іран. вось яшчэ́!

~ ist ánders! — не магу́ сказа́ць, каб было́ до́бра!

2.

adv

1) прыго́жа, цудо́ўна

2) до́бра, цудо́ўна

~! — до́бра!, цудо́ўна! зго́дзен!

auf das ~ste — найле́пшым чы́нам

du hast ~ láchen! — табе́ до́бра смяя́цца!; у знач.узмацнення:

~ bítten* — ве́льмі прасі́ць [запраша́ць]

bítte ~! — калі́ ла́ска!; прашу́!

dánke ~! — дзя́куй!

sei ~ brav! — будзь разу́мным

~ máchen — упрыго́жваць, аздабля́ць

~ réden [tun*] — ліслі́віць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

help​2 [help] v.

1. (with) дапамага́ць;

help down дапамагчы́ сысці́ ўніз

2. садзе́йнічаць, спрыя́ць;

that doesn’t help the situation гэ́та спра́ве не дапамо́жа

3. аблягча́ць, прыно́сіць палёгку;

The pills helped the headache. Пілюлі аблегчылі галаўны боль.

4. падава́ць (ежу, напоі);

help smb. to smth. частава́ць каго́-н. чым-н.;

help oneself to smth. частава́цца чым-н.; браць сабе́ (ежу, напоі);

help yourself, please! часту́йцеся, калі́ ла́ска!

5. infml (неадабральна) укра́сці, узя́ць без дазво́лу;

He had been helping himself to the money in the cash register. Ён пастаянна краў грошы з касы.

♦

give/lend a helping hand дапамагчы́ (каму-н.);

God/Heaven help you infml памага́й вам Бог;

it can’t be helped нічо́га не зро́біш;

one cannot help doing smth./one cannot help but do smth. не́льга стрыма́ць, прадухілі́ць не́шта; немагчы́ма стрыма́цца ад не́чага;

We couldn’t help laughing (crying). Мы не маглі́ стрыма́ць смех (слёзы).

help off [ˌhelpˈɒf] phr. v. (with) памагчы́ (каму-н.) зняць адзе́жу/во́пратку

help on [ˌhelpˈɒn] phr. v. садзе́йнічаць, спрыя́ць, дапамага́ць;

help on (with) памагчы́ (каму-н.) апрану́ць адзе́жу/во́пратку

help out [ˌhelpˈaʊt] phr. v.

1. вы́весці з ця́жкага стано́вішча, вы́ратаваць, вы́бавіць з бяды́, дапамагчы́

2. падава́ць (ежу);

She helped out fish and chips. Яна расклала па талерках рыбу са смажанай бульбай.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

account

[əˈkaʊnt]

1.

n.

1) раска́з -у m., апіса́ньне n.; падрабя́зная справазда́ча; тлумачэ́ньне n.

Please give me an account of everything — Калі́ ла́ска, раскажэ́це мне пра ўсё

satisfactory account — задавальня́ючае, дастатко́вае тлумачэ́ньне

2) раху́нак -ку m. (у банку)

current account — бягу́чы раху́нак

joint account — супо́льны раху́нак

3) лік -ку, падлі́к -у, раху́нак -ку m., разраху́нак -ку m.

to keep a written account of one’s spending — запі́сваць свае́ выда́ткі

4) ва́жнасьць, ва́ртасьць; кары́сьць f.

of no account — бяз зна́чаньня (ва́ртасьці)

to be of little account — мець малу́ю ва́ртасьць

To turn one’s time to good account — До́бра вы́карыстаць свой час

2.

v.i.

1) (for) тлума́чыць

This accounts for his behavior — Гэ́тым тлума́чацца яго́ныя паво́дзіны

2) здава́ць справазда́чу

You will have to account to the auditor — Табе́ трэ́ба бу́дзе даць справазда́чу аўды́тару

•

- bring to account

- by all accounts

- call to account

- give a good account of oneself

- keep account of

- of no account

- of some account

- on account of

- on my account

- on no account

- on one’s own account

- take account of

- take into account

- turn to account

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

rush

I [rʌʃ]

1.

v.i.

1) сьпяша́цца; імча́цца, не́сьціся

2) дзе́яць пасьпе́шліва; хапа́цца

He rushes into things without knowing anything about them — Ён хапа́ецца за спра́вы, нічо́га пра іх ня ве́даючы

3) кі́дацца

The crazed man rushed at the doctor — Вар’я́т кі́нуўся на ле́кара

4) прыліва́ць; хлы́нуць

Blood rushed to his face — Кроў уда́рыла яму́ ў твар

2.

v.t.

1) ры́нуцца, гна́ць, бра́ць шту́рмам

They rushed the enemy — Яны́ ры́нуліся на во́рага

2) тэрміно́ва выко́нваць

Rush this order, please! — Калі ла́ска, тэрміно́ва вы́канайце гэ́тую замо́ву!

3) рабі́ць пасьпе́шліва

The sick child was rushed to the hospital — Хво́рае дзіця́ пасьпе́шліва заве́зьлі ў шпіта́ль

4) падганя́ць

Don’t rush me — Не падганя́й мяне́

3.

n.

1) імклі́вы рух, напо́р -у m.

the rush of the flood — імклі́вы напо́р паво́дкі

2) сьпе́шка f., сьпех -у m.

The rush of city life — Сьпех гарадзко́га жыцьця́

The Christmas rush — Перадкаля́дная мітусьня́

the gold rush — залата́я ліхама́нка

4.

adj.

сьпе́шны, тэрміно́вы

A rush order — Сьпе́шная замо́ва

•

- with a rush

II [rʌʃ]

n.

1) чаро́т -у m.

2) драбяза́ f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

калі́ ​1, прысл.

1. пытальнае. У які час?, якую пару? Калі можна зайсці да вас? Калі ж ты прыехаў? // У рытарычных пытаннях і клічных зваротах. — І калі ты ўжо сур’ёзным чалавекам станеш? Лынькоў.

2. часавае. У які час. — Калі адбудзецца сход? — Невядома калі.

3. часавае. У будучым, няскора. Калі гэта яшчэ ён прыедзе! □ — Нам жа ў тэатр хутка. — О, калі той тэатр, паспееце. Кучар.

4. азначальнае. Ужываецца як абстрактнае абазначэнне часу (звычайна ў спалучэнні з часціцай «вось»). Вось калі табе трэба было зайсці.

5. неазначальнае. Калі-небудзь. Ці ж бачылі вы калі гэта?

6. неазначальнае. Часам, час ад часу. Заходзь калі да нас. // Пры проціпастаўленні двух сказаў або членаў сказа з паўтарэннем прыслоўяў у пачатку кожнага з іх (калі... калі...) абазначае: парой, часам. Калі сыты, калі галодны.

7. адноснае. Ужываецца як злучальнае слова: а) падпарадкоўвае даданыя азначальныя сказы назоўніку галоўнага сказа, які абазначае пэўны прамежак часу. Ужо надвечар таго дня, калі дзед Талаш спаткаўся з Мартынам Рылем каля тоўстага дуба, людзі з вёскі Вепры заўважылі адзнакі нейкай нядобрай праявы. Колас. Быў аднак час, калі Тодар хадзіў, спусціўшы свой задзірысты нос. Крапіва; б) падпарадкоўвае даданы дапаўняльны сказ выказніку галоўнага сказа. [Караневіч (Наталлі):] Я не ведаю, калі буду вольны. Крапіва; в) злучае даданыя дзейнікавыя сказы з выказнікам галоўнага сказа. Яму было вядома, калі Рыгор адбыў з завода ў пабыўку, на колькі яму гэта пабыўка дадзена і калі яна скончыцца. Гартны.

•••

Ёсць калі! (фам.) — няма часу, некалі.

Калі яшчэ — пра даўно мінулае або няпэўнае будучае. Калі яшчэ тое было. Калі яшчэ тое будзе.

Няма калі — няма часу, некалі (рабіць што‑н., займацца чым‑н. і пад.).

Рэдка калі — вельмі рэдка.

калі́ ​2, злучн.

1. Ужываецца ў пачатку даданага сказа часу (часта пры наяўнасці ў галоўным сказе суадносных слоў «тады», «то» і інш.) і выражае: а) частковае або поўнае супадзенне ў часе дзеяння галоўнага і даданага сказаў; абазначае: у той час як. Сапраўдная дружба пачынаецца тады, калі людзі як мае быць ведаюць адзін аднаго. Чорны. Мартыну рабілася не па сабе, калі ён слухаў гэтыя словы і цвёрды голас старога Талаша. Колас; б) паслядоўнасць дзеяння; абазначае: пасля таго як. Упусціла паводдзе старое, Калі вір маладога нахлынуў. Трус. Калі Якуб падаў Вольцы руку, яна трохі засмучана яму ўсміхнулася. Крапіва; в) паўтаральнасць дзеяння (часта са словамі «заўсёды», «кожны раз» і інш.). Бацькі заўсёды былі вельмі рады, калі Ксаня з мужам і дзіцем прыязджалі часам летам да іх у госці. Лынькоў. Бывала, калі .. Цімошка гнаў каровак на пашу, то Кустрэй.. кожны раз што-небудзь скажа яму. Колас.

2. Ужываецца ў пачатку даданага сказа рэальнай умовы (часта пры наяўнасці ў галоўным сказе суадносных слоў «то», «дык», «тады» і інш.); абазначае: пры ўмове, калі...; у (тым) выпадку, калі... Калі паэт Сваёй эпохай дыша, — Паэзію яго Усхваляць пакаленні. Чарот. Нават калі скінуць гадоў пятнаццаць з плячэй дзеда Талаша, то і тады ён быў ужо немалады. Колас. // (у спалучэнні з часціцай «б»). Ужываецца ў даданым сказе ўмовы, які выражае пажаданую, уяўную або процілеглую рэальнасці ўмову. Саўка напэўна ўцёк бы, калі б за ім не пагналіся разам з гаспадарамі сабакі. Колас. // Ужываецца ў пабочных і ўстаўных сказах з адценнем умоўнасці, уяўнасці. Калі праўду казаць, я не любіў хадзіць у Багульнікі, хоць там бабулька Ганна мяне частавала варэннем. Сабаленка. Ад Астапавай леснічоўкі да бальніцы, Калі ісці наўпрост праз лес, было кіламетраў дзевяць альбо дзесяць. Лынькоў.

3. Ужываецца ў пачатку сказа, у якім ёсць супастаўленне або проціпастаўленне з другім сказам. Калі пан Крулеўскі вёў рэй галоўнага свата польскасці, то роля Васіля Бусыгі зводзілася да ролі панскага падбрэхіча. Колас.

4. (звычайна ў спалучэнні са злучнікамі «і», «а»). У пачатку даданага сказа з аслабленай умоўнасцю ўжываецца для выражэння катэгарычнага сцверджання, каб падкрэсліць што‑н., звярнуць увагу на што‑н. Яму нічога больш было не трэба, І калі б ён цяпер што і хацеў, Дык гэта — лусту матчынага хлеба. З. Астапенка.

5. (у спалучэнні з часціцамі «і», «ж», «нават»). Ужываецца ў значэнні ўступальнага злучніка ў даданым уступальным сказе. Зусім змяніўся стары бондар Сымон... Калі і раней ён быў не з гаваркіх, дык цяпер учуць ад яго якое-небудзь слова было ў вялікую навіну. Лынькоў. Калі ж і цяпер ён, Сцёпка Мякін, шаптаў супраць калгасаў, дык рабіў гэта значна асцеражней. Брыль.

6. Ужываецца ў пачатку даданага сказа, што выражае прычыну, якой абумоўлена дзеянне галоўнага сказа. Трэба было ісці ў такую [вячэрнюю] школу, калі лепшай не было. Чорны. // Ужываецца ў пачатку даданага сказа, які паказвае на прычыну, што з’яўляецца асновай сцверджання, выражанага ў галоўным сказе (пры наяўнасці проціпастаўлення паміж прадметамі, асобамі, аб якіх гаворыцца ў абодвух сказах). Калі ўжо ты змог гэта зрабіць, то і я змагу.

7. Падпарадкоўвае даданы дапаўняльны сказ галоўнаму. Дзед любіць, калі яго хто доўга слухае. Лынькоў.

8. у знач. часціцы (у спалучэнні з часціцай «б»). Ужываецца ў пачатку клічнагасказа для выражання моцнага жадання. Ах, калі б гэта збылося!

•••

Калі (б) ні — кожны раз як. Калі ні прыйдзеш, ён чытае.

Калі ласка гл. ласка.

Калі на тое пайшло (у знач. пабочн.) — калі так трэба, раз справа датычыцца... Калі на тое пайшло, дык ён можа паказаць Васільку такое, што таму і не снілася. Лынькоў.

Калі хочаш (хочаце) (у знач. пабочн.) — магчыма, можа здарыцца. Лявон дома .. застаўся, чытаў кнігу. «Не, нешта не лезе ў галаву чытанне: Чортава дзеўка, зачаруе, калі хочаш, мяне. Х-ха-ха!» Галавач.

Калі што якое гл. што.

Ні калі было ні калі будзе — тое, што мае адбыцца, было або вельмі даўно або будзе яшчэ вельмі няскора.

Што, калі?.. — а раптам (пра надыход чаго‑н. небяспечнага, непажаданага). А што, калі пра гэта даведаюцца?

Што, калі б?... — зварот у значэнні нерашучай просьбы, асцярожнага запытання. — А што, калі б і нам падацца ў лес замест бежанства? Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ве́сці, вяду, вядзеш, вядзе; вядзём, ведзяце; пр. вёў, вяла, вяло; заг. вядзі; незак.

1. каго. Накіроўваць чый‑н. рух. Весці каня за повад. □ Маці бярэ мяне за руку і вядзе дамоў. Бядуля. Вядзі, гаспадар, калі ласка, Нашчадкаў на ганак цясовы! Калачынскі. Зорын вёў сваю партнёршу, як добра спрактыкаваны танцор. Гурскі. // Памагаць ісці. Весці хворага пад рукі. // Прымушаць ісці з сабою. Весці ў міліцыю. □ Арыштаваных вялі рыначным пляцам проста да ратушы. Чорны. // што. Кіраваць аўтамабілем, караблём, самалётам і пад. Весці паравоз. □ [Вася:] — Хвіліну я нічога не бачыў і вёў самалёт наўгад. Шамякін. [Брат] вёў праз мост памалу Наш мінскі самазвал. Гілевіч. // каго-што. Ісці на чале, узначальваць, камандаваць. Весці войскі ў бой. □ Адну з калон беспрацоўных вёў Зыгмунт Асядовіч. Чорны. Капітан.. не спыняўся, настойліва вёў роту на нямецкія пазіцыі. Мележ.

2. перан.; каго-што. З’яўляцца кіраўніком чаго‑н.; ажыццяўляць кіраўніцтва кім‑, чым‑н. Весці сход. Весці гурток, клас. □ Маці спраў весці не ўмела, і ў мінулым годзе запушчаную і ўшчэнт разбураную гаспадарку прыйшлося збыць. Васілевіч. Вёў Герасім Дзмітрыевіч урок як звычайна. Выклікаў.. вучняў да дошкі, расказаў новы матэрыял. Б. Стральцоў.

3. чым па чым. Рухаць (указкай, алоўкам і пад.) па паверхні чаго‑н. Весці ўказкай па карце.

4. што. Будуючы што‑н. (дарогу, трубаправод, лінію электраперадачы і пад.), пракладваць у пэўным напрамку. — Ты памятаеш, як вялі ў нас дарогу? — раздумліва спытаў у мяне Яўхім. — На Рэчыцу? Ракітны. Праз балоты і палі Будаўнікі з Дашавы трубы Да Мінска роднага вялі. Ляпёшкін.

5. Мець пэўны напрамак, быць шляхам куды‑н. Дзве сталёвыя каляі, ля якіх стаіць Птахава будка, вядуць з усходу на захад — з Гомеля на Брэст. Навуменка. Роўная, гладкая пясчаная дарога вяла да самага ўзлесся.. Курто. Стаяў [асабняк] на ўзгорку, з вуліцы да яго вялі шырокія.. усходкі. Шамякін. // перан.; да чаго. Мець сваім вынікам, цягнуць за сабою. Гэта да дабра не вядзе.

6. што. Рабіць, выконваць, ажыццяўляць, падтрымліваць што‑н. (ужываецца звычайна ў спалучэнні з назоўнікамі, якія абазначаюць дзеянне). Весці падлікі. Весці назіранне. Весці барацьбу. Весці перапіску. Весці размову. □ Сход праходзіў спакойна. Максім за сталом вёў пратакол. Машара. Адам вёў строгую канспірацыю і прывучаў да строгасці ў падпольных справах і Міколу. Якімовіч. Ганна Сцяпанаўна была не з маўклівых, і трэба было ўвесь час весці з ёй размову. Шыцік.

7. безас. Разм. Хіліць на што‑н.; адольваць. Яго вяло на сон.

•••

Весці (размову, гутарку) да чаго‑н. — гаворачы або робячы што‑н., мець на мэце што‑н.

Весці рэй — быць завадатарам, верхаводзіць. — Антоська!.. родны мой! Канаю... Перагарэў, адстаў, знікаю... Вядзі ж ты рэй, вядзі... адзін... Як лепшы брат, як родны сын. Колас.

Весці сваё — настойліва ажыццяўляць свае планы, намеры, погляды, думкі.

Весці сваю лінію — тое, што і гнуць сваю лінію (гл. гнуць).

Весці свой род (генеалогію) ад каго‑н. — лічыць сябе нашчадкам каго‑н.

І вухам не весці — не слухаць, не звяртаць увагі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

word​1 [wɜ:d] n.

1. сло́ва;

half a word паўсло́ва;

concluding words заклю́чныя сло́вы;

have a word (with smb.) пагавары́ць (з кім-н.);

I have no words to express my gratitude. Мне не хапае слоў, каб выказаць удзячнасць.

2. заўва́га, пара́да;

a word of advice пара́да;

a word in season своечасо́вая пара́да

3. ве́стка, навіна́;

Please leave a word for me at the office. Калі ласка, пакіньце мне запіску ў офісе.

4. абяца́нне;

give smb. one’s word паабяца́ць;

keep/break one’s word стрыма́ць/не стрыма́ць сло́ва;

a man of his word чалаве́к сло́ва

♦

by word of mouth на сло́вах;

have words (with smb.) свары́цца (з кім-н.);

in a word адны́м сло́вам;

in other words другі́мі сло́вамі, іна́кш ка́жучы;

without many words без лі́шніх слоў;

not a word! infml ні сло́ва!; ні гу-гу!;

in word and deed на сло́вах і на спра́ве;

beyond words невымо́ўны;

eat/swallow one’s words браць свае́ сло́вы наза́д; прасіць прабачэ́ння за ска́занае;

fair/good words кампліме́нты;

the last word (in smth.) апо́шняе дасягне́нне (у чым-н.);

put in a (good) word for smb. закі́нуць сло́ўца за каго́-н.;

take smb. at his word паве́рыць каму́-н. на сло́ва;

take smb.’s word for it лаві́ць каго́-н. на сло́ве;

word for word сло́ва ў сло́ва;

a word of honour сло́ва го́нарy

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

wóllen

I

a ваўня́ны, шарсцяны́

II

mod

1) хаце́ць, жада́ць, збіра́цца

er will — ён хо́ча, ён збіра́ецца

ich hábe es tun ~ — я хаце́ў гэ́та зрабі́ць

ob man will óder nicht — во́ляй-няво́ляй

hier ist nichts zu ~ — тут нічо́га не даб’е́шся

er wólle sofórt zu mir kómmen! — няха́й ён за́раз жа пры́йдзе да мяне́!

2)

es will régnen — збіра́ецца (на) дождж

méine Béine ~ nicht mehr — мае́ но́гі адка́зваюцца служы́ць

das will überlégt sein — аб гэ́тым трэ́ба паду́маць

es will mir nicht éinleuchten — я не магу́ зразуме́ць

dem sei, wie ihm wólle — няха́й бу́дзе, як бу́дзе

3) (у знач. будучага часу)

wir ~ séhen — паглядзі́м

4) (выражае запрашэнне, мяккі загад)

~ wir géhen! — дава́й(це) по́йдзем!, хадзе́м!

~ Sie mir bítte hélfen*! — дапамажы́це мне, калі́ ла́ска!

5) (выражае катэгарычны загад)

willst du ántworten! — за́раз жа адка́звай!

6) (выражае катэгарычнае сцвярджэнне)

er will es nicht getán háben — ён ка́жа [сцвярджа́е], што ён гэ́тага не рабі́ў

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

tréten

*

1.

vi (s)

1) ступа́ць, наступі́ць

bítte ~ Sie näher! — калі́ ла́ска, падыдзі́це бліжэ́й!

ins Haus ~ — увайсці́ ў дом

zur Séite ~ — адыйсці́ ўбок

an den Tisch ~ — падысці́ да стала́

2) выступа́ць; вытырка́цца; выхо́дзіць

der Schweiß trat ihm auf die Stirn — пот вы́ступіў у яго́ на лбе́

3) (auf A) наступа́ць (на што-н.)

4) пераступа́ць; кро́чыць

von éinem Fuß auf den ánderen ~ — пераступа́ць з адно́й нагі́ на другу́ю

5) з’яві́цца, паяві́цца

j-m únter die Áugen ~ — пака́звацца каму́-н. на во́чы

vor j-n ~ — стаць [паўста́ць] пе́рад кім-н.

6) абазначае дзеянне, на характар якога ўказвае назоўнік:

in Aktión ~ — пача́ць дзе́йнічаць

in den Streik ~ — пача́ць забасто́ўку [страйк]

in Erschéinung [zutáge, zu Táge] ~ — вы́явіцца; паказа́цца

mit j-m in Verbíndung ~ — звяза́цца з кім-н.

er trat in sein zwánzigstes Lébensjahr — яму́ пайшо́ў двадца́ты год

2.vt націска́ць наго́й; тапта́ць; наступа́ць

etw. in Stücke ~ — расці́снуць, растапта́ць што-н.

sich (D) éinen Dorn in den Fuß ~ — наступі́ць на калю́чку, застрамі́ць нагу́ (калю́чкай)

den Takt ~ — адбіва́ць наго́й такт

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

калі́

1. нареч., вопр. когда́;

к. ж вы пры́йдзеце? — когда́ же вы придёте?;

калі́ гэ́та бу́дзе? — когда́ э́то бу́дет?;

2. нареч. (в какое-л. время) когда́-нибудь;

ці чуў ты к. тако́е? — слыха́л ли ты когда́-нибудь подо́бное?;

3. нареч. (в будущем, не скоро) когда́-то;

к. гэ́та ён яшчэ́ прые́дзе? — когда́-то он ещё прие́дет?;

4. нареч., разг. (иногда) когда́;

к. мо́жна, к. не́льга — когда́ мо́жно, когда́ нельзя́;

5. союз временной когда́;

к. ўзышло́ со́нца, мы ўжо былі́ до́ма — когда́ взошло́ со́лнце, мы уже́ бы́ли до́ма;

6. союз условный е́сли; раз; когда́;

к. працава́ць, дык працава́ць — е́сли рабо́тать, так рабо́тать;

к. гля́неш з паго́рка, то ўсё ўба́чыш як на дало́ні — е́сли (когда́) взгля́нешь с холма́, то всё уви́дишь как на ладо́ни;

к. не ве́даеш, не гавары́ — е́сли (раз) не зна́ешь, не говори́;

◊ к. то́е было́ — э́то бы́ло да́вным-давно́;

як к. — когда́ как;

к. што яко́е — в слу́чае чего́;

к. ла́ска! — а) пожа́луйста; б) добро́ пожа́ловать!;

каб ды к. б — е́сли бы да кабы́;

к. рак сві́сне — когда́ рак сви́стнет;

к. на то́е пайшло́ — (в знач. вводн. сл.) е́сли на то пошло́;

каб ды к. б вы́рас у ро́це грыб — погов. е́сли бы да кабы́ вы́росли во рту грибы́;

к. худ, не лезь на кут — посл. всяк сверчо́к знай свой шесто́к; по одёжке протя́гивай но́жки

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)