pulse

[pʌls]

1.

n.

1) пульс -у m., біцьцё сэ́рца

2) часьціня́ біцьця́

to feel (take) one’s pulse — ма́цаць пульс

3) рытм у му́зыцы

4) пачу́цьці, настро́і pl.

the pulse of the nation — настро́і ў наро́дзе

2.

v.i.

бі́цца; трапята́цца; вібрава́ць

His heart pulsed with excitement — Яго́нае сэ́рца бі́лася ад хвалява́ньня

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

thump

[Өʌmp]

1.

v.t.

1) біць, сту́каць

He thumped the table with his fist — Ён біў кулако́м аб стол

2) гру́каць

3) informal біць, лупі́ць, лупцава́ць

2.

v.i.

1) гвалто́ўна бі́цца (пра сэ́рца)

2) ступа́ць, ісьці́ цяжко́й хадо́ю

3.

n.

1) стук -у m., цяжкі́ ўда́р

2) гук ад уда́ру, сту́ку

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

змагацца, біцца, ваяваць, весці змаганне, весці барацьбу, весці вайну; дужацца (разм.); барукацца (перан.) □ брацца загрудкі, хапацца загрудкі, ліць кроў, праліваць кроў, ламаць пікі

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

лёд лёд, род. лёду м., мн. ільды́, -до́ў, (после гласных) льды, род. льдоў;

дрейфу́ющий лёд дрэйфуючы лёд;

◊

лёд разби́т лёд разбі́ты;

лёд тро́нулся лёд крану́ўся;

на уста́х мёд, а на се́рдце лёд на языку́ мёд, а на сэ́рцы лёд;

би́ться как ры́ба об лёд бі́цца як ры́ба аб лёд.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

лама́ць, ламлю́, ло́міш, ло́міць; ламі; лама́ны; незак.

1. што. Згінаючы або ўдараючы з сілай, аддзяляць часткі чаго-н. або раздзяляць што-н. на часткі.

Л. вецце.

Л. лёд.

2. Пашкоджваць часткі цела, косці; нявечыць, калечыць.

Л. крылы.

Л. ногі.

3. што. Разбіваючы, разбураючы, даводзіць да непрыгоднасці, псаваць.

Л. стары дом.

4. перан., што. Пераадольваць, знішчаць што-н. аджыўшае.

Л. старыя звычаі.

5. перан., каго-што. Рэзка (крута) змяняць.

Л. свой характар.

6. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Выклікаць хваравітае адчуванне ламоты.

Ломіць косці.

◊

Ламаць галаву над чым (разм.) — біцца над рашэннем якой-н. задачы, якога-н. пытання.

Ламаць шапку перад кім (уст.) — уніжацца, ліслівіць.

|| зак. палама́ць, -ламлю́, -ло́міш, -ло́міць; -лама́ны (да 2 знач.) і злама́ць, зламлю́, зло́міш, зло́міць; зламі; злама́ны (да 1—4 знач.); наз. пало́мка, -і, ДМ -мцы, мн. -і, -мак, ж. (да 2 знач.).

|| наз. лама́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.) і ло́мка, -і, ДМ -мцы, ж. (да 3 і 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

scrap

I [skræp]

1.

n.

1) кава́лачак -ка m., рэ́штка f.; аб’е́дкі

scraps of food — аб’е́дкі

2) уры́вак -ўка m. (зь ліста́, кні́гі)

scraps of songs — уры́ўкі зь пе́сьняў

3) мэталалом, скрап -у m.

2.

v.t.

1) лама́ць, ператвара́ць у лом

2) выкіда́ць як непатрэ́бнае

•

- scraps

II [skræp]

v.i. (-pp-) informal

бі́цца; калаці́цца; свары́цца, ва́дзіцца

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

закла́д м

1. (дзеянне) Versétzen n -s, Versátz m -(e)s, -e, Verpfändung f -, -en; Bürgschaft f -, -en;

прыня́ць у закла́д in Záhlung néhmen*;

2. (рэч) Pfand n -(e)s, Pfänder;

у закла́д als Pfand, zum Pfand;

адда́ць у закла́д in Versátz gében*, versétzen vt, verpfänden vt;

узя́ць пад закла́д gégen Pfand léihen*;

◊ бі́цца аб закла́д wétten vi, éine Wétte éingehen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Тлумі́ць ’марочыць, дакучаць’ (ТСБМ), ’збіваць з толку, задурваць, блытаць’ (Нас.), ’прыгнятаць’ (Ласт.), ’турбаваць’ (чэрв., ЛА, 3), ’заблытваць, збіваць з панталыку’ (Байк. і Некр.), ’ачмураць шумам’ (Касп.), ’псаваць, таптаць (пасевы); жартаваць, гаварыць абы-што’ (Нас.), ’дурыць’ (пух., Жд. 2; бялын., Янк. Мат.), ’несці лухту’ (Шымк. Собр.), тлумы́ты ’стрымліваць, затрымліваць’ (драг., Ск. нар. мовы), ст.-бел. тлуми́ти ’ўціхамірваць’, ’стрымліваць’ (1574 г., КГС), сюды ж тлумі́цца ’страчваць увагу, блытацца’ (Нас.), ’туліцца, жыць у цеснаце’, ’дурэць’, ’прадаваць, рабіць доўга’ (Мат. Гом.), тлуми́тис ’таўчыся’ (кобр., Горбач, Зах.-пол. гов.), тл́умны ’нястрыманы, шумны, неспакойны’ (ТСБМ), ’сварлівы, бесталковы’ (Байк. і Некр.). Параўн. укр. тлу́ми́ти ’знішчаць, нявечыць; заглушаць; біць, лупцаваць’, польск. tlumić ’прыглушаць, глушыць, прыгнятаць (пра агонь), стрымліваць; таўчыся, біцца’, ст.-польск. tlomić ’тс’, чэш. tlumit ’прыглушаць, стрымліваць, змякчаць’, славац. tlmiť ’тс’. З польск. tlumić ’прыглушаць, стрымліваць’ (Борысь, 635; Брукнер, 572; Махэк₂, 646; Куркіна, Этимология 1983, 24–26).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Трымце́ць, трамце́ць ‘дрыжаць, калаціцца (ад стуку, удараў, ад страху)’, ‘трэсціся, калыхацца’, ‘пакрывацца рабізною (пра паверхню вады)’, ‘узмоцнена і часта біцца (пра сэрца)’, ‘махаючы крыламі, трымацца ў паветры’, ‘трапятаць ад моцнага хвалявання, унутранага пачуцця’ (ТСБМ, Некр. і Шат., Ласт., Сцяшк.; ашм., Стан., Ян., Растарг.), ‘дрынкаць, бразгатаць, дзілінкаць, тарахцець’ (Некр. і Байк.), зоркі трымця́ць ‘зоры мігцяць, ззяюць’ (ваўк., ЛА, 2), тромце́ць ‘дрыжаць’ (ТС), сюды ж ст.-бел. тремтенье ‘трапятанне, дрыжанне, матлянне’ (ГСБМ), гл. трамцець. Фармальная і семантычная блізкасць да літ. trìmti ‘дрыжаць ад холаду’, ‘лякацець’, лат. trimēt ‘рухацца’, tremt ‘баяцца’, ‘палохаць’ выклікалі меркаванні пра запазычанне ці пранікненне, што павінна было мець месца пасля падзення дыфтонгаў, але да падзення рэдукаваных у славянскіх мовах (Мартынаў, Бел.-укр. ізал., 49; яго ж, PC, 1993, 1, 38; Лекс. Палесся, 14; Лучыц-Федарэц, Baltica, 3, 1, 169 і інш.). Меркаванне адхіляецца Анікіным (Опыт, 289), які канстатуе толькі роднасныя адносіны.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ры́ба ж. ры́ба;

◊ бі́цца як р. аб лёд — би́ться как ры́ба об лёд;

ні р. ні мя́са — ни ры́ба ни мя́со;

як р. ў вадзе́ — как ры́ба в воде́;

нямы́ як р. — нем (немо́й) как ры́ба;

лаві́ць ры́бу ў каламу́тнай вадзе́ — погов. лови́ть ры́бу в му́тной воде́;

на бязры́б’і і рак — ры́ба — посл. на безры́бье и рак — ры́ба

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)