Крэс ’мяжа’ (Яшк., Сцяшк., Сл., Гарб.). Ст.-бел. кресъ ’тс’ < польск. kres < с.-в.-ням. kreis ’тс’ (Булыка, Запазыч., 176).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лятонцы ’хуткі’ (іўеў., Сцяшк. Сл.), ’рухавы’ (шчуч., лаг., Сл. ПЗБ). Кантамінацыя польск. latający і бел. лятучы (з выпадзеннем польск. ‑aj‑).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Матке́дніца ’жаночая кашуля’ (іўеў., Сл. ПЗБ). Няясна. Магчыма, у выніку кантамінацыі літ. marškiniaĩ ’кашуля’ і бел. спадніца (цяжкасці ў кансанантызме).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Моўкна, ст.-бел. мовкна ’лыка’ запазычана з літ. máukna ’лыка’, ’тоўстая кара з дрэў’ (Яблонскіс, 128; Булыка, Лекс. запазыч., 209).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мятлю́га ’завея’ (карэліц., Сцяшк. Сл.). Да мяцёль (гл.) (Мурашка, Бел. лекс., 117). Аб суфіксе ‑uga гл. Слаўскі, SP, 1, 68.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Паспасі́баваць ’падзякаваць’ (брасл., в.-дзв., Сл. ПЗБ), паспасібкываць ’тс’ (Бяльк.). Ад рус. спасибо ’дзякуй’ пад уплывам бел. падзякаваць < дзякаваць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пасць ’пашча жывёлы, рот чалавека’ (Нас.), па́сці ’тс’ (Бел. казкі). З прасл. pad‑tь, якое з pasti > па́сці́ 1 (гл.)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Патрабі́зна ’неабходнасць’ (Нас.), ст.-бел. потребизна ’патрэба’ (1388 г.) запазычана са ст.-польск. potrzebizna ’тс’. Параўн. таксама ўкр. потребизна ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пашлэмаць (іран.) ’пачыкільгаць’ (свісл., Сцяшк. Сл.). Гукапераймальнае. Параўн. драг. шлём! шлёматэ ’шлэпаць’ (Лучыц-Федарэц), шлёпаць < ішлёп! (Чарнышэвіч). Параўн. бел. шлэпаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Паўтора, ст.-бел. повторе, повтуре, повтурне ’паўторна’ (1513 г.) запазычаны са ст.-польск. powtóre, powtórnie ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 200).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)