wykonać co w szerszym ~ie — выканаць што ў больш шырокім маштабе;
2. дыяпазон;
zakres częstotliwości — дыяпазон частаты;
zakres długości fal — дыяпазон хваляў;
w swoim (we własnym) ~ie — самастойна; сваімі сіламі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Parthis mendacior
Ілжывыя больш за парфян*.
Лживее парфян.
бел. Ілжэ не падсяваючы. Ён не ступіць, каб не залгаў. Не брахне, дык не дыхне. У яго залгаць, як арэх раскусіць. Не быў на той даліне, дзе праўду дзялілі.
рус. Врёт как сивый мерин. Врёт и глазом не смигнёт. Врёт, что помелом метёт. Врёт, людей не стыдится и Бога не боится. Так соврёт, что и не перелезешь. Так путает, что и сам дороги домой не найдёт. Не в подъём человеку врёт. Врёт, как водой бредёт.
фр. Mentir comme un arracheur de dents (Врать как зубодёр). Mentir comme un laquais (Врать как лакей). Mentir comme une oraison funèbre (Врать как надгробная речь). Mentir comme une épitaphe (Врать как эпитафия).
англ. Lie like a gas-meter (Врать как газовый счётчик).
нем. Er lügt wie gedruckt (Он врёт как по печатному).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
davón, dávon
adv
1) ад гэ́тага [таго́, яго́, яе́, іх]
was hábe ich ~ ? — яка́я мне з гэ́тага кары́сць?
2) з гэ́тага [таго́, яго́, яе́, іх]
ich géhe ~ aus, dass… — я зыхо́джу з таго́, што…
3) аб гэ́тым, аб тым [ім, ёй, іх]
nicht mehr ~! — ні сло́ва больш аб гэ́тым!
◊ er war auf und ~ — яго́ і след прастыў
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
übrig
1.
a
1) аста́тні, які́ застае́цца
im Übrigen — адна́к, зрэ́шты
2) лі́шні
ein Übriges tun* — зрабі́ць больш чым трэ́ба
ich hábe (nicht) viel für ihn ~ — ён мне (не) ве́льмі даспадо́бы [сімпаты́чны]
~ bléiben* — застава́цца (пра грошы і г.д.)
~ lássen* — пакіда́ць (што-н. як астатак)
2.
adv звыча́йна
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
möglich
1.
a магчы́мы, мажлі́вы
ist es ~? — (няўжо́) гэ́та магчы́ма?
álles Mögliche tun* — (з)рабі́ць усё магчы́мае
das ist éher ~ — гэ́та больш пэўна
2.
adv магчы́ма
so bald wie ~ — як мага́ хутчэ́й
sowéit ~ — па ме́ры магчы́масці
so gut wie ~ — як мага́ лепш
wie ~, wo ~ — калі́ гэ́та магчы́ма
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
брыль, ‑я, м.
1. Тое, што і капялюш. Чырвоныя хустачкі дзяўчат мяшаліся з хлапцоўскімі шапкамі розных гатункаў, пачынаючы з гарадскімі кепкамі і канчаючы самадзельнымі саламянымі брылямі.Колас.
2. Казырок шапкі. Паўлік адчуваў на сабе торбачку, доўгі брыль у шапцы хоць і закрываў твар ад высокага сонца, але затое на лбе ўсё больш з’яўлялася капелек поту.Сташэўскі.Слаўная гэта была шапка — з блішчастым лакіраваным брылём, са спружынаю ўсярэдзіне.Якімовіч.//перан. Стрэшка над уваходам. На другі дзень у двор бальніцы, Дзе ганак звешвае свой брыль, Пад’ехаў, стаў аўтамабіль.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вастрыня́, ‑і, ж.
1. Уласцівасць вострага (у 1, 3, 4, 7 і 8 знач.). Вастрыня нажа. Вастрыня ўспамінаў перажытага. Вастрыня зроку. Вастрыня позірку. Вастрыня драматычнага канфлікту. □ З гадамі ў мяне не прытупіўся зрок, І вастрыні пачуццяў я не трачу.Грахоўскі.Вастрыня першага болю прайшла, аднак забыцца на тое, што давялося перажыць, [Булаўка] не мог.Пальчэўскі.
2.перан.Разм. Надзённасць, актуальнасць. Пад канец рабочага дня Юрка ўзяў з маіх рук двойчы перапісаныя мною допісы, прачытаў і сказаў: — На першы раз нішто сабе, але трэба больш палітычнай вастрыні.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Рабіць што‑н. вострым. Вастрыць нож. Вастрыць аловак. □ Рабочыя разышліся па месцах і прыняліся хто наразаць, хто тачыць, хто шліфаваць, хто стругаць, хто вастрыць на наждаку разцы ды зубцы.Гартны.
2.перан. Рабіць што‑н. больш успрымальным. Вастрыць слых.
•••
Вастрыць зброю — рыхтавацца да ўзброенага нападу на каго‑н., да вайны.
Вастрыць (тачыць) зуб (зубы) — а) накаго. Маючы злосць на каго‑н., імкнуцца нашкодзіць яму, нарабіць непрыемнасцей; б) нашто. Мець вялікае жаданне завалодаць чым‑н., захапіць што‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
багаце́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
Станавіцца багатым, багацейшым. Панская пільня! Яна належала пану, а трымаў яе ад пана і багацеў з яе нейкі падпанак з гарадка.Чорны.Цяжка было жыць пасля вайны. Але год за годам калгас багацеў, больш важкім рабіўся працадзень.Гроднеў.// Абзаводзіцца чым‑н., разжывацца на што‑н. Краіна пасля вайны багацела на самую дасканалую тэхніку.Паслядовіч.// Станавіцца паўнейшым, павялічвацца. Гумно паўнела з колевым годам, І багацеў хлявец прыплодам.Колас.// Набываць якасна новыя рысы. Багацець духоўна.// Развівацца, удасканальвацца. Багацее мова, узнімаецца яе культура.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
балансава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; незак.
1. Захоўваць раўнавагу пры дапамозе рухаў цела. [Вано] стаяў на адной назе, .. у правай руцэ трымаў маленькія восці, левай злёгку балансаваў у паветры.Самуйлёнак.//перан. Прыстасоўвацца. Больш за чатыры месяцы балансаваў Заслонаў між падазронасцю ворагаў і незразумелым здзіўленнем тых, што лічылі яго за свайго.«Беларусь».
2.Спец. Падводзіць баланс 1 (у 2 знач.).
3.што. Спец. Прыводзіць у адпаведныя суадносіны ўзаемазвязаныя часткі чаго‑н. Балансаваць састаўныя элементы ў кармавым рацыёне.