Глыбока ўвязнуць (у гразі, снезе і пад.). Марыя выйшла людзям насустрач, саступіла з грудка і раптам правалілася ў багну. Паспрабавала вылазіць і ўгрузла яшчэ глыбей. У яе ўжо не было сілы выцягнуць ногі з балота.Кулакоўскі.// Асесці, уехаць у зямлю. А вось і бацькава хата. Яна як бы трошкі ўгрузла ў зямлю.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
двор
1. У актах (XVI ст.). Адміністрацыйны цэнтр пэўнай мясцовасці ў дзяржаўных маёнтках (Піч.).
2. Дом, хата (Кузн.Касп., Слаўг., Шчуч.).
3. Месца пад жылым домам і гаспадарчымі пабудовамі разам з пляцоўкай перад домам (БРС).
4. Панская сядзіба, фальварак (БРС).
5. Месца, дзе стаялі пабудовы (Ст.-дар.).
6. Вялікая хата, дзе жыве нераздзеленая сям'я (Слаўг., Шчуч.).
□в. Новы Двор Мін., в. Стары Двор Паст., ур. Двор каля в. Малева Нясв.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
Per me ista trahantur pedibus
Што да мяне, то няхай кульгаюць.
Что касается меня, пусть хромают.
бел. Наш Антон не тужыць па том. Не мае гарыць ‒ не мне тушыць.
рус. Моя хата с краю ‒ ничего не знаю. Наш Антон не тужит о том: мать умирает, а он со смеху помирает. Наше дело ‒ сторона.
фр. Ce n’est pas mon affaire (Это не моё дело).
англ. It’s none of my business (Это не моё дело). Paddle yaer own canoe (Греби веслом своё собственное каноэ).
нем. Nach mir/uns die Sintflut (После меня/нас ‒ потоп).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Nil juvat amisso claudere septa grege
Не дапаможа агароджа, калі прапаў статак.
Не поможет ограда, если пропало стадо.
бел. Пасля сваркі кулакамі не машуць. Позна калодзезь капаць, як хата гарыць.
рус. После драки кулаками не машут. Поздно щуке на сковороде вспоминать о воде.
фр. Fermer l’écurie quand les chevaux sont partis (Закрывать конюшню, когда лошади ушли).
англ. It is too late to lock the stable door when the horse has been stolen (Поздно запирать конюшню, когда коня украли).
нем. Begangene Tat leidet keinen Rat (Совершённое дело не терпит совета).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Се́лішча ‘зямельны ўчастак, заняты будынкамі, садамі’ (ТСБМ; люб., Сл. ПЗБ, Янк. 2, Шушк., Яшк.), ‘сяло або месца, дзе яно было’ (Касп., Гарэц., Ласт., Др.-Падб., Ян.), ‘будоўля’ (Сцяшк.), ‘невялікі лужок каля сотак’ (шчуч., З нар. сл.), ‘месца, дзе стаяла хата’ (палес., ЛА, 4; чэрв., ст.-дар., Сл. ПЗБ), ст.-бел.селище ‘тс’. Укр.се́лище, рус.се́лище, ст.-рус.селище, чэш.sídliště, серб.-харв.се̏лиште, славен.selišče, балг.се́лиште, макед.селиште ‘пасяленне’. Прасл.*sědlišče, *selišče ад прасл.*sědlo (гл. сяло) з суф. nomina loci ‑išče. Гл. БЕР, 6, 602.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
log
[lɔg]1.
n.
1) пале́на, бервяно́n.; кало́да f.
2) за́піс у рэе́стры, у ва́хтавым журна́ле
2.
v.i.
працава́ць на лесанарыхто́ўцы
3.
v.t.
1) валі́ць дрэ́вы
2) запі́сваць у ва́хтавы журна́л
4.
adj.
зь бярве́ньня
a log house — ха́та зь бярве́ньня
•
- log on
- log in
- log off
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
БРО́ЎКІ ПЕТРУСЯ́ ЛІТАРАТУ́РНЫ МУЗЕ́Й у Мінску. Засн. 10.7.1980. Адкрыты для наведвання 29.12.1984. Мае 5 экспазіцыйных залаў, у т. л. 2 мемарыяльныя. Пл. экспазіцыі 110,5 м². Налічвае больш за 20 тыс. экспанатаў асн. і навук. дапаможнага фонду (1996). Знаходзіцца ў доме, дзе П.Броўка жыў у 1951—80. Зберагае рэчы духоўнай, матэрыяльнай культуры, звязаныя з жыццём, творчасцю і грамадскай дзейнасцю паэта. Сярод іх рукапісы твораў П.Броўкі, яго кнігі, выдадзеныя на розных мовах, кнігі бел. і зарубежных пісьменнікаў з дарчымі надпісамі; асабістыя рэчы, дакументы паэта, творы жывапісу, графікі і скульптуры (З.Азгура, А.Бараноўскага, В.Бялыніцкага-Бірулі, А.Кашкурэвіча, Г.Паплаўскага і інш.). Філіял — хата-музей Петруся Броўкі ў Пуцілкавічах (Ушацкі р-н Віцебскай вобл.).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГУДЗЕ́ВІЦКІ ЛІТАРАТУ́РНА-КРАЯЗНА́ЎЧЫ МУЗЕ́Й.
Засн. ў 1965 на грамадскіх пачатках пры сярэдняй школе ў в. Гудзевічы Мастоўскага р-на Гродзенскай вобл., з 1990 — дзяржаўны. Пл. экспазіцыі 729 м², больш за 12 тыс. экспанатаў (1997). У экспазіцыі этнагр. помнік краю — сял.хата 18 ст. з прадметамі сял. побыту 17—19 ст. Сярод экспанатаў вырабы з косці і каменю часоў неаліту, кераміка сярэднявечча, вырабы мясц. кавалёў 18—20 ст., калекцыя падвойных дываноў, кафля 17—20 ст., вырабы з лёну, саломкі, дрэва, калекцыя нар. адзення, рукапісы і кнігі з аўтографамі вядомых бел. пісьменнікаў, дзеячаў медыцыны, мастакоў, артыстаў, кампазітараў, творы жывапісу, графікі і скульптуры.
3.узнач.прым. Выбелены. Беленае палатно. □ Мне валошкай вышыла матуля З беленага кужалю кашулю.Вітка.
4.узнач.прым. Запраўлены малаком; забелены. Сёння, як заўсёды ў святую нядзельку, пад’еўшы добра бліноў з верашчакаю і вычысціўшы міску беленай заціркі, Гарбуз выйшаў у садок.Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
варыя́цыя, ‑і, ж.
1. Відазмяненне другарадных элементаў чаго‑н. пры захаванні асноўнага. Варыяцыі сцэны спектакля.//Спец. Некаторыя змены асноўнага тыпу ў раслін і жывёл. // Змена рытму, мелодыі, гармоніі пры захаванні асноўнай тэмы. Тэма з варыяцыямі.
2. Варыянты распрацоўкі або паўтарэння асноўнай тэмы. Купалаўскі верш «Мая хатка» з’яўляецца па сутнасці вольнай варыяцыяй на тэму аналагічнага верша Багушэвіча «Мая хата».Івашын.
3. У матэматыцы — змяненне віда функцыі велічынь.
[Ад лац. variatio — змяненне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)