1.(1і2ас.неўжыв.). Успыхнуць, загарэцца. Дым павялічваўся, гусцеў, а праз хвіліну поўсць запалілася ўжо агнём.Маўр.У купэ нарэшце запалілася святло — сіняе зверху і яшчэ лямпа на століку.Васілёнак.// Пачаць свяціцца, зіхацець. На бляклым небасхіле ўдалечыні ўжо запалілася і ціха гарэла адзінокая, самотная зорка.Быкаў.
3.перан.; чым і без дап. Аказацца ахопленым моцным пачуццём, імкненнем і пад. Запаліцца гневам. □ — Не дам! Не дам — і ўсё! — запаліўся яшчэ больш Ігнат.Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ЛА́ЗЕРНАЯ ЗВА́РКА,
зварка плаўленнем, пры якой крыніцай цяпла з’яўляецца сфакусіраванае эл.-магн. выпрамяненне лазера. Вызначаецца бескантактнасцю (зварка праз празрыстае ваконца герметычнай пасудзіны), малым памерам зоны тэрмічнага ўплыву.
Шчыльнасць патоку выпрамянення пры Л.з. 0,1—1 МВт/см2, глыбіня праплаўлення 0,05—2 мм, што дазваляе надзейна зварваць дэталі таўшчынёй 0,01—1,5 мм. Найб. пашырана імпульсная Л.з. (стварае кропкавыя злучэнні, прадукцыйнасць да 100 аперацый за мінуту), выкарыстоўваецца таксама неперарыўная (шыўная) зварка (стварае суцэльныя швы, прадукцыйнасць да 1,5—2 м/мін). Л.з. выкарыстоўваецца для злучэння металаў і сплаваў, якія не зварваюцца звычайнымі спосабамі, для зваркі канструкцый у цяжкадаступных месцах, мініяцюрных і лёгкадэфармуемых дэталей (электроннавакуумных і паўправадніковых прылад, інтэгральных схем і інш).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Смарка́ч1 ‘ёрш’ (Мат. Гом.), сморка́ч ‘тс’ (Крыв.). Да смаркаць (гл.), г. зн. слізкая або пакрытая сліззю рыба; параўн. таксама палескія сінонімы: сопе́ль, соплі́вец, слі́нявец, слізуне́ц; гл. Крывіцкі, Зб. Крапіве, 200 і наст.
Смарка́ч2 ‘грыб масляк’ (узд., Нар. словатв.). Да смаркаць (гл.). Таксама як і ў дачыненні да рыб (гл. папярэдняе слова) назва слізкіх грыбоў; гл. Мяркулава, Очерки, 156, 181 і наст.
Смарка́ч3 ‘маленькая лямпа без шкла, газніца, капцілка’ (Шат.; воран., бярэз., Сл. ПЗБ), смарка́чка ‘тс’ (Касп.; в.-дзв., глыб, Сл. ПЗБ), смырька́чык ‘тс’ (Бяльк.), смарка́чык (сморка́чикъ) ‘маленькая свечка, зробленая з рэштак свечачнага лою шляхам макання, якую яўрэі ўжывалі падчас шабасу’ (Нас., Сержп. Прымхі), смарка́чык ‘газніца’ (бярэз., Сл. ПЗБ). Польск.smarkaczka ‘свечка з благога лою, якая хутка тоне ў ім’. Усё да смаркаць (гл.).
*Смаркач, сморка́ч ‘невылегчаны баран’ (драг., З нар. сл.). Гл. маркач.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ма́сляный
1. ма́слены;
2.(относящийся к растительному маслу) але́йны;
ма́сляные кра́ски але́йныя фа́рбы;
ма́сляная жи́вопись але́йны жы́вапіс;
ма́сляный портре́т але́йны партрэ́т;
3.(жирный) ма́слены;
ма́сляное пятно́ ма́сленая пля́ма;
4.техн. ма́слены;
ма́сляный выключа́тель ма́слены выключа́льнік;
ма́сляный насо́с ма́сленая по́мпа;
ма́сляная ла́мпа ма́сленая ля́мпа.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пагарэ́цьсов., в разн. знач. погоре́ть;
мно́гія вёскі ў час вайны́ ~рэ́лі — мно́гие дере́вни во вре́мя войны́ погоре́ли;
кве́ткі ў са́дзе ~рэ́лі — цветы́ в саду́ погоре́ли;
ля́мпа ~рэ́ла і пату́хла — ла́мпа погоре́ла и пога́сла;
здае́цца, я ~рэ́ў на гэ́тай спра́ве — ка́жется, я погоре́л на э́том де́ле
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
suspend
[səˈspend]
v.
1) падве́шваць
The lamp was suspended from the ceiling — Ля́мпа была́ падве́шаная да сто́лі
2) спыня́ць, прыпыня́ць
to suspend work — прыпыні́ць пра́цу
3) прыпыня́ць часо́ва, адклада́ць
The court suspended judgment until next Monday — Суд адкла́ў прысу́д да насту́пнага панядзе́лка
4) часо́ва звальня́ць (з паса́ды); часо́ва выключа́ць
5) стры́мваць
to suspend payment — стрыма́ць спла́ту (даўго́ў)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ту́хнуць1, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. тух, ‑ла; незак.
1. Пераставаць гарэць, свяціць; гаснуць. Зусім не чутно было выбухаў, толькі ў небе, далёка адсюль, загараліся і адразу тухлі арыенціровачныя ракеты.Лупсякоў.Пад самай столлю захісталася лямпа і пачала тухнуць.Каваль.Агонь ніколі ў нас не тухне, Па двух калах кіпіць кацёл.Астрэйка.Раджаўся дзень, за лесам тухлі зоры.Кляшторны.// Страчваць бляск, жывасць (пра вочы, погляд і пад.). Гора вырастае ў адзін міг: галава апускаецца ніжэй, вочы тухнуць.Бядуля.
2.перан. Слабець, памяншацца. І бязмерная радасць адразу тухне, нібы ў сэрцы агні чорным радном пакрыліся.Лынькоў.Гудкі запелі расставанне, А стрэчы як і не было. І тухне зноў на скрыжаванні Падзей зялёнае святло.Чэрня.
ту́хнуць2, ‑не; пр. тух, ‑ла; незак.
Разм. Загніваць і непрыемна пахнуць; пратухаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
висе́тьнесов., в разн. знач. вісе́ць;
ла́мпа виси́т над столо́мля́мпа вісі́ць над стало́м;
скала́ виси́т над доро́гой скала́ вісі́ць над даро́гай;
пла́тье с одного́ бо́ку виси́т суке́нка з аднаго́ бо́ку вісі́ць;
◊
висе́ть на волоске́ вісе́ць на валаску́;
висе́ть в во́здухе вісе́ць у паве́тры;
висе́ть на ше́е вісе́ць на шы́і.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
погоре́тьсов.
1.в разн. знач. пагарэ́ць;
мно́гие дере́вни во вре́мя войны́ погоре́ли мно́гія вёскі ў час вайны́ пагарэ́лі;
цветы́ в саду́ погоре́ли кве́ткі ў са́дзе пагарэ́лі;
ла́мпа погоре́ла и пога́слаля́мпа пагарэ́ла і пату́хла;
ка́жется, я погоре́л на э́том де́ле здае́цца, я пагарэ́ў на гэ́тай спра́ве;
