Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ля́мпа, -ы, мн. -ы, лямп і -аў, ж.
Прыбор для штучнага асвятлення або награвання.
Настольная л.
Газавая л.
Паяльная л.
|| памянш.ля́мпачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым.ля́мпавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ля́мпаж. ла́мпа;
га́завая л. — кероси́новая ла́мпа;
віся́чая л. — вися́чая ла́мпа;
насто́льная л. — насто́льная ла́мпа;
засцерага́льная л. — предохрани́тельная ла́мпа;
дэтэ́ктарная л. — дете́кторная ла́мпа;
ква́рцавая л. — ква́рцевая ла́мпа;
нео́навая л. — нео́новая ла́мпа;
электро́нная л. — электро́нная ла́мпа;
л. напа́львання — ла́мпа нака́ливания;
като́дная л. — като́дная ла́мпа
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ля́мпа, ‑ы, ж.
1. Прыбор для штучнага асвятлення з дапамогай электрычнага току, спальвання газы, нафты і пад. Настольная лямпа. □ На стале гарэла лямпа пад светлым абажурам і ляжала разгорнутая кніга, якую чытаў настаўнік.Колас.Дзве вісячыя лямпы задыхаліся ўгары ад сціснутага паветра, міргалі.Васілевіч.
2. Прылада для асвятлення або награвання спецыяльнага прызначэння на розных вытворчасцях. Паяльная лямпа. Шахцёрская лямпа.
•••
Катодная лямпа — устарэлая назва электроннай лямпы.
Кварцавая лямпа — электрычная лямпа ў выглядзе невялікага балона з кварцавага шкла для атрымання ультрафіялетавых прамянёў, якая выкарыстоўваецца ў медыцыне, сельскай гаспадарцы і інш.
Лямпа дзённага святла — разнавіднасць люмінесцэнтнай лямпы, якая выпраменьвае святло, падобнае на дзённае.
Лямпа напальвання — электрычная лямпа, крыніцай святла якой з’яўляецца свячэнне напаленай токам тугаплаўкай, звычайна вальфрамавай ніці.
Неонавая лямпа — крыніца аранжава-чырвонага святла, якое выпраменьваецца ў выніку электрычнага разраду паміж электродамі ў неоне, якім запоўнена лямпа.
Электронная лямпа — вакуумная прылада для атрымання або ўзмацнення электрамагнітных ваганняў, якая прымяняецца ў радыётэхніцы, тэлемеханіцы і пад.
Электрычная лямпа — тое, што і лямпа напальвання.
[Фр. lampe.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ля́мпаж
1. Lámpe f -, -n; Léuchte f -, -n (свяцільня);
насто́льная ля́мпа Tíschlampe f;
2.спец Lámpe f -, -n;
пая́льная ля́мпа Lötlampe f;
электро́нная ля́мпа Elektrónenröhre f -, -n, Röhre f;
ля́мпа-фа́ра Schéinwerferlampe f
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
лямпа
Том: 17, старонка: 207.
Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)
ля́мпа
(польск. lampa < лац. lampas, ад гр. lampas)
1) прыбор для штучнага асвятлення з дапамогай электрычнага току, газы і інш.;
2) прылада для асвятлення або награвання спецыяльнага прызначэння (напр. шахцёрская л., паяльная л.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Ля́мпа1, ля́нпа, ле́мпа, ле́нпа ’прыбор для штучнага асвятлення электрычным токам, газай, нафтай’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Яруш., Бяльк., Шат., Касп., Сл. ПЗБ, Сцяц., Словатв.; драг., КЭС). Ст.-бел.лямпа (лампа) (XV ст.) ’тс’ запазычана са ст.-польск.lampa, якое з с.-в.-ням.lampe < франц.lampe < лац.нар.lampada < лац.lampas ’паходня, свечка, ліхтар, свяцільнік’ (Булыка, Лекс. запазыч., 103; Кюнэ, 72; Чартко, Бел. лінгв. зб., 151; Слаўскі, 4, 40–41).
Ля́мпа2, ля́мпачка ’шклянка (гарэлкі)’ (Нас.). Запазычана з польск.lampa (XVIII ст.), lampka (XIX ст.), ’шклянка для віна’ — першапачаткова форма шклянкі нагадвала лямпу (Слаўскі, 4, 41).
