Пага́нка 1 ’ядавіты грыб’ (ТСБМ, Касп.). Рус. пога́нка ’тс’. Да паганы (гл.).
Пага́нка 2 ’вадаплаўная птушка, мяса якой мае непрыемны смак’ (ТСБМ, Нас.). Да пага́ны (гл.); з тлумачэння значэння відавочная і матывацыя назвы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Савя́к ’грыб падбярозавік, абабак’ (Сцяшк., Нар. лекс.), ’падасінавік’ (Мат. Гом., Жд. 1, 2, Нар. сл.), ’махавік’ (Сл. ПЗБ, Жыв. сл.), саўякі́ ’падасінавікі’ (лельч., Арх. ГУ). З асавя́к у выніку адпадзення а‑. Гл. асавік.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
апрану́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
1. Адзецца ў якую‑н. вопратку. Папалуднаваўшы, Люба апранулася ў кажушок і сабралася ісці. Мурашка.
2. Забяспечыць сябе неабходнай вопраткай. [Дэвіс:] — Вам трэба.. прыстойна апрануцца, набыць абутак. Васілевіч.
3. Адзецца прыгожа, выстраіцца. — А цяпер — дадому! — падаў каманду Грыб. — Апраніся, як на вяселле! Ваданосаў.
4. перан. Пакрыцца чым‑н. Дрэвы апрануліся ў зялёнае ўбранне. Берагі апрануліся ў бетон і граніт.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зялёнка 1, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Ядомы грыб з пласціністай зялёнай шапкай. Міця па-ранейшаму ходзіць у лес. Цяпер па зялёнкі, самыя познія, апошнія грыбы восені. Навуменка.
зялёнка 2, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.
Разм. Вадкасць зялёнага колеру на спірце з антысептычнымі ўласцівасцямі для змазвання скуры. Апёкі на твары пачарнелі, едкая зялёнка распаўзлася да вушэй. Алешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паклява́ць 1, ‑клюю, ‑клюеш, ‑клюе; ‑клюём, ‑клюяце; зак., каго-што.
1. Скляваць усё. Паклявалі птушкі ўвесь корм і паляцелі.
2. Злёгку, крыху скляваць, абкляваць. [Сабіна:] — Навошта ты яго ўзяў? [Муж:] — Як навошта? Гэта добры яшчэ грыб. Яго крыху цецерукі паклявалі. Але ён яшчэ здаровы. Сабаленка.
3. і без дап. Кляваць некаторы час.
паклява́ць 2, ‑клюю, ‑клюеш, ‑клюе; незак., што і без дап.
Абтыкаць дзіркі пакуллем.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пы́льхаўка ’грыб порхаўка’ (гродз., Сл. ПЗБ). Паралельныя ўтварэнні тыпу пу́рхаўна ’тс’ ад пу́рхаць (гл.) даюць падставы ў якасці зыходнага прыняць незафіксаваны дзеяслоў *пыльхаць (ад гукапераймальнага *пыльх ’пырх’ і пад.); магчыма, пад уплывам пыл (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Каро́ўка ’грыб: малачай, млечнік, ваўнянка’ (Жыв. сл.). Іншая назва таго ж грыба ўказвае на матывацыю назвы. Увогуле грыбы сямейства Russulaceae (сыраежкавыя) выдзяляюць млечны сок і таму называюцца кароўкамі, малачаямі, млечнікамі (гл. Лек. раст., 44–45).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Падасі́навік, падасі́ннік ’ядомы грыб з чырвона-бурай шапкай’. Утварэнні ад прыметнікаў падасінавы, падасінны < асіна з суф. ‑ік, ‑нік. Толькі ўсх.-слав. словаўтваральная мадэль у назвах грыбоў (рус. подоси́новик, подоси́нник, укр. підосиновик) (гл. Мяркулава, Очерки, 161).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пу́тнік ’баравік, які расце пры дарозе’ (ельск., Жыв. сл.), рус. дыял. путник ’ядомы грыб’. Да пуць ’дарога’, параўн. трыпутнік ’расліна Plantago L.’ (< *прыпутнік), рус. подорожник ’тс’. Магчыма, ад путны! ’каштоўны, сапраўдны’, параўн. праўдзівы ’баравік’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ча́йны в разн. знач. ча́йный;
ч. куст — ча́йный куст;
~ная фа́брыка — ча́йная фа́брика;
~ная лы́жка — ча́йная ло́жка;
○ ч. грыб — ча́йный гриб;
◊ праз гадзі́ну па ~най лы́жцы — че́рез час по ча́йной ло́жке
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)