pair1 [peə] n. па́ра (у розных знач.);
a pair of gloves/earrings па́ра пальча́так/завушні́ц;
a pair of trousers штаны́;
the happy pair шчаслі́вая па́ра (муж і жонка)
♦
a pair of hands infml рабо́чы чалаве́к, рабо́тнік;
in pairs па́рамі;
I’ve only got one pair of hands infml у мяне́ то́лькі дзве рукі́;
that’s anotherpair of shoes гэ́та зусі́м і́ншая спра́ва
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
туале́т, ‑а і ‑у, М ‑леце, м.
1. ‑у. Адзенне, убранне. Модны туалет. Дарожны туалет. □ Уперамешку з самымі далікатнымі рэчамі жаночага туалету тут ляжалі мужчынскім штаны, часта без калашыны, трапляліся чаравікі, якім цяжка было падабраць пару, кавалачкі і парасоны. Нядзведскі.
2. ‑у. Прывядзенне ў належны стан свайго выгляду (умыванне, прычэсванне, адзяванне). Займацца туалетам. □ Ніна, збіраючыся на начную работу, рабіла туалет перад люстрам — гэтага патрабавала «прафесія». Мікуліч. // Разм. Прадметы касметыкі, гігіены. Дзяўчына падышла да маленькага століка, на якім стаялі прылады дзявочага туалету і некалькі фотакартак самых блізкіх людзей. Васілевіч.
3. ‑а. Столік з люстэркам, за якім адзяваюцца, прычэсваюцца.
4. ‑а. Прыбіральня. Мужчынскі туалет.
[Фр. toilette.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
kroić
kroi|ć
незак.
1. кроіць; рэзаць;
~ć co na kawałki — кроіць (рэзаць) што на кавалкі;
2. краіць;
krawiec ~ł spodnie — кравец краіў штаны;
~ć na kogo — імкнуцца стаць кім; мерыцца; нацэльвацца
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
абле́злы, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Той (такі), у каго (у якім) вылезла шэрсць, поўсць. Сухарлявы конь а аблезлай ад мулкага хамута шыяй ледзь мог цягнуць плуг. Каваль. // Які пачаў мяняць скуру. Аблезлы нос.
2. Які выліняў, змяніў колер, выцвіў. На.. [Шурку] была аблезлая блакітная саколка і падкасаныя вышэй калена няпэўнага колеру картовыя штаны. Васілевіч.
3. З абдзёртым верхнім слоем; аблуплены; выцерты. Аблезлы дом. □ Холадам веяла і жудасцю ад аблезлых высокіх сцен. Галавач. Тады [Яўхім] імчаўся ў гумно, дзе стаяла аблезлая малатарня, афарбаваная калісьці ў сіні колер. Чарнышэвіч.
4. перан. Непрыгожы, неахайны, плюгавы. У такія хвіліны Косцю хацелася схапіць гэтую аблезлую малпу [Іваноўскага] і задушыць уласнымі рукамі. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзяды́ 1, ‑оў; адз. няма.
1. Людзі, якія жылі раней; продкі. Дзяды і прадзеды. □ Дзяды нашы білі драпежнікаў прускіх, Не даўшы надзець на сябе кайданы. Броўка.
2. Абрад памінання нябожчыкаў, а таксама дзень, калі выконваўся гэты абрад. Апошняе [ворыва] скончым на гэтым тыдні, і ў суботу, на дзяды, якраз можна будзе грэчку сеяць. Гартны.
дзяды́ 2, ‑оў; адз. дзед, ‑а, М ‑дзе, м.
1. Пустазелле з калючым лісцем і сцяблом, з лілавата-чырвоным суквеццем; бадзяк. Густа буялі каструбаватыя калючыя кусты дурнап’яну, дзядоў ды крапівы. Мележ.
2. Пустазелле з шырокім лісцем і ўчэпістымі суквеццямі-шышкамі; лопух. // Учэпістыя суквецці-шышкі гэтай расліны. [У Паўліка] пяты парэпаныя, шапка дзіравая, штаны ўсе ў дзядах. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
подтяну́ть сов., в разн. знач. падцягну́ць, мног. пападця́гваць;
подтяну́ть подпру́гу падцягну́ць папру́гу;
подтяну́ть брю́ки падцягну́ць штаны́;
подтяну́ть ло́дку падцягну́ць ло́дку;
подтяну́ть отста́вшие ча́сти падцягну́ць ча́сці, які́я адста́лі;
подтяну́ть отстаю́щих по матема́тике падцягну́ць адстаю́чых па матэма́тыцы;
ты запева́й, а мы подтя́нем ты запява́й, а мы падця́гнем;
◊
живо́т подтяну́ло безл. жыво́т падцягну́ла;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Бахі́лы ’абутак, галёшы, зробленыя з шын, абутак з гумы’ (Янк. Мат., Інстр. I, Сцяшк. МГ), ба́хілкі ’скураныя лапці’ (Гарэц.), бахлы́ ’вялікія галёшы’ (віц., Г. А. Цыхун, вусн. паведамл.), ба́хілы, ба́хілкі (Нас.). Параўн. яшчэ форму басі́лы (паралельна з бахі́лы) ’бахілы’ (Жд.); палес. бахы́лы ’вялікія гумавыя галёшы для валёнак’ (Лысенка, ССП). Гл. яшчэ Сакал. (бахі́лы, баху́лі). Рус. (з XVII ст.) бахилы ’від абутку’ (шмат форм, гл. Даль; Вахрас, Наим. об., 63–66), укр. бахи́ли ’скураныя штаны’, бахли ’глыбокія самаробныягалёшы на валёнкі’. Не вельмі яснае слова. Агляд старых этымалогій Фасмер, 1, 136; Вахрас, Наим. об., 63–66. Вахрас, там жа, прапануе звязваць з цюрк. baɣ‑ ’звязваць’, baɣly ’звязаны’ (гэту этымалогію падтрымлівае Мюлер, ZfSl, 9 (1), 1964, 157; сумняваюцца Лапацін–Улуханаў, ИАН ОЛЯ XX (2), 172; Шанскі, 1, Б, 60). Шанскі (там жа, 59–60) прымае тлумачэнне Праабражэнскага (вытворнае ад ба́хать, бу́хать), а бел. словы лічыць запазычаннем з рус. мовы. Гл. басі́лы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Суко́ннікі 1 ’даматканыя суконныя штаны’ (чэрв., круп., мядз., Сл. ПЗБ; ТС; калінк., светлаг., чач., Мат. Гом.), ’суконныя буркі (абутак)’ (Гарад.). Ад суко́нны ’зроблены з сукна, воўны’, гл. сукно.
Суко́ннікі 2 ’дранікі, звычайна посныя’ (Барад.), суко́ннік ’аладка (з дранай бульбы)’ (мазыр., Мат. Гом.). Няясна; параўн. суко́ніцы ’ягады (цёртыя)’ (жытк., Мат. Гом.), што можна звязаць з літ. sùkalioti ’круціць, вярцець’, а таксама з рус. дыял. сука́лить ’скрэбці, чысціць’, якое Тапароў (Балтийские яз., 46) лічыць балтызмам, на думку Анікіна (Опыт, 284), беспадстаўна. Гл. таксама сканцы ’бульбяныя піражкі, начыненыя капустай’, што выводзіцца ад сакаць ’сукаць, раскатваць цеста’, параўн. рус. дыял. ска́нец ’тонкая раскатаная ляпёшка з прэснага цеста’ і ’тоўстая, грубая пяньковая пража’, што сведчыць пра першасны сінкрэтызм “кулінарнага” і “тэкстыльнага” значэнняў дзеясловаў *sukati, *sъkati: рус. бранск. сучить сканцы ’прасці пражу’ і рус. калін. сканцы сучить ’раскатваць цеста’, гл. Фасмер, 3, 635; Анікін, Опыт, 279. Падрабязней гл. Цыхун, БЛ, 63, 112, 113.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
inch1 [ɪntʃ] n.
1. ца́ля (2,54 см);
The trousers were an inch too long. Штаны былі на два з паловай сантыметры даўжэйшыя, чым трэба.
2. ве́льмі мала́я адле́гласць або́ ко́лькасць;
The truck missed us by inches. Грузавік ледзь не наехаў на нас.
♦
every inch ца́лкам, по́ўнасцю;
inch by inch ма́ла-пама́лу; ве́льмі паво́льна;
not budge/give/move an inch не ўступа́ць ні на ёту;
He looked every inch a sailor. Ён выглядаў мараком з галавы да пят.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
падцягну́ць сов., в разн. знач. подтяну́ть; (таща, приблизить — ещё) подтащи́ть;
п. папру́гу — подтяну́ть подпру́гу;
п. штаны́ — подтяну́ть брю́ки;
п. мех да во́за — подтяну́ть (подтащи́ть) мешо́к к теле́ге;
п. адста́ўшыя ча́сці — подтяну́ть отста́вшие ча́сти;
п. адстаю́чых па матэма́тыцы — подтяну́ть отстаю́щих по матема́тике;
ты запява́й, а мы ~ця́гнем — ты запева́й, а мы подтя́нем;
◊ жыво́т ~ну́ла — безл. живо́т подвело́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)