по́зех, ‑у, м.

Міжвольны глыбокі ўдых і выдых з шырока разяўленым ротам, а таксама гук, які ўзнікае пры гэтым; зявок. Я веру поўдню. Казкі не лапоча ён І позехам даўгім не крывіць рот, А моўчкі ўсмак працуе заклапочана Ды рукавом з ілба сцірае пот. Бураўкін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шчэ́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак., што.

1. Скаліць, аскальваць. Гаспадар спачувальна шчэрыць рот. Савіцкі. Аўчарка гыркала, шчэрыла зубы, рвалася да дрэва. Шыловіч. / у перан. ужыв. Стаю І на мяне падлога шчэрыць Крывыя, праржавелыя цвікі. Бураўкін.

•••

Шчэрыць зубы — тое, што і скаліць зубы (гл. скаліць).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

jaws

1) рот -у m.; па́шча, зя́па f.

2) Tech. захва́т -а m., заціска́ч -а́ m., кля́мар -ра m.

3) цясьні́на f. (у гара́х), ву́зкі ўвахо́д у далі́ну

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

parch

[pɑ:rtʃ]

v.

1) лёгка падсма́жваць, пра́жыць (ячме́нь, кукуру́зу), сушы́ць

2) палі́ць, пячы́ (пра со́нца), выкліка́ць сма́гу

3) перасыха́ць (пра рот, го́рла), сьмя́гнуць (пра ву́сны)

parched lips — пасьмя́глыя ву́сны

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

крыві́ць

1. (рабіць крывым) krümmen vt;

2. (перакошваць) verzíehen* vt;

крыві́ць рот den Mund verzíehen*;

крыві́ць твар ein Gesícht zíehen*, das Gesícht verzíehen*;

◊ крыві́ць душо́й héucheln vi; sich verstéllen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

ша́мкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Гаварыць невыразна, шапялявячы. Вось яны [дзяўчаты] адважылі хлеб старому чалавеку, бадай што дзядулю. У яго трэсліся рукі, калі браў хлеб, і нешта шамкаў бяззубы рот, відаць, дзякаваў дзяўчатам. Лынькоў. [Журко:] — Мог выказаць сваю нязгоду і на камітэце. А то стаіць, шамкае нешта. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Claude os, aperi oculos

Закрый рот, адкрый вочы.

Закрой рот, открой глаза.

бел. Глядзець вачамі, а не ротам.

рус. Очи ушей вернее. Не верь чужим речам, а верь своим очам.

фр. Il vaux mieux se fier à ses yeux qu’à ses oreilles (Лучше доверять своим глазам, нежели ушам.

англ. Keep your mouth shut and your eyes open (Держи рот закрытым, а глаза открытыми).

нем. Die Ohren glauben anderen Leuten, die Augen glauben sich selbst (Уши верят другим людям, глаза верят самому себе).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

лы́жка ж. ло́жка;

◊ праз гадзі́ну па ча́йнай лы́жцы — че́рез час по ча́йной ло́жке;

гато́ў у лы́жцы вады́ ўтапі́ць — погов. гото́в в ло́жке воды́ утопи́ть;

л. дзёгцю ў бо́чцы мёду — погов. ло́жка дёгтя в бо́чке мёда;

вялі́кая л. рот дзярэ́ — посл. больша́я ло́жка рот дерёт;

дарага́я л. к абе́ду — посл. дорога́ ло́жка к обе́ду

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

Ратазе́й ’разявака’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ), ротазе́й, ратазі́ня ’тс’ (Нас.), ратазе́іна ’тс’ (міёр., Нар. словатв.), ратазе́ў ’тс’ (Юрч. Вытв.). Параўн. рус. ротозе́й ’тс’, дыял. ротозёва ’тс’. Складанае слова з рот (гл.) і аддзеяслоўнага ‑зей (з варыянтамі) ад зяваць (гл.). Параўн. разява (гл.). Параўн. кампазіт з адваротным парадкам кампанентаў раззеўрат (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Kíndermund

m -(e)s, -münder

1) дзіця́чы рот

◊ ~ tut Wáhrheit kund — ≅ дзіця́ не хлу́сіць

2) m -(e)s дзіця́чая мо́ва

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)