абпалі́ць, -палю́, -па́ліш, -па́ліць; -па́лены; зак., што.
1. Прымусіць абгарэць, абвугліцца з усіх бакоў.
Маланка абпаліла ствол елкі.
2. Апрацаваць выраб з гліны і пад. агнём.
А. гаршкі.
|| незак. абпа́льваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. абпа́льванне, -я, н. і абпа́л, -у, м. (да 2 знач.; спец.).
Абпал цэглы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разгайда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны і разго́йдаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што.
1. Прымусіць моцна гайдацца (гойдацца).
Р. арэлі.
2. Гайдаючы (гойдаючы) каго-, што-н., надаць яму сілу інерцыі для кідання.
Р. за рукі-ногі і кінуць у ваду.
|| незак. разго́йдваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
укарані́ць, -раню́, -рэ́ніш, -рэ́ніць; -ранёны; зак., што.
1. Пасадзіўшы, даць умацавацца ў глебе каранямі.
2. перан. Садзейнічаць трываламу замацаванню чаго-н. у практыцы; прымусіць увайсці ў быт, свядомасць і пад.
У. гаспадарчы разлік.
У. новы метад у вытворчасць.
|| незак. укараня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. укаране́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыві́ць, прыўю, прыўеш, прыўе; прыўём, прыўяце; пр. прывіў, ‑віла, ‑ло; заг. прыві; зак., што.
Прымусіць засвоіць, надаць (якую‑н. уласцівасць, звычку і пад.). Прывіць навыкі самастойнай працы. Прывіць правільныя погляды.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адна́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., каго.
Прымусіць адвыкнуць ад чаго‑н.; адвучыць ад якой‑н. звычкі, схільнасці і пад. // Выклікаць нежаданне хадзіць куды‑н., перашкодзіць мець сувязь з кім‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыку́таць, прыку́таць ’закрыць, прыкрыць, прычыніць’ (Ян., Бяльк., Растарг.), таксама прыху́таць ’пахаваць’ (Жд.), з развіццём семантыкі прыку́таць ’прымусіць’ (Ян.); сюды ж аддзеяслоўнае прыку́тка ’прыкрыццё (напр., дзвярэй)’: нещитная прикутка дзверей (Нас.). Прэфіксальнае ўтварэнне ад ку́таць ’закрываць’ < прасл. *kǫtati/*kutati. Параўн. рус. дыял. прику́тать ’захутаць, добра ўкрыць’, ’пакрыць (пра зямлю)’, ’закрыць, прыкрыць; зачыніць’, укр. прику́тати ’прыкрыць, захутаць зверху’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
растапі́ць, ‑таплю, ‑топіш, ‑топіць; зак., што.
Нагрэўшы, прымусіць растапіцца. Растапіць воск. □ Прыгрэе цёплае сонца, растопіць гурбы снегу. Гартны. Дождж растапіў снег, і цяпер на лёдзе стаяла падсінелая спадыспаду вада. Асіпенка. // перан. Прымусіць знікнуць, рассеяцца (пра што‑н. непрыемнае). [Маша] ўсміхнулася, але ўсмешка не растапіла халоднага неразумення і не зварухнула застылыя рысы твару. Шамякін. Крыўду на лёс і на жыццё .. [бацька] панёс ад нас назаўсёды, крыўду, якую мы, яго дзеці, павінны былі растапіць сваімі клопатамі і ўвагай. Дамашэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вогна́ть сов., в разн. знач. увагна́ць, мног. паўганя́ць;
◊
вогна́ть в гроб увагна́ць у магі́лу;
вогна́ть в кра́ску прыму́сіць пачырване́ць;
вогна́ть в пот увагна́ць у пот.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
насмяшы́ць, ‑смяшу, ‑смешыш, ‑смешыць; зак., каго.
Выклікаць смех у каго‑н., прымусіць смяяцца; рассмяшыць. Насмяшыць людзей. □ Старожка залілася вясёлым доўгім смехам: яе вельмі насмяшылі дзеці і іх страх перад настаўнікам. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
завала́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е; зак., каго-што.
Разм. Прыцягнуць да ўдзелу ў чым‑н., прымусіць выконваць якую‑н. работу. Ладымер павесялеў. — Завалалі мяне, Андрэй, на вуліцы. Я да цябе ішоў... Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)