1. Дзесяты месяц каляндарнага года. Быў цёплы кастрычнік. Бярозы ў залатым убранні кланяліся цягніку.Шамякін.
2.(з вялікай літары). Вялікая Кастрычніцкая сацыялістычная рэвалюцыя 1917 г., а таксама яе гадавіна 7 лістапада. Перамога Кастрычніка. Свята Кастрычніка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пашко́джанне, ‑я, н.
1.Дзеяннепаводлезнач.дзеясл. пашкодзіць.
2. Тое, што пашкоджана; пашкоджанае месца. Больш як месяц Віташкевіч працаваў са станком адзін, сам ліквідоўваў непаладкі, пашкоджанні.Кавалёў.З такім пашкоджаннем машына не магла ісці ў рэйс.Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэрмідо́р, ‑а, м.
1. Адзінаццаты месяц французскага рэспубліканскага календара, які дзейнічаў у 1793–1805 гг.
2. Контррэвалюцыйны пераварот у Францыі 9 тэрмідора, у выніку якога была ліквідавана рэвалюцыйна-дэмакратычная дыктатура якабінцаў і пакладзены канец рэвалюцыі 1789–1794 гг.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сатэлі́т
(лац. satelles, -llitis = спадарожнік, паплечнік)
1) спадарожнік планеты (напр.Месяц — с. Зямлі);
2) дзяржава, фармальна незалежная, а фактычна падпарадкаваная іншай, больш моцнай дзяржаве;
3) перан. паслугач, выканаўца чужой волі.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
да́та
(польск. data, ад лац. datum)
1) дакладны каляндарны час (год, месяц, дзень) якой-н. падзеі, здарэння;
2) памета на дакуменце пра час яго напісання.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
blot out
а) хава́ць; затаі́ць
б) зацьмі́ць
A cloud has blotted out the moon — Хма́ра зацьмі́ла ме́сяц
в) вы́церці, сьце́рці; зьні́шчыць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
monthly
[ˈmʌnӨli]1.
adj.
ме́сячны
a monthly pay — ме́сячная пла́та
2.
adv.
ме́сячна, штоме́сячна, на ме́сяц
3.
n., pl. -lies
штоме́сячны ча́сапіс
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
імглі́сты, ‑ая, ‑ае.
Зацягнуты імглой; з імглой. Імглістае паветра. Імглістае неба. □ Стаяла імглістая зімовая раніца.Лупсякоў.Вецер б’е ў нямы курган, — Шапаціць імглісты бор.Купала.// Няяркі, няясны, пакрыты імглой. Імглістыя зоркі. □ За белымі хмарамі блукаў сонны імглісты месяц.Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вярханскішар ’сонца’ або ’месяц’ у загадцы: «Па гары гаранкай каціўся шар вярханскі…» (староб., Заг., 1972). Лексема вярханскі ўтворана ад верх (гл.) пры дапамозе суф. ‑ан‑скі па аналогіі да гаранскі; параўн. рус.горенский таксама ў загадцы: «На горе горенской стоит дуб смоленский…» (СРНГ, 7, 34).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кума́ць ’знікаць’ (Мат. Гом.). Ёсць падставы лічыць дэфініцыю недакладнай. Параўн. адзіную ілюстрацыю: «Глянь, ужз месяц кумае». Ясна, што дзеяслоў кумаць азначае працягласць дзеяння, а ’знікаць разавае дзеянне. Мабыць, кумаць ад *кымаць, якое да кімаць, Змарыць, якія да рус. (афеньск.) кимать ’спаць’. Значэнне цалкам падыходзіць да прыведзенай ілюстрацыі.