Трындзе́ць ‘многа гаварыць аб чымсьці нязначным; хлусіць’ (Мілк. Сл., Аляхн.), трындзе́ць, трындзі́ць ‘вярзці, гаварыць глупствы’ (Васільковая сп., Вушац. сл.), трындзі́ць ‘хутка гаварыць абы-што’ (Сцяшк. Сл.), ‘вярзці’ (слонім., Жыв. НС), трындзі́ць, тырындзі́ць ‘пустасловіць, гаварыць абы-што’ (Скарбы), трыньді́ты ‘многа гаварыць, балбатаць’ (Клундук), сюды ж дэвербатывы трында́ ‘пустамалот, балбатун’, ‘балбатлівы чалавек’ (там жа), тры́нда ‘хлус, падманшчык’ (Аляхн.). Параўн. укр. дыял. три́ндати ‘трасці адзенне на сабе, ісці трасучыся’, рус. тры́ндить ‘гаварыць, навязліва паўтараць, балбатаць; распускаць плёткі’, польск. дыял. tryndać ‘круціцца, не сядзець на месцы, блытацца пад нагамі’, каш. trińdać ‘таптаць’, ‘збіваць масла’. Утворана на базе гукапераймальнага тры́нды (прыпеў), параўн.: Tryndy baba, tryndy dzied, / Zdochla baba, zdochnie dzied! (Федар., 6, 64), гл. трынды, трынды-рынды. Параўн. меркаванне пра паралельныя «звонкія» варыянты дрындаць (гл. дрындушка), польск. dryndać ‘цягнуцца, трасціся на возе’, славац. дыял. drindať ‘бегчы, тупацець’ (SEK, 5, 169). Гл. Брукнер, 99 (памылкова звязвае з tryny ‘апілкі’), ЕСУМ, 5, 639; Арол, 4, 110. Параўн. таксама трандзіць, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

перашкаджаць, замінаць □ ставіць палкі ў колы, стаяць на дарозе, станавіцца ўпоперак дарогі, падстаўляць ножку, блытацца пад нагамі, круціцца пад нагамі, замінаць пад нагамі, звяздаць па руках і нагах

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

circle

[ˈsɜ:rkəl]

1.

n.

1) ко́ла n., круг -а m.

2) Math. акру́жнасьць f.

3) Theatr. балько́н -а, я́рус -а m.

4) кругаваро́т -у m., цы́кл -у m.

5) ко́ла n. (сяме́йнае, сябро́ўскае), гурто́к -ка́ m.

literary circle — літарату́рны гурто́к

6) сфэ́ра f. (дзе́яньня, уплы́ваў)

2.

v.

1) абкружа́ць

2) круці́цца наво́кал, абыхо́дзіць круго́м

•

- go around in circles

- vicious circle

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

whirl

[hwɜ:rl]

1.

v.i.

1) круці́цца, кружы́цца; віхры́цца, вірава́ць

The leaves whirled on the wind — Лі́сьце кружы́лася на ве́тры

2) прано́сіцца; праімча́цца, пракалясі́ць

3) Figur. адчува́ць галавакружэ́ньне

My head is whirling — У мяне́ закружы́лася галава́

2.

n.

1) круце́ньне, кружэ́ньне n.

2) вір -у m.

3) Figur. вір (падзе́яў)

social whirl — вір тава́рыскага жыцьця́

4) галавакружэ́ньне n.

•

- whirl away

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

róllen

1. vt кача́ць, каці́ць, круці́ць;

mit den Áugen ~ круці́ць [вярце́ць] вачы́ма

2) кача́ць (бялізну)

3) тэх. ката́ць, раска́тваць, нака́тваць

2. vi (s) каці́цца, пакаці́цца;

die Tränen róllten über íhre Wángen слёзы каці́ліся [цяклі́] па яе́ шчака́х

3. ~, sich каці́цца, скру́чвацца, круці́цца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Туро́к 1 ‘юрок або цыганчык — гульня і конусападобная цацка, якая круціцца на спічастым канцы, падганяецца маленькім (з тоненькага раменьчыка) бізунком’ (Нас., Яруш., Гарэц., Байк. і Некр.). Відаць, да тураць, туры́ць ‘хутка ганяць’, гл. Насовіч (644) тлумачыць паходжанне гэтага слова гукаперайманнем.

Туро́к 2 ‘закавулак’ (Бяльк.), ‘тупік, вуліца паміж хатамі’ (Растарг., Пал.), ‘вузкая прастора паміж печчу і сцяной, запечак’ (касцюк., ЛА, 4; слаўг., ЛА, 5). Параўн. укр. дыял. туро́к ‘заліў на рэчцы’ (Чарапанава, Геогр.). Не зусім ясна. Магчыма, звязана з турыць ‘заганяць, запіхваць’, гл.

Туро́к 3 ‘дзікі голуб-туркаўка, Columbia turtur’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Ласт.), слова перадае крык туркаўкі (галубкі). Гукапераймальнае ўтварэнне, параўн. таксама ту́ркаўка 1, ту́рчык (гл.).

Туро́к 4 ‘мядзведка, Glottotalpa vulg. hatr. ’ (Жд. 1, Рэг. сл. Віц., Сл. ПЗБ). Гукапераймальнага паходжання, параўн. таксама турчок, туркаўка 2 (гл.). Параўн. ілюстрацыю: турок — рыжэнькі, у зямлі тырчыць, турчыць ноччу на двары (Сл. ПЗБ).

Туро́к 5 ‘конік (насякомае)’ (Рэг. сл. Віц.). Гукапераймальнае ўтварэнне. Сюды ж, відаць, туро́к ‘жарабя’ (круп., Полымя, 1980, 8, 254), ‘падзыўная назва жарабяці’ (Мова Сен.). Ласкальна ад назвы насякомага?

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

раскруці́ць, ‑кручу, ‑круціш, ‑круціць; зак., што.

1. Развіць (што‑н. звітае, туга скручанае). Тады ..[хлапчукі] узялі палку і з яе дапамогай сяк-так раскруцілі дрот. Ваданосаў.

2. Разгарнуць, разраўняць (што‑н. скручанае). Раскруціць вуду. □ [Віктар] разняў трубку і выцягнуў адтуль пергаментны скрутак. — Дрэнна скручваецца пергамент. Але як скруціцца, то і не раскруціш. Караткевіч.

3. Разгарнуць, зняць (што‑н. наматанае, накручанае). Міхась і праўда, шукаючы ў кішэнях ключа ад машыны, намацаў невялікі тугі скрутак. Раскруціў паперу — грошы. Б. Стральцоў. Кастусь Серада, зняўшы шапку, сеў на табурэтку, расшпіліў ватоўку, раскруціў з шыі шалік. Шахавец. // Вызваліць ад таго, чым закручаны, укручаны хто‑, што‑н. Вера раскруціла .. [дзіця] і, узяўшы на рукі, пайшла на прыём. Дамашэвіч.

4. Прымусіць круціцца з узрастаючай хуткасцю. Раскруціў паступова ЛАЗ цяжкія калёсы, І паціснуў руку свайму вучню настаўнік. Нядзведскі. Раскруціў пугу-канаплянку і ляснуў ёю на ўсю сілу. Сабаленка.

5. Пашырыць у дыяметры. Раскруціць дзірку.

6. Расшрубаваць, расківаць. [Сяргей:] — Трэба дастаць ключ і на пад’ёме раскруціць рэйкі. Федасеенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ту́рман 1 ‘голуб асобай пароды, які куляецца пры палёце’ (ТСБМ). Укр. ту́рман ‘тс’, рус. ту́рман ‘тс’. Цёмнае слова. Як здаецца, пэўныя падставы мае думка Фасмера (4, 124) пра гукапераймальнае паходжанне слова, параўн. рус. пск. дать ту́рмана ‘ўпасці, паляцець уніз галавой, перакуліцца’ (1858 г., СРНГ) пры тури́ть ‘кідаць з вышыні’ (гл. турнуць). Аднак большасць даследчыкаў схіляецца да ўтварэння на базе французскага дзеепрыметніка tournant ‘які абарачаецца, круціцца’ (паводле Гараева, 380: франц. tourner ‘вярцець’), гл. ЕСУМ, 5, 683; Арол, 4, 119. Ідэя перакульвання пры найменні гэтага голуба пераважае, параўн. англійскую назву бірмінгемскіх ролераў roller ад roll ‘вярцецца, катацца’, roll over ‘перакульвацца’. Паводле Сетарава (Тюрк. лекс. элем., 39), назва птушкі — цюркізм.

Ту́рман 2 (ту́рмын) ‘дурань, неразвіты чалавек’ (Юрч. Фраз.), ‘дурыла, тупіца’ (мсцісл., З нар. сл.). Няясна. Параўн. польск. дыял. turman ‘дрэнь, нягоднік, марнатраўца’, turmanić ‘марнатравіць, нішчыць’, якія, відаць, ад turma ‘группа, натоўп, вайскоўцы’ (< лац. turma ‘найменшы атрад конніцы ў Старажытным Рыме’), гл. Варш. сл., 7, 171; Брукнер, 585. Аднак па лінгвагеаграфічных прычынах запазычанне менш верагоднае, чым мясцовы наватвор. Параўн. ду́рман ‘дурань’ (ТС), дурмана́й ‘тс’ (Сл. ПЗБ) як магчымыя зыходныя “звонкія” варыянты слова, утвораныя пры дапамозе суф. ‑ман; звязана з дурны́ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

spin

[spɪn]

1.

v.t. spun, spinning

1) пра́сьці, снава́ць

A spider spins a web — Паву́к снуе́ павуці́ну

2) круці́ць

to spin a top — запуска́ць ваўчо́к

3) склада́ць (пе́сьні, ве́ршы), ве́сьці апавяда́ньне

4) Sl. тлума́чыць на сваю́ кары́сьць

2.

v.i.

1) круці́цца

2) імча́цца

3.

n.

1) прадзе́ньне n.

2) кручэ́ньне n.

3) імча́ньне n.

4) Av. што́пар -у m.

5) прае́здка f.

We went for a spin — Мы пае́халі пракаці́цца

6) Sl. тлумачэ́ньне на сваю́ кары́сьць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

wheel

[hwi:l]

1.

n.

1) ко́ла n.

2) руль -я́ m., абара́нак -ка m.; круг -а m.

a ship’s wheel — стырно́ n., руляво́е ко́ла, штурва́л -а m.

a potter’s wheel — ганча́рны круг

3) Figur. машы́на f., мэхані́зм -у m.

the wheels of state — дзяржа́ўная машы́на

4) informal самахо́д -а m.; ро́вар, веласіпэ́д -а m.

2.

v.

1) круці́цца, вярце́цца

2) ве́зьці на ко́лах

3) informal калясі́ць

•

- at the wheel

- wheels

- wheels within wheels

- big wheel

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)