спершапача́тку, прысл.
1. Тое, што і спачатку (у 1 знач.). Часам плакаў .. [бацька] спершапачатку, забіўшыся дзе-небудзь у цёмны куточак і ўспамінаючы маці. Гарэцкі.
2. З самага пачатку, калісьці даўно. Ніхто ў Верамейках не ведаў, якая сіла спершапачатку ўтварыла гэты роў. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ве́ять несов.
1. (зерно — машиной) арфава́ць; (ручным способом) ве́яць;
2. (о ветре) ве́яць, павява́ць; (дуть) дзьмуць;
3. безл., прям., перен. павява́ць;
ве́ет прохла́дой павява́е прахало́дай;
уже́ давно́ ве́яло револю́цией ужо́ даўно́ павява́ла рэвалю́цыяй;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Káffee
m -s, -s
1) ка́ва [ко́фе]
2) гату́нак ка́вы
~ máchen — вары́ць ка́ву [ко́фе]
◊ das ist álles kálter ~! — гэ́та ўсё даўны́м-даўно́ вядо́ма [забы́та]!
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
krähen
vi ка́ркаць, кру́мкаць; пець (пра пеўня)
◊ kein Hahn kräht danách — пра гэ́та ніхто́ i не ўспаміна́е, гэ́та да́ўно быллём зарасло́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
líebäugeln
неаддз. vi заляца́цца, каке́тні- чаць
er hat schon lánge mit díesem Gedánken gelíebäugelt — ён ужо́ даўно́ насі́ўся з гэ́тай ду́мкай
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
за́леж, ‑у, м.
1. Цалінная або ворная зямля, якая даўно не апрацоўвалася; аблога. Узараць залеж.
2. звычайна мн. (за́лежы, ‑аў). Месца залягання карысных выкапняў. Залежы каменнага вугалю. Залежы торфу. Залежы медзі.
3. звычайна мн. (за́лежы, ‑аў). Няходкі, заляжалы тавар. Залежы тавараў на складах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заме́ціць, ‑мечу, ‑меціш, ‑меціць; зак., каго-што.
Разм.
1. са злучн. «што», «як». Убачыць, угледзець. Але як бацька ні стараўся, А ўсё ж ён лёганька хістаўся. Антось даўно замеціў гэта. Колас.
2. Памеціць, прымеціць. Замеціць дарогу ў лесе. Замеціць старонку ў кнізе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адсудзі́ць, ‑суджу, ‑судзіш, ‑судзіць; зак., каго-што.
Атрымаць, адабраць, вярнуць што‑н. праз суд. Слёз у .. [Настасі] не было; яна даўно выплакала іх, яшчэ да таго дня, калі Юрка прыехаў з суда са страшнай весткай аб тым, што Халуста адсудзіў у іх хутар. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
альта́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Летняя паркавая або садовая пабудова для адпачынку; сховішча ад дажджу і сонца. Не так даўно расце сядзіба, А паглядзі, што ёсць у ёй: Садок, альтанка ў форме грыва, Дзе ўтульнасць знойдзеш і спакой. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даўнава́та, прысл.
Разм. Даволі даўно. А жыла асоба гэта Не сягоння, — даўнавата, Калі шмат было паэтаў, А паэзіі не надта. Крапіва. Тут Зося не была даўнавата, і таму нават знаёмы шэра-блакітны гмах здаўся ёй па-новаму прыгожым — асабліва стройным і дарагім. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)