са́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да сала (у 1, 2 знач.). Сальная праслойка. // Зроблены з сала. Сальная свечка.
2. Прызначаны для атрымання сала; з высокім утрыманнем сала. Сальны адкорм. Сальная парода свіней.
3. Забруджаны салам. Сальныя плямы. // Тлусты, блішчасты ад сала. — Дык жа выхадны сёння, — вылазячы з-за стала і выціраючы сальныя вусны, сказаў Гарвась. Хадкевіч.
4. перан. Непрыстойны, грубы, цынічны. Сальны анекдот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мужы́к ’муж’, ’селянін’; ’грубы, нявыхаваны чалавек, мужчына’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Грыг., Яруш., Касп., Жд. 1, Касп., Бяльк., Мат. Гом., Сл. ПЗБ, ТС, Ян.; Пан. дыс.), мужычы́ло, мужы́чына ’мужчына-здаравяк’ (ТС), мужы́чка ’сялянка’ (ТСБМ, Растарг., ТС), мужучонак ’сялянскі сын, невук’ (Нас.). Першапачаткова — памяншальнае ад муж (гл.): людзей ніжэйшага стану трактавалі як недарослых, параўн. польск. mużyk, чэш. mužík ’карлік’ (Фасмер, 2, 671; Булахоўскі, Вибр. пр., 3, 356).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
са́льны
1. (які мае дачыненне да сала) fett, féttig, Fett-, -spéckig;
са́льная пля́ма Féttfleck m -(e)s, -e;
2. перан разм (непрыстойны, грубы) salópp, únanständig, zótig, schlüpfrig;
са́льны анекдо́т schlüpfriger [schmútziger] Witz
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
rustic
[ˈrʌstɪk]
1.
adj.
1) вяско́вы, сяля́нскі
2) про́сты
rustic speech and ways — про́стая мо́ва й звы́чкі
3) гру́бы, нявы́хаваны
2.
n.
вяско́вец -ўца m., селяні́н -а m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Га́мтаць ’камячыць’ (БРС), гамта́ць ’тс’ (Сцяшк.). Калі гэта не запазычанне з польск. gmatać ’тс’ (з метатэзай гукаў: *гма́таць > га́мтаць), то роднаснае гэтаму польск. слову і іншым слав.: польск. gmatać, gmatwać, gmatusić, чэш. hmatati, славац. hmatati, укр. гма́та́ти. Гэту групу лексем Слаўскі (1, 298–299) выводзіць з прасл. *gъm‑at‑ati (*gъm‑atvati). Гл. агляд літ-ры і версій Слаўскі, там жа. Параўн. яшчэ бел. га́матны ’тоўсты, грубы, завялікі’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дубо́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да дуба (у 1 знач.). Дубовы лес. Дубовы ліст. Дубовы корань. // Зроблены з дубу. Дубовы стол. Дубовыя дзверы. Дубовая паля.
2. перан. Разм. Грубы, нязграбны, няскладны. Дубовы стыль. Дубовая мова. □ Толя злуе, што ў мяне тупы слых і дубовыя пальцы. Скрыган. // Нячулы, чэрствы, абыякавы да іншых. — У вашага сына, мабыць, такое дубовае сэрца, што нічым яго не прасвідруеш. Бядуля.
•••
Дубовая галава гл. галава.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
abrasive
[əˈbreɪsiv]
1.
adj.
1) абразі́ўны; шліфава́льны
2) рэ́зкі, гру́бы
an abrasive voice — рэ́зкі го́лас
2.
n.
абразі́ў -ву m., шліфава́льны матэрыя́л
Sandpaper is an abrasive — Нажда́чная папе́ра — абразі́ў
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
намёк м Ándeutung f -, -en, Ánspielung f -, -en, Wink m -(e)s, -e;
то́нкі намёк féine Ánspielung;
гру́бы намёк Wink mit dem Záunpfahl;
гавары́ць намёкамі in Ándeutungen réden;
на́ват намёку няма́ kéine Spur
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
то́нкі, -ая, -ае.
1. Невялікі ў папярочным сячэнні, у абхваце.
Тонкія ніткі.
Тонкія пальцы.
Тонкая бярозка.
2. Невялікі па шырыні, вузкі.
Тонкая рыска.
3. Пра гукі, голас: высокі.
Т. голас.
4. Пра твар, рысы твару: не грубы, прыгожа абрысаваны.
Тонкія рысы твару.
5. Складаны, выкананы з вялікай увагай, умела, па-мастацку.
Тонкая работа.
Тонкая разьба.
6. Пра смак, пах і пад.: вытанчаны, не рэзкі.
Т. водар кветак.
7. Пра розум, мысленне, гумар і пад.: гібкі, праніклівы, які схоплівае малапрыметнае.
Т. розум.
Тонкая крытыка.
8. Чуллівы, які ўспрымае самыя слабыя раздражненні (пра органы пачуццяў і іх дзейнасць).
Т. слых.
|| наз. то́нкасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
drástisch
a
1) адчува́льны, жо́рсткі, гру́бы
еіn drástisches Béispiel — яскра́вы пры́клад
drástische Máßnahmen — круты́я ме́ры [за́хады]
2) мед. моцнадзе́йны
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)