дабрабы́т, ‑у, М ‑быце, м.
Дастатак, матэрыяльная забяспечанасць. Клапаціцца пра дабрабыт савецкіх людзей. □ [Лукаш] зразумеў, што жыццё — гэта не толькі свой дабрабыт, маленькае асабістае шчасце або гора, а нешта значна большае і глыбейшае. Чарнышэвіч. // Добрыя ўмовы быту; добраўпарадкаванасць. Дабрабыт горада.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адве́чны, ‑ая, ‑ае.
Паэт. Які заўсёды існаваў; спрадвечны. Адвечная тайна. Адвечныя балоты. □ Дзе крыўда адвечная спела, Дзе сыпала гора курганы, Рукой пралетарскаю смелай Гнілы стары лад зруйнаваны. Купала. Думка — гэта адвечная, невычэрпная, бясконцая, як само жыццё, крыніца сілы. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
несуце́шны, ‑ая, ‑ае.
Такі, якога цяжка або немагчыма суцешыць. Усе плачуць. Асабліва несуцешны [гаспадар]. Лужанін. // Моцны па сіле праяўлення; які не паддаецца суцяшэнню. Несуцешнае гора. □ Досыць, Нёман мой шырокі. Плакала з табой. Больш у мора не пакоціш Несуцешных слёз. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
numb [nʌm] adj.
1. здранцве́лы, зняме́лы; зацёклы;
numb with cold адубе́лы, скарчане́лы (ад холаду);
be/go numb няме́ць, дранцве́ць, зацяка́ць; дубе́ць, карчане́ць (на холадзе)
2. змярцве́лы, зняме́лы, засты́лы;
numb with grief зняме́лы ад го́ра
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
уздыхну́ць
1. átmen vi, áufatmen vi;
2. разм (перадыхнуць) áufatmen vi, Átem schöpfen;
3. (з гора і г. д.) séufzen vi;
уздыхну́ць свабо́дна frei áufatmen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
наказа́ние ср. ка́ра, -ры ж., пакара́нне, -ння ср.; (взыскание) спагна́нне, -ння ср.;
подве́ргнуть наказа́нию пакара́ць;
теле́сное наказа́ние цяле́снае пакара́нне;
в наказа́ние каб пакара́ць, у пакара́нне;
вы́сшая ме́ра наказа́ния вышэ́йшая ме́ра пакара́ння;
◊
наказа́ние мне (тебе́) с кем-л. го́ра мне (табе́) з кім-небудзь;
су́щее (пря́мо, про́сто) наказа́ние про́ста го́ра.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
блаславёны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад блаславіць.
2. у знач. прым. Тое, што і благаславенны. О, мне знаёмы гэтыя радасныя і блаславёныя хвіліны шчасця пачынаючага творцы! Ракітны. Хай загінуць сум і гора. Весяліся, не журыся, Блаславёная зямля! Панчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дасу́жы, ‑ая, ‑ае; дасуж, ‑а.
Здольны ўсюды паспець, да ўсяго дайсці; спрытны, дзейны. Бальшавік дасужы Гаспадарку творыць, А так дружна, удала, Што не будзе гора. Купала. // Здатны на што‑н. Ён любіць жыць сваім адумам, А сам на выдумкі дасуж. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ліхадзе́й, ‑я, м.
Той, хто чыніць ліха, зло, бяду, гора; вораг. [Карп:] — Эх, дзеці, каб вы ведалі, як я рады, што ўсе мы тут, усе ваюем супроціў ліхадзеяў. Шамякін. Спяшаўся Даніла, бо вось-вось на конях могуць наляцець ліхадзеі з шаблямі. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напла́каць, ‑плачу, ‑плачаш, ‑плача; зак.
1. што і чаго. Разм. Праліць нейкую колькасць слёз. Ад прыгону-гора, ад паноў, ад катаў слёз стаяла мора, што мужык наплакаў. Машара.
2. што. Плачучы, давесці да чырвані, прыпухласці (вочы).
•••
(Як) кот наплакаў гл. кот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)