пазіты́ў
(фр. positif, ад лац. positivus = дадатны)
адбітак з негатыва, на якім светлыя і цёмныя часткі адпавядаюць іх сапраўднаму размеркаванню ў рэчаіснасці, а таксама фота- або кінаплёнка з такімі адбіткамі (параўн. негатыў).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
астыгматы́зм
(ад а- + гр. stigma, -atos = кропка)
недахоп аптычнай сістэмы або праламляльнай здольнасці вока, які выяўляецца ў тым, што прамяні, выйшаўшы з аднаго пункта, не збіраюцца ў адным фокусе і адбітак атрымліваецца расплывісты.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
стэрэаты́п
(ад гр. stereos — прасторавы + typos = адбітак)
1) палігр. металічная пласціна, на якой дакладна перадаецца друкарскі набор і якая служыць для друкавання шматтыражных выданняў;
2) перан. нязменны ўзор, шаблон (напр. дзейнічаць па стэрэатыпу).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
пераве́сціся, ‑вядуся, ‑вядзешся, ‑вядзецца; ‑вядзёмся, ‑ведзяцеся; пр. перавёўся, ‑вялася, ‑вялося; заг. перавядзіся; зак.
1. Перайсці на новую пасаду, на новае месца працы, вучобы і пад. Перавесціся ў вячэрнюю школу. □ Праз паўгода я з Даўгінава перавёўся ў мястэчка Ілью. Бядуля.
2. Знікнуць, вывесціся. У краінах Заходняй Еўропы, дзе няма густых і вялікіх лясоў, пугач амаль зусім перавёўся. В. Вольскі. // Разм. Патраціцца, расходавацца. Грошы яшчэ ў яго не перавяліся.
3. Даць адбітак, адлюстраванне пры пераводзе (малюнкаў, рысункаў) з аднаго матэрыялу на другі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
літагра́фія
(ад літа- + -графія)
l) спосаб друку, пры якім адбітак атрымліваецца пераносам фарбы пад ціскам з плоскай паверхні каменя непасрэдна на паперу;
2) малюнак, зроблены такім спосабам;
3) прадпрыемства або цэх, дзе друкуюць такім спосабам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
print1 [prɪnt] n.
1. адбі́так, след (таксама перан.)
2. друк (у розных знач.);
in print
1) у дру́ку
2) у про́дажы (пра кнігу, часопіс і да т.п.);
out of print распрада́дзена (пра кнігу і да т.п.)
3. шрыфт;
in bald/small print буйны́м/дро́бным шры́фтам
4. гравю́ра, эста́мп
5. парка́ль;
a cotton print dress паркалёвая набіўна́я суке́нка
6. ко́пія фатагра́фіі
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
разе́ц, ‑зца, м.
1. Рэжучы інструмент для апрацоўкі металу, дрэва і іншых цвёрдых матэрыялаў. — [Жалеза] плыве пад разцом лёгка і мякка. Кулакоўскі. Пакуль не ступілася джала разца І рукі ад працы не зморацца, Я мушу пакінуць адбітак жыцця На камні, жалезе і золаце. Танк.
2. перан. Пра майстэрства, манеру, стыль якога‑н. скульптара.
3. Пярэдні зуб плоскай формы ў чалавека і некаторых жывёл. Губы прывычна сціскаюцца за разцамі, вушныя ракавіны шчыльна закрываюцца і, адапхнуўшыся ад берага моцнымі заднімі нагамі, .. [бабёр], як калодка, потырч бухае ў ваду. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дагераты́пія
[фр. daguerréotypie, ад L. Daguerre = прозвішча фр. вынаходцы фатаграфіі (1787—1851) + гр. typos = адбітак]
першы тэхнічна распрацаваны спосаб фатаграфавання на металічную пласцінку, пакрытую слоем ёдзістага серабра, прапанаваны Л. Дагерам у 30-я гг. 19 ст.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
адкла́сці, ‑кладу, ‑кладзеш, ‑кладзе; ‑кладзём, ‑кладзяце; зак., што.
1. Адлажыць убок, палажыць побач. Пачуўшы стукат у дзверы, Карызна адклаў убок пяро і, паціраючы рукі, крыкнуў бадзёра і весела: — Уваходзь! Зарэцкі. [Рудзько] адклаў лічыльнікі ўбок, змёў далоняй махорку са стала ў падстаўленую лодачкай другую далонь і адарваў новы кавалачак газеты. Дуброўскі. // Палажыць асобна, аддзяліць. Адкласці сапсаваныя фрукты ў асобную скрынку. / у перан. ужыв. Ужо зіма свае ўборы На другі адклала год. Броўка. // Зберагчы якія‑н. сродкі, паклаўшы іх асобна; сэканоміць. Адкласці грошы.
2. Назбіраць, назапасіць; утварыць адклады. За доўгія гады возера адклала на дне многа ілу.
3. Палажыць яйкі для захавання патомства. Самка авадня здольна адкласці да 500 яечак.
4. Апусціць, адагнуць, адкінуць (аб прадметах, прымацаваных да чаго‑н. адным краем). Анісім ад звонкасці Алімпінага голасу прабудзіўся, адклаў каўнер кажуха і пачаў .. услухоўвацца ў Алімпіны словы. Сабаленка.
5. Перанесці на больш позні час; адтэрмінаваць. Прыйшлося адкласці падарожжа на заўтра. Маўр. Старыя раяць шлюб адкласці, А маладыя прагнуць шчасця, — Вось тут, як кажуць, і кукуй! Крапіва.
6. У геаметрыі — адмераўшы, адзначыць адрэзак на прамой. На прамой АВ адкласці адрэзак СД.
7. перан. Пакінуць след, адбітак, не знікнуць бясследна, зрабіць уплыў. Уражанні дзяцінства адклалі выразны адбітак на душы чалавека. «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АЎТАТЫ́ПІЯ
(ад аўта... + грэч. typos адбітак),
спосаб паліграфічнага ўзнаўлення паўтонавых і шматколерных відарысаў (фотаздымкаў, твораў жывапісу) сродкамі высокага друку. Арыгінал, што трэба ўзнавіць, фатаграфуюць праз растр, лініі якога ствараюць на фатаграфічнай пласціне цені і паўцені. За празрыстай адтулінай растра праектуецца адлюстраванне дыяфрагмы ў выглядзе светлай кропкі. Колькасць святла, адбітага ад арыгінала, уплывае на памеры кропак: найб. светлым месцам адпавядае найменшы дыяметр кропак. Пасля капіравання растравага негатыва на цынкавую пласціну з нанесеным святлоадчувальным слоем атрымліваюць аўтатыпнае (растравае) клішэ — рэльефнае пазітыўнае адлюстраванне (гл. Цынкаграфія). Шматколернае адлюстраванне аднаўляецца на аснове фатагр. колерападзелу: прамяні святла, адбітыя ад арыгінала, паслядоўна прапускаюць праз рознакаляровыя святлафільтры. Пасля 3- ці 4-разовага фатаграфавання атрымліваюць колерападзельныя растравыя негатывы, з якіх вырабляюць аўтатыпныя клішэ. З іх паслядоўна асн. фарбамі друкуюць шматкаляровую рэпрадукцыю.
т. 2, с. 121
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)