Ільня́ненне ’трава, якая застаецца на льняным полі пасля таго, як выберуць лён’ (Жд. 2). Кандэнсат састаўной назвы ільняное поле з суф. ‑енн‑е; як макавенне, гуркавенне і г. д.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́мач ’вымаклае месца ў пасевах’ (Юрч., Яшк.); ’лажок у канцы ці сярэдзіне поля’ (Яшк.). Ад вы́мак (гл.) з суф. ‑jь. Параўн. рус. вы́мочка ’пустое месца ў полі, дзе вымаклі пасевы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
на́квець, ‑і, ж.
Абл. Кветкі, якія пачынаюць распускацца; цвіценне раслін. Падымае наквець сонны бэз, Каб сказаць, што кветак будзе многа. Шушкевіч. Вятры шумяць у полі, І дрэмле ў наквеці На схонах ніў сяло. Трус.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бруха́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм. Таўстапузы, з вялікім жыватом. Шайдоб кінуў у сенцы сякеру і пайшоў у хлеў. Пагладзіў брухатую кабылу. Федасеенка. / у перан. ужыв. Далёка ў полі стаялі брухатыя самалёты — тут быў аэрадром. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
да́мка, ‑і, ДМ ‑мцы; Р мн. ‑мак; ж.
У шашачнай гульні — шашка, якая была даведзена да апошняга рада клетак на полі праціўніка і атрымала права перасоўвацца на любую колькасць клетак уперад або назад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дапалі́ць, ‑палю, ‑паліш, ‑паліць; зак.
1. Скончыць паліць у чым‑н., выпаліць. Дапаліць у печы.
2. што. Скончыць паліць што‑н., спаліць поўнасцю. Дапаліць дровы. □ Град пабіў усё на полі, сонца рэшткі дапаліла. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адгука́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
1. Скончыць гукаць. Адгукала труба, адмычалі каровы, ў полі пуста — ні голасу, ні аганька. Дудар.
2. каго-што; перан. Гукаючы, клічучы, вярнуць. Толькі еднасці сіла Долю нам адгукала. Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запушы́ць, ‑шыць; зак., што.
Пакрыць якую‑н. паверхню пушыстым слоем (пра мароз, снег і пад.). Падвойныя шыбы ў вокнах запушыў мароз. Пестрак. Дрэў бухматае голле Замяла, запушыла — Рунь зялёную ў полі Абрусам накрыла [зіма]. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распаўсю́джваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.
1. Незак. да распаўсюдзіць.
2. Вылучаючы з сябе, напаўняць, насычаць што‑н. Клямт панура паварушыў плячыма, уявіўшы, як .. [мёртвыя] будуць валяцца на полі, гніючы ад спёкі, распаўсюджваючы смурод. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уара́ць, уару, уарэш, уарэ; уаром, уараце; зак., што (пераважна з адмоўем «не»).
Разм. Змагчы апрацаваць ворывам, з цяжкасцю ўзараць. [Дар’я Якаўлеўна:] — Пачалі мы кусты на полі высякаць, карчаваць. А дзёран узяўся — ні ўкапаць, ні ўараць. Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)