крыты́чны
(ад гр. kritikos = які асуджае)
1) звязаны з крытыкай;
2) здольны з ацэнкай, крытычна адносіцца да чаго-н. (напр. к. розум);
3) пераломны (напр. к. узрост);
4) надта цяжкі, небяспечны (напр. к-ае становішча).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Немаве́дама ’невядома’ (Сл. ПЗБ), німаве́дама ’тс’ (Янк. 1; бых., Янк. Мат.; Бяльк.). У Насовіча яшчэ як спалучэнне няма́ ве́дама, дзе ве́дама (вѣдомо) ’паведамленне’, да ве́даць. Той жа дзеяслоўны корань прадстаўлены ў німаве́д ’невядома’ (рэч., Карскі 2-3, 78), немове́дкі, немове́дзь ’тс’ (ТС), нымови́дь ’невядома, надта, неверагодна, страх, цуд’ (Клім.; кобр., Нар. лекс.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Нявы́валака ’слабахарактарны, вялы чалавек’ (Мядзв.), ’нязграбны, гультаяваты чалавек’ (Мат. Маг.), ’не надта разумны’ (полац., Нар. лекс.), ’маруда’ (ушац., Нар. сл.), ’абыякавы да ўсяго’ (Жд. 2); рус. невыволока ’нялоўкі, непаваротлівы, тоўсты чалавек; неахайны чалавек’. Да валачыцца, параўн. ілюстрацыю да слова: Валачэцца, вох, і нявывалака ш (Мат. Гом.), першаснае значэнне, відаць, у ’дамасед’ (Касп.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
загуля́цца
1. (захапіцца гульнёй) sich ins Spiel vertíefen;
2. (гуляць надта доўга) über dem Spiel die Zeit vergéssen*;
3. разм пагард (п’янстваваць) zéchen vi, féiern vi
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
старасве́тчына ж
1. (час) álte Zéiten pl;
у старасве́тчыну in álten [úralten] Zéiten; Ánno dázumal (разм надта даўні);
2. (старыя рэчы) Antiquität f -, -en, álte [antíke] Dínge pl
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
zúmuten
j-m etw. ~ — лічы́ць каго́-н. зда́тным на што-н.
j-m zu víel ~ — патрабава́ць ад каго́-н. на́дта мно́гае
er mútet sich sehr viel zu — ён на́дта мно́га бярэ́ на сабе́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
sélten
1.
a рэдкі
2.
adv
1) рэ́дка (калі́)
2) ве́льмі, на́дта
~ gut — ве́льмі до́бра
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
sónderlich
1.
a асаблі́вы
óhne ~e Lust — без асаблі́вага жада́ння
2.
adv
nicht ~ — не на́дта
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
VIP
= англ. very important person (sehr wichtige Person) – надта паважаная асоба (часта ў іранічным сэнсе)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Ingentibus inhians divitiis etiam mediocres amittit
Хто прагне вялікага багацця, губляе нават сярэдняе.
Кто жаждет большого богатства, теряет даже среднее.
бел. Хто хоча надта многа, той не мае і мала.
рус. Много желать ‒ добра не видать. За большим погонишься ‒ малое потеряешь.
фр. A vouloir trop obtient peu (Много желаешь, мало получаешь).
англ. Let well alone (Оставьте добро в покое, т. е. от добра добра не ищут).
нем. Wer zuviel faßt, läßt viel fallen (Кто слишком много хватает, у того мимо падает). Zuviel zerreißt den Sack (Излишек рвёт мешок).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)