1. Немагчыма; няма магчымасці. Да майго слыху даляталі толькі адны галасы, слоў жа разабраць было нельга.Нікановіч.Пісаць больш нельга, бо ў нас трывога, І я кладу за плечы клунак свой.Астрэйка.Шкадавала маці Ігнася, ой, як шкадавала, — выказаць нельга.Мурашка.
2. Забаронена, не дазваляецца. Курыць тут нельга: побач бензін.// Няможна, не трэба. Нельга ж так мучыць каня, трэба адпачыць жывёле. Сёмка даў каню захвачаны [з дому] авёс і .. прылёг каля воза.Гартны.— Глеба гатова, марудзіць нельга, трэба сеяць, каб не спазніцца.Зарэцкі.
•••
Нельга не адзначыцьгл. адзначыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
марнава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; незак.
1.што. Траціць без карысці, марнатравіць. Марнаваць грошы. Марнаваць час. □ Я не для бас, паны, о не, Свае дні лепшыя марную, — У вечнай з мукамі вайне Жыву і радасці не чую.Купала.
2.каго. Мучыць, стамляць. [Антаніна:] — Дакуль гэта, дзеўка, ты будзеш сябе марнаваць? Не ў адной цябе такое няшчасце.Васілевіч.Я цэлымі днямі не выходзіў з Мальвінінага пакойчыка і ўсё паўтараў, што так марнаваць сябе не трэба.Сачанка.Сапраўды, Міхал не любіў пераліваць з пустога ў парожняе, не любіў марнаваць людзей бясконцымі прамовамі.Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
смыле́ць, ‑ліць; незак.
1. Балець, пячы (ад апёкаў, раздражнення скуры, ран і пад.). Смылелі папечаныя пальцы, пахла дымам вопратка, аж блажыла; і глыбока-глыбока ныла ў сярэдзіне.Пташнікаў.Стаміўся я. Не слухаюцца ногі. Смыляць, гараць, нібы яны ў агні...Бялевіч.Дубянеюць ногі, смыляць паабдзіраныя аб калючы снег рукі.Грахоўскі.
2.перан. Трывожыць, мучыць (пра душэўны боль). [Ганна:] — Я не крыўдую на цябе, але сэрцу балюча. Смыліць яно, штодня смыліць.Лынькоў.[Гаварушка:] — Ужо і ў мяне душа пачынае смылець.Лобан.
3. Гарэць без полымя, слаба гарэць; тлець. Цьмяна смылеў на камінку гнілаваты корч.Пянкрат.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
2.охотн. гнаць, цкава́ць; (охотиться) палява́ць (на каго, на што; без дополнения);
3.перен. цкава́ць; (преследовать) не дава́ць спако́ю (каму, чаму); (мучить)му́чыць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Тру́джанне ‘пакуты’ (Гарэц.), труджэ́нне ‘праца, гараванне’ (Некр. і Байк.), тружэ́нне ‘непакой, турбота’ (Нас.), ст.-бел.тружание, тружанье ‘праца, намаганне, старанне’ (ГСБМ, Альтбаўэр); сюды ж ст.-бел.тружатисѧ ‘працаваць’, варыянт да трудитисѧ: во всемъ тружаньи его што трудитсѧ под солнцем (Альтбаўэр). Непасрэдным адпаведнікам дзеяслова з’яўляецца польск.trużyć ‘мучыць’, адносна якога выказана меркаванне пра ўсходнеславянскія ўплывы (Брукнер, 577) або сувязь з *tryzniti (Варбат, Этимология–1983, 41), аднак семантыка і формаўтварэнне сведчаць аб паходжанні ад *trudъ (гл. труд1).
он изводит това́рищей насме́шками ён дайма́е тава́рышаў (дапяка́е тава́рышам) насме́шкамі;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
schínden
*vt
1.
vt
1) здіра́ць шку́ру (з жывёл), злу́пліваць шку́ру
2) му́чыць
2.
(sich) надрыва́цца
sich ~ und plágen — надрыва́цца, знясі́льваць сябе́ рабо́тай
◊ das Fáhrgeld ~ — разм.е́здзіць за́йцам
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
hassle
[ˈhæsəl]1.
n., informal
змага́ньне n., цягані́на f.
The legal hassle over his deportation is likely to stretch out for years — Правава́я цягані́на ў спра́ве яго́нае дэпарта́цыі праўдападо́бна расьця́гнецца на гады́
2.
v.t.
дапяка́ць ча́стымі напа́дкамі; му́чыць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)