цяжкава́ты, ‑ая, ‑ае.
Даволі цяжкі. Галя падхапіла Вадзімку на рукі. Ён быў ужо цяжкаваты. Сабаленка. Слова цяжкаватае, Слова мудраватае, Слова непрывычнае І страшнаватае — фі-та-тэ-ра-пі-я. Жычка. [Старшыня:] — А сам, можа, паехаў бы ты [Мілоўскі] у Шапятоўскі савет, а? Гэта ў нас цяжкаваты савет. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шпа́ркі, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і хуткі (у 1–3 знач.). Шпаркая язда. □ Селянін без шапкі з ускудлачанымі валасамі віхрам імчаўся на шпаркім кані. Колас. Б’ецца, уецца шпаркі, лёгкі Сінякрылы матылёк. Багдановіч. Акінуўшы шпаркім поглядам усю карту Месяца, Дзянісаў працягваў: — Палёт на Месяц — гэта выдатна! Гамолка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вы́я ’шыя’ (Інстр. I). Гэтага слова няма ў іншых лексічных крыніцах, таму можна лічыць, што яно ўнесена ў «Інструкцыю» ў якасці пробнага. Аднак мэтазгодным будзе ўсё ж такі прывесці яго этымалогію. Гэта слова вядома ў ст.-рус. і ст.-слав. мовах (выꙗ) і ў палаб. (våijo). Паводле Фасмера, 1, 373, цёмнае слова, ён не прымае параўнанне з авест. uyamnas ’deficiens’ (так Лёвэнталь, ZfslPh, 8, 129) і сувязь з вить, viti (так Гараеў, 60). Але, як думае Шанскі (1, В, 239–240), у рус. мове вы́я запазычана са ст.-слав. (так ужо лічыў Сразнеўскі). Шанскі (там жа) лічыць, што *vyja ўтворана ад дзеяслова *vyti ’быць’. Магчыма, што гэта і так; прынамсі, гэта этымалогія здаецца лепшай, чым тып, што былі вылучаны раней.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ménschenmöglich
a
das ist ja nicht ~! — гэ́та (зусі́м) немагчы́ма!
das Ménschenmögliche tun* — зрабі́ць усё, што ў чалаве́чых сі́лах
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Neid
m -(e)s за́йздрасць
vor ~ — ад за́йздрасці
das ist der blásse ~ — гэ́та чы́стая за́йздрасць
gíftiger ~ — чо́рная за́йздрасць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
verékeln
vt рабі́ць агі́дным [брды́кім, непрые́мным]
das álles verékelte nur séinen Besúch — усё гэ́та пакі́нула непрые́мнае ўра́жанне ад яго́ наве́двання [візі́ту]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
príma
a inv найвышэ́йшай я́касці, пе́ршага гату́нку, фа́йны, цудо́ўны
~ Qualität — вышэ́йшая я́касць
das ist ja ~! — гэ́та ж цудо́ўна!
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
réizen
vt
1) раздражня́ць, узбуджа́ць
2) дражні́ць
3) ва́біць, прыця́гваць;
das reizt mich nicht гэ́та мяне́ не ва́біць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
állerhánd
a
1) уся́кі, усяля́кі, ро́зны
~ Zeug — уся́кая ўся́чына
2) няма́ла; сёето́е
das ist (ja) ~! — во́сь гэ́та здо́рава!
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
wünschen
vt жада́ць, зы́чыць
Sie ~? — што Вы жада́еце?
das lässt viel zu ~ übrig — гэ́та пакіда́е жада́ць (нашма́т) ле́пшага
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)