Калі́тка 1 ’невялікія дзверы для праходу ў варотах, плоце, агароджы; фортка’ (
Калі́тка 2, звычайна мн. ліку, ’чатырохвугольныя ласкуты ў безрукаўцы’ (
Калі́тка 3 ’лагчына, зарослая кустамі’ (
◎ Калі́тка 4 расліна гарлачык, Nuphar luteum; Nymphaea alba’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
über
1.
1) (А – на пытанне «куды?»,
2) (
3) (
4) (
5) (
6) (
7) пераклад залежыць ад кіравання беларускага дзеяслова:
2.
1) на праця́гу
2)
3)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
святы́, ‑ая, ‑ое.
1. Паводле рэлігійных вераванняў — надзелены абсалютнай дасканаласцю і чыстатой, боскай сілай.
2. У хрысціянскім кульце — чалавек, які ўсё жыццё служыў богу ў царкве, а пасля смерці прызнаны нябесным заступнікам веруючых.
3.
4. Высакародны, чысты, узвышаны.
5. Паважаны, дарагі, любімы.
6.
7. Непахісны, непарушны.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
sit
1. сядзе́ць;
sit cross-legged сядзе́ць пакла́ўшы нагу́ на нагу́; сядзе́ць падку́рчыўшы но́гі; сядзе́ць па-турэ́цку
2. саджа́ць, уса́джваць;
sit oneself уса́джвацца, садзі́цца
3. пазі́раваць;
sit for a famous painter пазі́раваць знакамі́таму мастаку́
4. засяда́ць; The House of Commons will sit at 8 o’clock. Пасяджэнне палаты абшчын пачнецца а восьмай гадзіне.
5. высе́джваць птушаня́т, сядзе́ць на я́йках
6. сядзе́ць (пра сукенку);
7. застава́цца, ляжа́ць (на старым месцы);
8. займа́цца (чым
sit for an exam рыхтава́цца да экза́мену
♦
sit at
sit on one’s hands нічо́га не рабі́ць; па́льцам не варухну́ць;
sit on the fence займа́ць нейтра́льную пазі́цыю, чака́ць;
sit pretty
sit still сядзе́ць ці́ха; паво́дзіць сябе́ мі́рна;
sit tight мо́цна сядзе́ць, сто́йка трыма́цца; бяздзе́йнічаць
sit about
sit aroundsit around
sit back
1. адкіда́цца, адкі́двацца (на спінку крэсла)
2. расслабля́цца, гультаява́ць
sit down
1. садзі́цца, займа́ць ме́сца; уса́джваць каго́
2. бра́цца (за справу);
sit down to one’s work бра́цца за рабо́ту
3. міры́цца, цярпе́ць, трыва́ць;
sit down under insults ці́ха трыва́ць абра́зы
sit in
1. дагляда́ць дзіця́, калі́ бацько́ў няма́ до́ма
2. засяда́ць, удзе́льнічаць у рабо́це (камісіі)
3. удзе́льнічаць у сядзя́чай забасто́ўцы
4. (on) удзе́льнічаць як нагляда́льнік, госць;
sit out
1. сядзе́ць да канца́;
sit out a concert заста́цца да канца́ канцэ́рта
2. сядзе́ць убаку́, не ўдзе́льнічаць;
sit through
sit up
1. прыўздыма́цца;
sit up in bed прыўзня́цца ў ло́жку
2. уско́кваць ад здзіўле́ння;
make
3. не кла́сціся спаць; сядзе́ць
sit up for
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
па́ра 1, ‑ы,
1. Два аднолькавыя сіметрычныя прадметы, якія складаюць адно цэлае.
2. Дзве асобы, мужчына і жанчына, дзве жывёліны, самец і самка.
3.
4.
5.
6.
•••
па́ра 2, ‑ы,
Газ, які ўтвараецца пры выпарэнні вады, нагрэтай да высокай тэмпературы; газападобны стан вады.
•••
пара́, ‑ы́;
1. Час, перыяд.
2.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разысці́ся, разыдуся, разыдзешся, разыдзецца;
1.
2. Прайсці па розных дарогах, не сустрэўшыся, не заўважыўшы адзін другога.
3. Спыніць якія‑н. сувязі, знаёмства з кім‑н., парваць адносіны з кім‑н.
4. Раздзяліцца на некалькі частак, ліній, напрамкаў, што выходзяць з аднаго месца.
5. Раз’ехацца, рассунуцца ў бакі, утварыўшы прамежак.
6. Аказацца распраданым, раскупленым.
7. Распаўсюдзіцца, расплыцца па паверхні чаго‑н., у чым‑н.
8. Паступова рассеяцца, знікнуць.
9.
10. Прывыкнуць да хады; перастаць адчуваць стому ад хады.
11.
12.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сабра́цца, збяруся, збярэшся, збярэцца; збяромся, зберацеся;
1. Сысціся, з’ехацца ў адно месца.
2. Дайсці да якой‑н. колькасці, да якога‑н. ліку.
3. Паступова накапіцца ў адным месцы, у адных руках.
4. Адвольна назбірацца ў якой‑н. колькасці (пра вадкасць, пару і пад.).
5. Набухнуць (пра пупышкі дрэў, кветак).
6. Падрыхтаваць усё неабходнае ў дарогу.
7.
8. Стуліцца, як быццам зрабіцца меншым.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стары́, ‑ая, ‑ое.
1. Які пражыў шмат год, дасягнуў старасці;
2. Які даўно ўзнік, з’явіўся, існуе доўгі час.
3. Якім доўга карысталіся; паношаны.
4. Які даўно прайшоў, які даўно мінуў; мінулы (пра час).
5. Такі, які быў раней, папярэднічаў каму‑, чаму‑н.; былы.
6. Які мае адносіны да ранейшага ладу, рэжыму, уласцівы яму.
7. Зроблены, створаны даўней і які захаваўся да гэтага, нашага часу; даўнейшы.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сказа́ць, скажу́, ска́жаш, ска́жа;
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
і 1,
1. Дзесятая літара беларускага алфавіта.
2. Галосны гук пярэдняга рада верхняга пад’ёму.
•••
і 2,
I.
1. Ужываецца для злучэння аднародных членаў сказа і цэлых сказаў з аднароднымі паведамленнямі.
2. Злучае сказы, звязаныя адносінамі адначасовасці або паслядоўнасці падзей.
3. Злучае сказы, звязаныя: а) прычынна-выніковай залежнасцю.
4. Злучае сказы і члены сказа з супраціўнымі паведамленнямі.
II.
Злучае асобныя члены пералічэння, прычым можа стаяць перад кожным членам рада, у тым ліку і перад першым.
III.
1. Далучае сказы і асобныя члены сказа, якія дапаўняюць і развіваюць выказаную думку.
2. У спалучэнні з папярэдняй паўзай паказвае на раптоўнасць, нечаканасць новага дзеяння.
3. Ужываецца ў пачатку некалькіх сказаў пры абмалёўцы паслядоўнага развіцця і змены падзей.
IV.
У пачатку пытальных і клічных сказаў ужываецца для ўзмацнення выразнасці выказвання.
V.
Ужываецца ў значэнні, блізкім да злучніка «хоць» («хаця»).
VI.
Падкрэслівае ўнутраную сувязь з’яў, падзей; ставіцца перад выказнікам, набывае значэнне слоў: тады, то, так што.
•••
і 3,
1. Ужываецца для ўзмацнення сэнсу таго слова, перад якім стаіць.
2. Вылучае, падкрэслівае наступнае слова; па значэнню адпавядае часціцы «нават».
3. Адпавядае па значэнню часціцы «таксама».
•••
і 4,
1. Выражае высокую ступень якога‑н. пачуцця.
2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)