апладня́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; незак., каго-што.

1. Даваць пачатак развіццю арганізма шляхам зліцця мужчынскай і жаночай палявых клетак.

2. перан. Станавіцца крыніцай творчай сілы. Творчасць рамантыкаў прагрэсіўных апладняў рэвалюцыйна-дэмакратычны і нацыянальна-вызваленчы рух, які раз-пораз успыхваў у розных частках Еўропы. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Спако́н (веку) ‘спрадвеку’ (ТСБМ, Нас., Байк. і Некр., Сержп. Прык.), спако́ну ‘па прадвызначэнні’ (Гарэц.). Рус. испоко́н, нар. споко́н ‘спрадвеку’. З стараж.-рус. поконъ ‘пачатак’ (Фасмер, 2, 141), гл. яшчэ кон, канец.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

derive [dɪˈraɪv] v. (from)

1. fml атры́мліваць;

derive pleasure from smth. атры́мліваць задавальне́нне ад чаго́-н.

2. браць пача́так, пахо́дзіць (ад чаго-н.);

words derived from Latin сло́вы лаці́нскага пахо́джання

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Пачы́нак 1 ’пачатак’ (светлаг., Мат. Гом.), ’новае поле на месцы ляда’, ’закладка новага поля на лядзе, а пасля і пасялення’, ’расцяроба гушчэвіны, падсека’, ’булачка з хлебнага цеста’ (навагр., Сцяшк. Сл.). Укр., рус. почи́нок ’пачатак’, пск. ’першы кавалак хлеба, адрэзаны ад буханкі’, ст.-рус. починъкъ ’пачатак’, ’навасёлак’, польск. poczynek ’учынак’, н.-луж. pocynk ’тс’, ’справа, дзеянне’, pocynki ’звычкі’, в.-луж. počink ’паводзіны’, ’дзеянне’, чэш. počinek ’пачатак’, ’першая купленая рэч’, ст.-слав. починъкъ ’пачатак’. Да прасл. po‑čęti, бел. пача́ць, пачына́ць (гл.).

Пачы́нак 2, драг. почы́нок, астр., браг., пачы́нка ’пража, наматаная на верацяно або знятая з яго’ (ТСБМ, Мядзв., Серб., Бір., Бес., Маш., Варл., Дэмб. 2; гродз., Шн. 2), ’дзве ручайкі, перавітыя на адно верацяно’ (лях., карэліц., Янк. Мат.; слуц., Нар. словатв., дзярж., ст.-дар., Нар. сл.; Уладз., Федар. 6, Др.-Падб., Янк. 1, Сцяшк., Гарэц., Чач., Сл. Брэс.), ’вялікае верацяно, на якое перамотваюць пражу з малых верацёнаў’ (Нас., Шат., Сл. ПЗБ; браг., навагр., З нар. сл.), ’верацяно з пражай’ (Касп., Мат. Гом., Ян., ТС), ’клубок нітак, наматаны з адной вітушкі’ (дзярж., Нар. сл.). Укр. почи́нок ’поўнасцю запоўненае верацяно’, рус. кур. почи́нок ’тс’, польск. паморск., сілез. poczynek ’вялікае верацяно з пражай’, ’звітая пража з аднаго або з некалькіх верацён’. Усходнеславянска-польскае. Да пача́ць > пачына́ць (гл.): напрадзеная пража была нібыта асноваю будучага палатна, пачаткам — для асновы яе з пачынкаў звівалі ў клубкі, а для ўтоку — у маткі на матавіле. Аб суфіксе ‑ак гл. Сцяцко, Афікс. наз., 23.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

інкуна́була

(лац. incunabula = ранняе дзяцінства; першыя крокі; пачатак)

кніга, надрукаваная ў пачатковую пару кнігадрукавання (да 1501 г.), знешне падобная на рукапісную.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

opening​1 [ˈəʊpnɪŋ] n.

1. адту́ліна, шчы́ліна;

an opening in a wall дзі́рка ў сцяне́;

an opening in the clouds прасве́т у во́блаках

2. пача́так;

the opening of a film пача́так фі́льма

3. адкрыццё (выставы, канферэнцыі і да т.п.);

the opening of an exhibition адкрыццё выста́вы

4. вака́нсія;

We have an opening for an engineer. У нас ёсць вакантная пасада інжынера.

5. спрыя́льная магчы́масць, зру́чны вы́падак

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

◎ Псіўлю́й ’купкоўка зборная, Dactylis glomerata L.’ (гродз., маг., Кіс.). Рус. песья трава ’тс’. Пачатак слова, магчыма, да польск. psiwy ’сабачы’, psi ’тс’, якія, паводле Банькоўскага (2, 957), ужываюцца ў назвах “дрэнных” раслін.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Сіба́, сыба́ ‘няўжо’ (Сл. Брэс.), ‘хіба’ (драг., Ск. нар. мовы). Няясна; фармальна і па значэнні суадносіцца з хіба (гл.), пачатак слова пад уплывам займеннікавай асновы *s‑ (гл. сей, сі). Параўн. сіхібо (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

затра́вка ж.

1. горн., техн. запа́л, -ла м.;

2. перен., охот. (приманка) прост. прына́да, -ды ж.;

◊

на затра́вку для пача́тку;

сде́лать затра́вку зрабі́ць пача́так.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

запа́скі

1. Запасныя ўчасткі торфу (Нясв.).

2. Першы дзень, пачатак пасьбы жывёлы (Слаўг.).

□ ур. Запаскі (залежы торфу, тарфяныя кар'еры) каля в. Малева Нясв.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)