прыма́чы, ‑ая, ‑ае.
Які належыць прымаку. Адна толькі пагалоска, што стары жыве на прымачым хлебе, на пачатку раніла сэрца. Сабаленка. Сена таксама не ўдалося ў дастатку нарабіць: здароўя не было пры гэтакім жыцці прымачым, ды і лета выдалася дажджлівае. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сцяга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Цягнучы, несучы, звалачы, сабраць у адно месца ўсё, многае. Сцягаць жэрдзе ў кучу.
2. Разм. Звадзіць куды‑н. і прывесці назад. Сцягаць старога на базар.
3. Разм. Знасіць. Сцягаць сукенку за адно лета.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
худзе́ча, ‑ы.
Разм.
1. м. і ж. Пра вельмі худога чалавека.
2. ж., зб. Худыя дзеці. За лета гэтая худзеча так адбегаецца па цёпламу пяску, так адап’ецца смачнага вясковага малака, што пад восень дзіўна робіцца, няўжо гэта тыя самыя заморкі? Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ліхале́цце ’ліха, бяда’ (Ян.; Мат. Гом.), ’дрэнь, пагібель’ (Грыг., Нас., Бяльк.), ’дрэнны год’, ’няшчасце’, ’благое надвор’е’ (Касп.), ’неслух’ (б.-каш., Мат. Гом.), ’час вялікай нягоды’ (ТСБМ). Укр. лихолі́ття ’цяжкія часы’, рус. лихоле́тье ’пара пакут, узрушэнняў’, ст.-рус. лихолѣтие ’тс’. Прасл. lixolětьje (Трубачоў, Эт. сл., 15, 92). Да лі́ха і ле́та (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ВІ́ЦЕБСКІ ГУБЕ́РНСКІ ПАКАЗА́ЛЬНЫ ТЭА́ТР.
Існаваў у Віцебску з мая 1922 да вер. 1924. Да лета 1922 наз. Першы віцебскі юнацкі губ. паказальны т-р. Створаны на аснове Юнацкай драм. студыі (дзейнічала пры Віцебскім к-це дапамогі чырвонаармейцам, у 1919—22). Абслугоўваў шпіталі і вайск. часці горада, наладжваў спектаклі для дзяцей, вучнёўскай і рабочай моладзі. Узначальвалі калектыў рэж. Б.Шадурскі; рэжысёры Р.Брын і М.Кусільман; з лета 1922 маст. кіраўнік Б.Бертэльс. Аснову рэпертуару складала рус. і зарубежная класіка, у т. л. «Рэвізор» і «Жаніцьба» М.Гогаля, «Беднасць не загана», «Васіліса Мяленцьева» і «Цяжкія дні» А.Астроўскага, «Лекар паняволі» Мальера, ставіліся першыя сав. п’есы.
Літ.:
Гісторыя беларускага тэатра. Мн., 1985. Т. 2. С. 114—115.
т. 4, с. 227
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АВЕ́Н
(лац. Aries, старабел. Овенъ баран),
адно з 13 сузор’яў задыяка ў паўн. паўшар’і неба. Астр. знак ϒ (выкарыстоўваецца для абазначэння пункта веснавога раўнадзенства). Найб. яркія зоркі 2 і 2,2 візуальнай зорнай велічыні. На тэр. Беларусі відаць з сярэдзіны лета, увосень і зімой. Гл. Зорнае неба.
т. 1, с. 61
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АВЕ́ЧКІН Валянцін Уладзіміравіч
(22.6.1904, г. Таганрог — 27.1.1968),
рус. пісьменнік. Асн. тэма творчасці — жыццё вёскі. Аўтар аповесці «З франтавым прывітаннем» (1945), нарысаў «Раённыя будні» (цыкл, 1952—56), «На пярэднім краі» (1953); п’ес «Бабіна лета» (1947), «Насця Коласава» (1949), «Насустрач ветру» (1958).
Літ.:
Воспоминания о В.Овечкине. М., 1982.
т. 1, с. 62
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВЫГАРА́ННЕ РАСЛІ́Н,
заўчаснае засыханне раслін у выніку працяглай глебавай і атм. засухі. Асабліва адчувальныя да засухі збожжавыя культуры, у якіх выгаранне (найбольш плямамі, вельмі рэдка вял. масівамі) ва ўмовах Беларусі часцей у 1-й пал. лета, да пачатку фарміравання зерня, у першую чаргу на пясчаных узгорках.
т. 4, с. 303
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
четве́рг чацве́р, род. чацвярга́ м.;
◊
по́сле до́ждичка в четве́рг на то́е ле́та, пасля́ абе́да, гэ́такаю паро́ю; за́ўтра ў ту́ю пару́, калі́ рак паляці́ць з вады́ ўгару́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
nastać
nasta|ć
зак. настаць; надысці;
~ło lato — надышло лета;
~ły zimna — надышлі халады;
~ła cisza — стала ціха
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)