ле́та

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ле́та ле́ты
Р. ле́та ле́таў
ле́т
Д. ле́ту ле́там
В. ле́та ле́ты
Т. ле́там ле́тамі
М. ле́це ле́тах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ле́та, -а, М ле́це, мн. ле́ты, лет і -аў, н.

1. Пара года паміж вясной і восенню.

Людзі рады лету, а пчолы цвету (прыказка).

2. мн. Гады́.

◊

З лета ў лета — круглы год.

Колькі лет, колькі зім — як даўно! (вокліч пры сустрэчы з кім-н., каго даўно не бачыў, з кім даўно не сустракаўся).

|| ласк. ле́цейка, -а, н. і ле́цечка, -а, н. (да 1 знач.).

|| прым. ле́тні, -яя, -яе (да 1 знач.).

Летнія дажджы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ле́та ср. ле́то;

◊ ба́біна л. — ба́бье ле́то;

зіма́ і л. — кру́глый год;

з ле́та ў ле́та — ка́ждое ле́то;

ко́лькі лет, ко́лькі зім! — ско́лько лет, ско́лько зим!;

зіму́ і л. — зи́му и ле́то;

снег на куццю́ — грыбы́ на ле́та — погов. снег в соче́льник — грибы́ ле́том

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ле́та миф. Ле́та, -ты ж.;

ка́нуть в Ле́ту уст. сце́рціся з па́мяці.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ле́та, ‑ы, ж. (з вялікай літары).

У грэчаскай міфалогіі — рака забыцця ў падземным свеце.

•••

Кануць у Лету гл. кануць.

ле́та, ‑а, М леце, ж.

1. Самая цёплая пара года паміж вясной і восенню. Было гарачае, як прысак, лета. Сонца паліла, нібы вогнішча. Бядуля. У леце пачыналася ўжо тая ледзь значная змена, той паварот часу, калі жыццё прыроды ідзе на спад. Колас.

2. пераважна мн. (ле́ты, ‑аў). Разм. Гады. Мінула юнацтва, ідуць мае ў сталасці леты. Кірэенка.

•••

Бабіна лета — цёплая сонечная пара ранняй восені. Думалі, што бабінага лета так і не прычакаюць. Але ўрэшце разлагодзілася, сціхла, выясн[е]ла — і паляцела павуцінне. Місько.

Зіму і лета гл. зіма.

З лета ў лета — а) круглы год; б) кожнае лета.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лета́ гады́, род. гадо́ў и год; ед. год, род. го́да м.;

в лета́х у гада́х, пажылы́;

сре́дних лет сярэ́дніх гадо́ў (год);

по мо́лодости лет па маладо́сці гадо́ў (год);

ско́лько вам лет? ко́лькі вам гадо́ў (год)?;

они́ одни́х лет яны́ адны́х гадо́ў (год);

с де́тских лет з дзіця́чых гадо́ў (год);

◊

ско́лько лет, ско́лько зим! ко́лькі лет, ко́лькі зім!;

вы́йти из лет вы́йсці з гадо́ў;

на ста́рости лет на ста́расці гадо́ў;

во цве́те лет у ро́сквіце гадо́ў (год).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

«Лета» (фалькл.) 4/418

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Лета (міфал.) 6/342

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

«Лета» (карная аперацыя) 5/452

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Лета (пара года) 8/518—519; 12/28

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)