1. Варыць, рыхтаваць ежу. Вячэра, якую гатавала Вера, яшчэ не зварылася.Мікуліч.А маці старалася і яду гатаваць госцю лепшую, не зважаючы на яго пратэсты.Колас.// Кіпяціць (ваду, чай).
2.Разм. Рыхтаваць, прыводзіць што‑н. у прыгодны для выкарыстання стан. Гатаваць насенне да пасеву. □ Я па вуліцы крочу. Калгаснік-сусед Воз вязе, поўна збожжам нагружаны. Расчыняйце вароты, гатуйце засек, Сустракайце вясёлымі ружамі!Панчанка.// Рабіць запас чаго‑н.; нарыхтоўваць. Гатаваць дровы на зіму.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
2.што. Разм. Надзець на сябе многа чаго‑н., накрыцца чым‑н. — пра ўсіх, многіх. Ледзь толькі мы з Саўкам паспелі панацягваць на сябе коўдры, з печы пачала падаць на нас лучына.Сачанка.
3.чаго. Разм. Прыцягнуць, прынесці за некалькі прыёмаў вялікую колькасць чаго‑н. Панацягваць галля. □ Панацягвае [арлан] малым у гняздо ўсялякага корму ў запас, сам пад’есць і тады зноў садзіцца на беразе, п’е ваду і чысціць пер’е.В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БРОНЕАЎТАМАБІ́ЛЬ,
баявая браніраваная колавая машына, прызначаная для агнявой падтрымкі пяхоты ў баі, для разведкі, баявой аховы, патрулявання і сувязі.
Выкарыстоўваліся ў час 1-й і 2-й сусв. і грамадз. войнаў (у 1918 у Чырв. Арміі было 148 бронеаўтамабіляў). Ёсць на ўзбраенні армій Вялікабрытаніі («Саладзін» Мк2), Францыі («Панар» AML-90), інш. краін. Маюць 20—90-мм гармату, 1—2 кулямёты, часам гранатамёт і процітанк. кіроўную ракету. Маса да 12 т, запас ходу да 1000 км, скорасць да 105 км/гадз. У былой Сав. Арміі ў пасляваен. час тэрмін «бронеаўтамабіль» выйшаў з ужытку, а баявыя колавыя машыны атрымалі назву ў залежнасці ад асн. прызначэння (напр., бронетранспарцёр, баявая разведвальная машына).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
кашэ́ль, ‑шаля, м.
1. Вялікая кашолка, звычайна з лучыны. Накласці сена ў кашэль. □ Данік рыдлёўкай падварочваў корч бульбы на градцы. □ Таня, сагнуўшыся, разграбала зямлю, вытрасала бульбіны і збірала іх у кашэль.Грамовіч.Бацька чапляе на плячо кашэль — вялікі, сплецены з дранак кош.Сачанка.
2.Абл. Тое, што і кашалёк. [Міхал] паскупеў і нават значна. Што ж? лепей з’есці не так смачна, Загнаць запас на хлеб, на сала, Абы капейка перапала, І лішні выгадаць рубель Ды палажыць яго ў кашэль.Колас.
•••
Плесці кашалі з лапцямігл. плесці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
су́тачны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да сутак. Сярэдняя сутачная тэмпература.// Роўны суткам. Сутачны тэрмін.
2. Які адбываецца за суткі. Многім атрадам і брыгадам трэба было зрабіць амаль сутачны марш, каб выйсці на зыходны рубеж.Дзенісевіч.// Разлічаны на суткі. Сутачны графік. Сутачны запас вады.// Які атрымліваецца за суткі. Сутачны надой. Сутачная здабыча вугалю. Сутачны заработак.
3.узнач.наз.су́тачныя, ‑ых. Сума, якая выплачваецца асобам, што знаходзяцца ў камандзіроўцы або накіраваны на працу ў другую мясцовасць, за кожны дзень камандзіроўкі або знаходжання ў дарозе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трыва́нне1, ‑я, н.
Здольнасць трываць (у 1 знач.), цярпліва пераносіць што‑н. да пэўнага часу; працягласць у часе. І .. [Сотнікаў] трываў, ашчадна выдаткоўваючы не надта багаты запас свайго трывання.Быкаў.
трыва́нне2, ‑я, н.
Граматычная катэгорыя ў некаторых мовах, якая выражае незакончанасць або закончанасць дзеяння ў часе.
•••
Закончанае трыванне — граматычная катэгорыя, якая выражае тую ці іншую абмежаванасць дзеяння ў часе, напрыклад, пачатак або канец, завершанасць дзеяння, адзін з момантаў яго праходжання і пад.
Незакончанае трыванне — граматычная катэгорыя, якая выражае працягласць, паўтаральнасць дзеяння без указання на яго мяжу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ample
[ˈæmpəl]
adj. -pler, -plest
1) вялі́кі, прасто́рны, абшы́рны
an ample closet — вялі́кая ша́фа
2) шчо́дры, неабмежава́ны
to give ample praise — разьліва́цца ў пахва́лах
3) дастатко́вы, по́ўны
an ample supply of food — дастатко́вы запа́се́жы
ample justice — по́ўная справядлі́васьць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ско́нчыцца
1. (завяршыцца) zu Énde sein [gehen*] énden, zum Ábschluss kómmen*; áblaufen* vi (s) (пра тэрмін); zur Néige géhen* (пра запас); álle sein [werden] (размзрасходавацца);
2. (памерці) verschéiden* vi (s), stérben* vi (s);
гэ́тым спра́ва не ско́нчылася damít war die Sáche nicht zu Énde [nicht ábgetan, nicht erlédigt]
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
supply1[səˈplaɪ]n.
1. забеспячэ́нне; даста́ўка, паста́ўка;
the water sypply водазабеспячэ́нне;
the supply of provisions паста́ўка праду́ктаў
2.часта pl.suppliesзапа́с; прыпа́сы;
a good supply of literature до́бры вы́бар літарату́ры;
food supplies запа́сы харчо́ў;
labour supplies працо́ўныя рэзе́рвы;
office supplies канцыля́рскія тава́ры
♦
be in short supply быць дэфіцы́тным
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
БРОНЕТРАНСПАРЦЁР
(БТР),
баявая браніраваная колавая або гусенічная машына для перавозкі мотастралкоў (да 28 чал.), вядзення бою ці агнявой падтрымкі, а таксама для разведкі, аховы на маршы, патрулявання, сувязі. Спец. абсталяваныя бронетранспарцёры выкарыстоўваюцца для буксіроўкі гармат і мінамётаў, эвакуацыі параненых, перавозкі боепрыпасаў і інш. грузаў.
Узброены 20-ммаўтам. гарматай і кулямётам або двума кулямётамі, часам гранатамётам і процітанк. кіроўнымі ракетамі. Скорасць колавых бронетранспарцёраў да 110 км/гадз, запас ходу да 1000 км, гусенічных адпаведна да 75 і 400. Бронетранспарцёры часцей за ўсё плывучыя, прыстасаваныя для авіятранспартавання і дэсантавання, аснашчаны радыёстанцыямі, прыладамі для стральбы ноччу і інш. Ёсць на ўзбраенні многіх армій: у краінах СНД — плывучы колавы БТР-80, у ЗША — плывучы гусенічны М113, у ФРГ — плывучы колавы «Фукс» і інш.