спазна́ць сов., разг.
1. изве́дать, испыта́ть, позна́ть;
с. го́ра — изве́дать (испыта́ть, позна́ть) го́ре;
2. (получить представление) узна́ть;
с. і́сціну — узна́ть и́стину
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
affliction
[əˈflɪkʃən]
n.
1) боль -ю m.; згрызо́та, паку́та f.
2) го́ра n., бяда́ f.; няшча́сьце n.
the bread of affliction — го́ркі хлеб
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Kelch
m -(e)s, -e
1) ке́ліх, ку́бак
◊ den bítteren ~ léeren — зазна́ць го́ра
2) бат. падвяно́чак
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Parturiunt montes, nascetur ridiculus mus (Horatius)
Нараджаюць горы, народзіцца смешнае мышаня.
Рожают горы, родится смешной мышонок.
бел. 3 вялікага грому малы дождж бывае. Вялікі целам, ды малы дзелам. Вялікі вор, ды малы збор.
рус. Из большой тучи да малая капля. Гора родила мышь. Визгу много, а шерсти нет.
фр. La montagne a accouché d’une souris (Гора родила мышь).
англ. Great cry and little wool (Много крику, мало шерсти). Great boast small roast (Похвальбы много, мяса мало).
нем. Es kreisen Berge und kommen Zwerge (Кружатся горы, и появляются карлики). Der kreißende Berg gebiert eine Maus (Гора родит мышь).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
изве́дать сов. (радость, страх, голод и т. п.) зазна́ць, спазна́ць; (испытать) паспрабава́ць, паспыта́ць; (понять) зразуме́ць; (узнать) зве́даць;
изве́дать го́ря зазна́ць го́ра;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
спачува́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каму-чаму.
1. Адносіцца са спачуваннем, жалем да чыйго‑н. гора, няшчасця; выказваць спачуванне. Ганна Сяргееўна спачувала.. [бацьку] і падзяляла яго бацьк[а]ўскае гора. Няхай. Марынка адчувала, як глыбока перажывае гора малодшы брат, як ён любіць яе і спачувае ёй. Хадкевіч.
2. Адносіцца са спагадай да каго‑, чаго‑н.; спагадаць каму‑н. Гаманёк усяляк спачуваў моладзі, і Пранас Парэчкус быў ненавісны яму. Броўка. Тут мог даць рады толькі сапраўдны сябра, які б табе верыў, спачуваў, спагадаў. Сабаленка.
3. Добразычліва ставіцца да каго‑, чаго‑н.; ухваляць што‑н. Маці не спачувала імкненням бацькі і жыла адной гаспадаркай. Карпюк. Судакоў усміхнуўся і тым самым адказаў: абсалютна згодзен, спачуваю вам. Радкевіч. // Падтрымліваць якую‑н. дзейнасць, быць ідэйна блізкім да яе. Група «Папросту» спачувала рэвалюцыйна-вызваленчай барацьбе нацменшасцей панскай Польшчы. У. Калеснік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наму́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., каго.
Многа, доўга памучыць каго‑н., прынесці многа мук, гора. [Крушына:] — З прастрэленымі нагамі прамучыўся я ўсю вайну і цётку Зосю намучыў. Жычка. // Вельмі стаміць. [Саўка:] — Но, цягніся.. Намучыў ты мяне сёння. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
юдо́ль, ‑і, ж.
Кніжн. уст. Пра месца, дзе пакутуюць, церпяць мукі. О зямля, святая калодніца, Гора, мужнасці, смерці юдоль! Караткевіч. // Жыццё з яго нягодамі і смуткам. [Сімеон-столпнік] забіраўся на слуп, каб быць падалей ад зямной юдолі. «ЛіМ».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
На́гла ’смерць’ (эўфемізм) (брэсц., Нар. лекс.), ’згуба, смерць; бяда, гора’ (ТС), параўн. таксама: нагла яго ведае (Сцяц.). Вынік семантычнай кандэнсацыі ўстойлівага спалучэння; нагла(я) смерць ’раптоўная, неспадзяваная смерць’ > нагла ’тс’, параўн. суфіксальнае ўтварэнне нагельніца ’тс’ (гл.) і спалучэнне нага́льная смерць: нагальная смерць бацькі (Гартны), гл. нагальны, наглы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Dies levat lucrum (Cicero)
Час аблягчае гора.
Время облегчает горе.
Гл.: Dies aegritudinem...
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)