◎ Наваропіць ’многа наліць’ (Грыг.), нываропіць ’накласці шмат [наварочаць]’ (Бяльк.). Параўнанне са ст.-рус. наворопъ ’налёт, нападзенне, аграбленне’, польск. nawropieć ’бурчаць, гневацца’, макед. наврапито ’паспешна, абы-як’ дае падставы для рэканструкцыі прасл. *na‑vorpiti са значэннем ’зрабіць нешта раптоўна, хутка, абы-як’. Гл. варапай, ворагі (і асабліва лац. паралель reperis, ‑ntis ’раптоўны, нечаканы’, Фасмер, 1, 354), параўн. макед. врапит ’праворны, шустры’ і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Flóskel
f -, -n пуста́я фра́за
máchen Sie kéine ~n! — не мялі́це абы́-чаго́!
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
◎ Лагані́ць ’многа гаварыць попусту, абы-што’ (дзярж., Нар. сл., КТС, Л. Калюга), відавочна, запазычана з літ. /б- ginti ’нагаварыць (усялякіх небыліц)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сякі, звычайна ў спалучэннях сякі́‑такі́, такі́-сякі́ ’абы-які’ (Нас., Сл. ПЗБ), ’нядобры’ (Сержп. Прымхі, Пятк. 2). Гл. сяк 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паслібізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак., што і без дап.
Разм. Слібізаваць некаторы час. — Склады чытаць ты пойдзеш скора, Абы каб літары нам знаць, А на склады ўжо — напляваць. Паслібізуеш і нічога — Не трэба розуму тут многа. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сапха́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Разм. У беспарадку, абы-як пакласці, упхнуць куды‑н., у адно месца. Сапхаць рэчы ў чамадан. / у перан. ужыв. Сапхаў.. [Ляўкоў] у кніжку ўсё: наігранае і перажытае, сваё і падхопленае. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
whoever
[huˈevər]
pron.
хто-ко́лечы; абы́ хто, хто заўго́дна
Whoever wants the book may have it — Хто заўго́дна мо́жа ўзя́ць гэ́тую кні́гу
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
◎ Ле́да (часціца) ’‑небудзь’ (Нас.), іван. ляда ’абы’ (ЖСт., 2, 146), леда ’ледзь’ (Сцяшк. Сл.). Ст.-бел. лада ’абы’ (XVI ст.) Запазычана са ст.-польск. leda (XVI ст., а пазней больш шыро- 8*ка lada) ’ледзь-ледзь, -небудзь’. Параўн. яшчэ ст.-чэш. leda ’абы, каб толькі© чэш. leda, славац. leda ’ледзьве’. Укр. леда ’(хто) б ні, усялякі’, ’ледзь’, бук. ’ледзь-ледзь’ — з польск. мовы. Паўн.-слав. leda/leda, якое з Іё(іе) ’толькі, але, ледзьве’ і da (сцвярджальная, узмацняльная часціца) (Брукнер, 289; Махэк₂, 324; Слаўскі, 4, 21–22; Баўэр, Stud. a prace lingv., 4, 1960, 304; ESSJ SG, 2, 408–409; Булыка, Запазыч., 186).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тры́нкаць ‘абы-як, няўмела іграць на якім-небудзь музычным інструменце’ (ТСБМ, Юрч. Сін., Аляхн.), ‘часта ступаць дробнымі крокамі’ (Скарбы), ‘гаварыць абы-што, хлусіць’ (Мат. Гом.), тры́нькаць ‘гультайнічаць’, ‘балбатаць’ (Клундук), трэ́нькаць ‘брынкаць’ (ТСБМ), ‘пазваньваць (пра тэлефон)’ (Ян.), трэнь‑брэнь — гукаперайманне гучання шчыпковых музычных інструментаў (ТСБМ). Параўн. рус. вяцк. тре́нькать ‘брынкаць, ціха наігрываць, балбатаць’, «звонкі» варыянт у чэш. drnkat, brnkat < drnk, brnk — пра выражэнне бразгатлівых гукаў. Гукаперайманне (Фасмер, 4, 98; Махэк₂, 128). Сюды ж з ускладненай асновай трэндыка́ты ‘трэнькаць, перадаваць голасам музыку, напяваць рэчытатывам’ (пін., Нар. лекс.), трынды́каць ‘гаварыць абы-што (пра жанчын-пляткарак)’ (ТС), трынча́ць ‘гаварыць, балбатаць’ (круп., Сл. ПЗБ), тры́каті ‘трэнькаць, брынькаць’ (Вруб.) са спрашчэннем спалучэння гукаў, успрынятага як назалізаваны галосны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ordinary [ˈɔ:dnri] adj. звыча́йны, сярэ́дні;
ordinary people про́стыя лю́дзі
♦
in the ordinary way BrE пры звыча́йных абста́вінах/умо́вах;
out of the ordinary незвыча́йны; не абы-які́;
He’s no ordinary man. Ён незвычайны чалавек.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)