*Малгажа́тка, малгожа́тка ’груша (дрэва і плод)’ (нараўл., Мат. Гом.). Запазычана з польск. małgorzatka ’тс’, якое ад імя Małgorzata ’Маргарыта’ (Варш. сл., 2, 862).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́дукаваць ’вывучыць, даць адукацыю’ (Нас.), вы́дукаць ’тс’ (Мат. Гом.). Да адукаваць, адукацыя, дзе а ўспрымаецца як прыстаўка або ў выніку сцягвання: выадукаваць > выдукаваць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́жла ’гончая сука’ (БРС, Сцяшк.); ’хітры, пранырлівы чалавек; пра таго, хто віжуе’ (Нас., Шат., Сцяшк., Сцяц., З нар. сл., Мат. Гом.). Гл. выжал.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́калупаць (БРС, Яруш.), вы́клупацца (Нас.) ’выматваць, атручваць’ (Мат. Гом.). Гл. калупаць. Адносна абсалютнай рэдукцыі галоснага перад л гл. Крывіцкі, З нар. сл., 132.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вэнь ’вунь’ (Шат., Сцяшк. МГ), вэ́ньдзека, вэ́ньдзяка ’тс’ (Янк. Мат., Шат., Сцяшк. МГ), вэн ’вось там, вунь’ (Бяльк.), вэ́ндзя ’там’ (Жд.). Гл. вунь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вяро́ўчына ’кавалак вяроўкі’ (КТС, Мат. Гом.), глуск. вяро́ўчына і вяроўчы́на ’тс’ (Янк. II). Да вяроўка (гл.). Утворана пры дапамозе суф. адзінкавасці ‑ін‑а.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Первашы́б ’фіранкі, ручнікі нявесты, якія вешаюць у хаце маладога’ (ветк., Мат. Гом.). Няясиа. Да нервы і ’шыб, якое да шыбаць < рус. шибать ’кідаць’ (?).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пле́шніца ’вялікая суконная хустка (з махрамі і ў клетку)’ (чавус., Мат. Маг.). Відаць, з *(паплечніца ’хустка, якая накідвалася на плечы’. Да плячо (гл.)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прышы́бці ’забіць’ (узд., Жд. 2), прышы́бнуць перан. ’прыгнясці’ (паст., Сл. ПЗБ), прышыбну́ць ’ашукаць, абмануць’ (Бяльк.), прышыба́ць ’хутка дабірацца’ (Мат. Гом.). Гл. шыбаць, шыбава́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ро́цік ’адтуліна ў лямпе для кнота’ (добр., Мат. Гом.). Да рот (гл.). Утворана ў выніку пераносу семантыкі паводле падабенства рэаліі з паўадкрытым ротам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)