stir1 [stɜ:] n.
1. варушэ́нне; шавяле́нне; разме́шванне, мяша́нне;
Give the tea a stir. Памяшай гарбату.
2. узбуджэ́нне, перапало́х; мітусня́, сумятня́;
cause a stir рабі́ць перапу́д
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
tuck1 [tʌk] n.
1. збо́рка, скла́дка (на сукенцы);
put/take up a tuck in a dress рабі́ць збо́рку на суке́нцы
2. infml е́жа (асабліва салодкая)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ Каплі́вы ’цяжкі, марудны’ (красл.) фармальна мог утварыцца ад капаць, ^напіць (прасл. карт ’ліцца па кроплях’), як імчаць — імклівы, маўчаць — маўклівы, кеміць — кемлівы. Грынавецкене (Сл. паўн.-зах., 2, 405) суадносіць гэту лексему з літ. kapliuoti, лат. kaplot ’цяжка рабіць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Праве́ндзіцца, провендытыс, провэндытысь ’мала што зрабіць’ (пін., драг., Бел.-рус. ізал.). На думку Клімчука (там жа, 52), суадносіцца з рус. дыял. веньгаться ’рабіць павольна, бязладна; поркацца’. Хутчэй, экслрэсіўнае ўтварэнне на базе польск. wędzić ’капціць, вэндзіць’, гл. вэндзіцца ’марудзіць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыпыні́ць, прыпуні́ць ’спыніць рух на некаторы час; перастаць рабіць што-небудзь’; ’даць прыпынак, прытулак, схованку’ (ТСБМ, Яруш., ТС), пріпыніті ’спыніць, абразуміць’ (Бес.). Прэфіксальны дзеяслоў з коранем пін‑ (гл. пну, пяць). Аб змяненні і > ы ў корані гл. апыну́цца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Развару́ха ’трывожны час’ (Сцяшк. Сл.), ’неспакой’: пашла такая разваруха, што нікому жыця нема (Сержп. Казкі). Ад разварушы́ць па аналогіі з завару́ха, параўн. рус. прастамоўныя завару́ха ’складаная, заблытаная справа’, завари́ть ’пачаць што-небудзь рабіць, не прадбачачы наступствы’. Гл. варушы́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ро́счынак (росчынок) ’рашчына’ (хойн., Мат. Гом.). Можна дапусціць уплыў польск. мовы (rozczyn ’тс’ з суф. *‑ъkъ > ‑ок). Аднак вядома і польск. rozczyna ’тс’. Да раз‑/рос‑ (< прасл. *orz‑) і чыніць < прасл. *činiti ’рабіць’ (гл.). Параўн. укр. ро́зчин ’раствор’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ту́лікі: ту́лікі церці ‘гультайнічаць, біць бібікі’ (пух., Жыв. сл.). Магчыма, да папярэдняга слова — ‘рабіць простыя рэчы, займацца несур’ёзнымі справамі’, генетычна звязана з туляцца ‘хадзіць без работы, ацірацца’, аналагічна да тачыць лясы ‘марна траціць час у размовах’ і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мануфакту́ра
(с.-лац. manufactura, ад лац. manus = рука + facere = рабіць)
1) пачатковая форма капіталістычнай вытворчасці (16—18 ст.), заснаваная на падзеле працы і ручной рамесніцкай тэхніцы;
2) уст. вырабы тэкстыльнай прамысловасці, тканіны.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
завары́ць, -ару́, -а́рыш, -а́рыць; -а́раны; зак.
1. што і чаго. Прыгатаваць навар, настой з чаго-н. ці абдаць варам пры гатаванні чаго-н.
З. чай.
З. ліпавага цвету.
З. цеста.
2. Заліць, запоўніць пустоты ў металічным ліцці (спец.).
3. перан. Распачаць рабіць што-н. (клапатное, непрыемнае; разм.).
З. справу.
|| незак. зава́рваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. зава́рка, -і, ДМ -рцы, ж. (да 1 і 2 знач.) і зава́рванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)