жа, (пасля галосных) ж.

1. злуч. супраціўны. Злучае сказы з адносінамі супрацьпастаўлення.

Мне гаворыць адно, сам жа робіць другое.

2. злуч. далучальны. Ужыв. для далучэння сказаў з паведамленнем дадатковага або тлумачальнага зместу.

Вядзі нас, ты ж ведаеш дарогу.

3. часц. узмацн. Ужыв. для ўзмацнення значэння папярэдняга слова або сэнсу таго, што выказваецца.

З кім жа ён застанецца?

4. часц. Ужыв. пасля займеннікаў і прыслоўяў, каб падкрэсліць падабенства, супадзенне, аднолькавасць.

Яны прыйшлі з аднаго і таго ж мястэчка.

Той жа.

Тады ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

пла́кса, -ы, ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -е, Т-ай (-аю), ж., мн. -ы, -аў (разм.).

1. Той, хто многа і часта плача (звычайна пра дзяцей).

2. Пра таго, хто любіць скардзіцца, наракаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

рэ́зус-фа́ктар, -у, м. (спец.).

Складанае арганічнае рэчыва, якое змяшчаецца ў крыві малпаў пароды рэзус і ў людзей і абумоўлівае сумяшчальнасць і несумяшчальнасць крыві донара і таго, каму пераліваюць яго кроў, або цяжарнай жанчыны і плода.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

dahín, dáhin

adv туды́

bis ~ — да таго́ ме́сца; да таго́ ча́су

lass es nicht ~ kómmen, dass… — не давядзі́ спра́ву да таго́, каб…

~ sein — vi (s) зніка́ць, сыхо́дзіць, прахо́дзіць, праміна́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

апрача́, прыназ. з Р.

1. За выключэннем каго‑, чаго‑н. Усе партызаны, апрача сакратара, былі незнаёмыя людзі. Шамякін.

2. Звыш чаго‑н., у дадатак да чаго‑н. На папялішчы, апрача печы, тарчалі шкілеты абгарэлых жалезных ложкаў. Якімовіч.

•••

Апрача таго (у знач. пабочн.) — акрамя таго, да таго ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

той, ж. та́я, ср. то́е, мн. ты́я мест. указ., м. тот;

т. лес — тот лес;

з таго́ ча́су — с того́ вре́мени;

у т. дзень — в тот день;

на тым баку́ ву́ліцы — на той стороне́ у́лицы;

т. са́мы цягні́к — тот са́мый по́езд;

таго́ ж дня — в тот же день;

◊ між тым як — ме́жду тем как;

між тым — ме́жду тем;

ра́зам з тым — вме́сте с тем;

пе́рад тым — пе́ред тем;

як на то́е — вводн. сл. как наро́чно;

пасля́ таго́ — по́сле того́;

тым больш — тем бо́лее, тем па́че;

больш за то́е — бо́лее того́;

тым лепш — тем лу́чше;

тым ча́сам — тем вре́менем;

да таго́ ча́су — до того́ вре́мени;

і без таго́ — и без того́;

не без таго́ — не без того́;

да таго́, што... — до того́, что...;

тым не менш — тем не ме́нее;

спра́ва ў тым... — де́ло в том...;

т. ці і́ншы — тот или ино́й;

як т. каза́ў — как говори́тся;

па т. раз — по тот раз;

няма́ таго́, каб... — нет того́, что́бы...;

і да таго́ падо́бнае — и тому́ подо́бное;

у тым вось і шту́ка — в том-то и шту́ка;

адпра́віць (адпра́віцца) на той свет — отпра́вить (отпра́виться) на тот свет, отпра́вить (отпра́виться) к пра́отцам;

ні з таго́ ні з сяго́ — за здоро́во живёшь; ни с того́ ни с сего́;

не быва́ць таму́ — не быва́ть тому́;

то́лькі тае́ бяды́! — что за беда́!, бо́льше бы беды́ не́ было!;

не на таго́ нарва́ўся — не на того́ напа́л;

т., ды не т. — погов. тот, да не тот

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

гастралёр, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Артыст на гастролях.

2. перан. Пра таго, хто пастаянна мяняе месца работы, пра выпадковага работніка (разм., неадабр.).

|| ж. гастралёрка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.

|| прым. гастралёрскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

даара́цца, -ару́ся, -арэ́шся, -арэ́цца; -аро́мся, -араце́ся, -ару́цца; -ары́ся; зак. (разм.).

1. Аручы, дасягнуць якога-н. месца.

Д. да лесу.

2. Працуючы на ворыве, вельмі стаміцца.

Даараўся да таго, што ног не чуе.

|| незак. даво́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

пералёт¹, -у, М -лёце, мн. -ы, -аў, м.

1. гл. пераляцець.

2. Перамяшчэнне птушак у месцы або з месца зімовак.

Асенні п.

3. Падзенне кулі, снарада (і ўвогуле таго, што кінута) далей цэлі.

|| прым. пералётны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

брыку́н, ‑а, м.

Разм. Пра таго, хто любіць брыкацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)