1. Вучыцца некаторы час. [Сцёпка:] — Каб умець жыць па-людску, дык трэба вучыцца і не толькі ведаць, што такое рабфак, а і павучыцца на рабфаку.Колас.
2. Навучыцца чаму‑н., набыць якія‑н. веды, навыкі. Чыста пабеленая печ і сцены, добра вымытая падлога, прыбраныя з густам пасцелі ўразілі дзяўчат. Было чаму павучыцца ў такой акуратнай гаспадыні.Пальчэўскі.Слава аб камуне пайшла на ўсю акругу. Шмат людзей прыходзіла паглядзець, як жывецца, як ідзе праца, а шмат хто прыходзіў і чаму-небудзь павучыцца.Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
го́рдасць, ‑і, ж.
1. Пачуццё ўласнай годнасці, павагі да сябе. — Г-э-э-э, панічок: з-пад самага Пінска прыходзяць і прыязджаюць да старой Мар’і, — з гордасцю прамовіла бабка.Колас.// Пачуццё задавальнення ад сваіх або чыіх‑н. поспехаў. Юрка адчуваў даверлівую Лёдзіну адданасць і поўніўся.. гордасцю за сябе.Карпаў.
2. Тое, чым (або той, кім) ганарацца. Гордасць і слава зямлі нашай — Простыя людзі.Куляшоў.Родная партыя — наша сумленне, Нашая гордасць і наша любоў.Бачыла.
3. Ганарыстасць, напышлівасць, фанабэрыстасць. Гордасці многа, а розуму не хапае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БЕЛЬМАНДО́ (Belmondo) Жан Поль
(н. 9.4.1933, г. Нёі-сюр-Сен, Францыя),
французскі акцёр. Вучыўся на курсах драм. мастацтва ў П.Дзюкса і Р.Жырара. Працаваў у парыжскіх т-рах. З 1956 у кіно. Глыбіня драм. даравання і здольнасць да пераўвасаблення найб. выявіліся ў фільмах «На апошнім дыханні», «Пісьмы паслушніцы», «Чачара», «Жанчына ёсць жанчына» (усе 1960), «Леон Марэн, свяшчэннік» (1961), «Шалёны П’еро» (1965), «Злодзей» (1967), «Славутыя любоўныя гісторыі», «Адвержаныя» (паводле В.Гюго) і інш. Пазней пачаў здымацца пераважна ў прыгодніцкіх фільмах і баевіках («Сто тысяч долараў на сонцы», 1964; «Цудоўны», 1973; «Труп майго ворага», 1976; «Хто ёсць хто», 1979; «Прафесіянал» і «Ас з асаў», 1982; «Слава», 1984; «Вясёлы Вялікдзень», 1985). Выступае як прадзюсер («Ставіцкі», 1974, выканаў гал. ролю). Уладальнік кампаніі «Серыта-фільм». Аўтабіяграфія «30 гадоў і 25 фільмаў» (1963).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Sapientia in exitu canitur
Розум хваляць, калі справа закончана.
Ум хвалят, когда дело закончено.
бел. Канец ‒ дзелу вянец. Не глядзі пачатка, глядзі канец. Не таго слава, хто пачынае, але таго, хто канчае. Усё добра, што добры канец мае.
рус. Всякое дело концом красно. Не говори, что делал, а говори, что сделал. Дело без конца, что кобыла без хвоста. Конец ‒ делу венец. Лучшее слово в работе: «Готово!» Добрый конец всему делу венец. Хорошо то, что хорошо кончается. Не дорого начало, а похвален конец.
фр. La fin couronne l’œuvre (Конец венчает дело).
англ. The end crowns the work (Конец венчает дело).
нем. Das Ende krönt das Werk (Конец венчает дело).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
glory[ˈglɔ:ri]n.
1.сла́ва;
covered in/with glory пакры́ты сла́вай
2. хараство́, краса́, прыгажо́сць;
The bright sunlight showed the palace in all its glory. У яркім сонечным святле палац паўстаў ва ўсёй яго прыгажосці.
3. (of) прадме́т го́нару/го́рдасці;
Her hair was her grea test glory. Больш за ўсё яна ганарылася сваімі валасамі.
glory in[ˌglɔ:riˈɪn]phr. v. ганары́цца; упіва́цца (сла́ваю); трыумфава́ць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
пашы́рыцца, ‑рыцца; зак.
1. Стаць больш шырокім; расшырыцца. Трэшчына пашырылася. □ Паляна нібы пашырылася, цемень адступіла ў бакі.Сіняўскі.
2. Павялічыцца ў колькасці, у аб’ёме. Былы Гальвасаўскі млын пашырыўся на чатыры колы.Чорны.// Стаць больш поўным, рознабаковым. У тэматычных адносінах круг творчасці Ул. Дубоўкі значна пашырыўся.Глебка.
3. Стаць вядомым многім, распаўсюдзіцца. Хутка слава пра Маніну градку пашырылася далёка за межы ўласнага агароду.Якімовіч.
4. Расшырыць кола свайго дзеяння, ахапіць сабой. Пакуль хвароба не пашырылася, трэба было тэрмінова ізаляваць усіх хворых і зрабіць у хатах дэзінфекцыю.Шамякін.У новай пяцігодцы кінасетка Мінска пашырыцца.«Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раздво́ены, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад раздвоіць.
2.узнач.прым. Такі, які раздвоіўся; раздзелены надвае, на дзве часткі. [Заяц] неяк смешна кратаў раздвоенай губой, насцярожана стрыгучы вушамі.Шахавец.[Валодзя] спыніўся, каб крыху перадыхнуць, і раптам заўважыў на зямлі шырокі раздвоены след нейкай жывёлы.Ваданосаў.
3.перан.; узнач.прым. Які страціў цэльнасць, унутранае адзінства. Аб Аляксандру Іванавічу пайшла тая раздвоеная слава, калі адны цікавіліся больш яго храбрым мінулым, а другія — яго цяперашнімі паводзінамі.Пестрак.Так з раздвоеным пачуццём і пайшлі ад Іванова. Верыць ці не верыць?Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Расставіць або разлажыць па месцах, у пэўным парадку. Сабраўся Калістрат галіцца, На століку прылады размясціў І — на табе! — люстэрачка ўпусціў.Корбан.Слава гаспадаром хадзіў па пакоі, прымяраючы, як лепш, размясціць экспанаты.Жычка.// Знайсці, даць кожнаму месца. Калгасны статак, які налічваў не больш двух дзесяткаў кароў і цялят, можна было размясціць і па хлявах калгаснікаў...Васілевіч.У вёску іх прапусцілі толькі хвілін праз сорак. Вусаты старшына размясціў партызан у дзвюх крайніх хатах.Асіпенка.
2. Размеркаваць паміж многімі (асобамі, арганізацыямі). Размясціць заём.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ты́тул1 ‘загаловак кнігі’, ‘першая старонка кнігі, тытульны ліст’ (ТСБМ, Гарэц., Некр. і Байк.), ст.-бел.тытулъ, тителъ, титулъ ‘загаловак, назва’, ‘надпіс’. Са ст.-польск.tytuł ‘тс’, якое з лац.titulus ‘тс’, ‘надмагільны надпіс’, ‘подпіс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 188), у ВКЛ таксама ‘прычына, падстава, права’ (Жлутка).
Ты́тул2 ‘ганаровае або дараванае дваранскае званне (барон, князь, граф)’ (ТСБМ, Некр. і Байк.): у каго ў шкатуле, той і ў тытуле (брасл., Рабк.), ‘вясельны чын асоб, што маюць акрэсленыя функцыі ў рытуале’ (беласт., Этнагр. зб., 112), ст.-бел.тытулъ, титулъ ‘тытул, званне’ (1438 г., ГСБМ). Са ст.-польск.tytuł < лац.titulus ‘ганаровае званне, слаўнае імя’, ‘гонар, слава’, ‘подзвіг, заслуга’, сюды ж ст.-бел.тытуловати ‘называць’ (1622 г.) са ст.-польск.tytułować ‘называць’, якое з лац.titulāre ‘тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 198).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
meridian
[məˈrɪdiən]1.
n.
1) Geogr. мэрыдыя́н -а m.
2) зэні́т -у m.
3) вяршы́ня разьвіцьця́; ро́сквіт (жыцьця́)
2.
adj.
1) найвышэ́йшы, найбо́льшы
the meridian glory — найбо́льшая сла́ва
2) паўдзённы, паўднёвы
3) які́ стаі́ць у зэні́це (пра со́нца, ме́сяц)
the sun’s meridian beams — праме́ньні со́нца ў зэні́це
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)