прастытуі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак.
1. каго-што. Прымусіць (прымушаць) да занятку прастытуцыяй.
2. перан.; каго-што. Зрабіць (рабіць) прадажным, падкупным. Прастытуіраваць прэсу.
[Ад лац. prostituere — ганьбіць, няславіць, аддаваць на ганьбу, знявагу.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́правадзіць, ‑ваджу, ‑вадзіш, ‑вадзіць; зак., каго.
Прымусіць выйсці, выехаць адкуль‑н.; выгнаць. Выправадзіць няпрошаных гасцей. □ Агата сунула.. [Юрку] ў рукі гурок і выправадзіла з хаты. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разлучы́ць, ‑лучу, ‑лучыш, ‑лучыць; зак., каго-што.
1. Прымусіць расстацца (блізкіх, сяброў). На другі дзень на рабоце іх разлучылі — Ніна засталася ў партыі жанчын, якая працавала ў горадзе, а Веру накіравалі на лесакамбінат. Мікуліч. // Прымусіць пакінуць што‑н. дарагое, блізкае. Не дзівіцеся з Пракопа, што ён гэтак рад за сваю прафесію, з якой яго, як яму нешта здалося, хацелі разлучыць. Ермаловіч. // Прымусіць парваць шлюб, адносіны кахання, разысціся. [Рыгор:] — Цяпер між мной і Цыляй паўстала тайна, якая ледзьве не разлучыла нас назаўсёды. Асіпенка.
2. Раздзяліць, аддзяліць што‑н. ад чаго‑н. Разлучыць канцы правадоў. □ [Бадзюля:] — Алё, алё! Раён... Разлучылі, мілая... Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прысы́рыць ’даручыць; прымусіць; адчувальна ўздзейнічаць’; ’прыручыць’; ’пакінуць’, прысырэ́ць ’надакучыць’ (Мат. Гом., ТС; жыт., Жыв. НС; мазыр., ГЧ). Няясна; відаць, корань той жа, што і ў осы́рыць ’пакінуць’ (ТС), якое Супрун выводзіць са ст.-рус. сирыи ’сіроцкі, асірацелы’, гл. асірацець, хаця семантыка разглядаемага слова не зусім ясная.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́бавіць, -баўлю, -бавіш, -бавіць; -баўлены; зак. (разм.).
1. каго-што. Выцягнуць, дастаць тое, што засела, загрузла.
В. воз з гразі.
В. з бяды (перан.).
2. каго. Пераканаць, прымусіць выйсці, выехаць адкуль-н.
В. дзяцей з хаты на вуліцу.
|| незак. выбаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адшы́ць, -шы́ю, -шы́еш, -шы́е; -шы́ты; зак. (разм.).
1. што і без дап. Скончыць шыць.
2. Адпрацаваць шыццём узамен за што-н.
А. за доўг.
3. каго-што (разм.). Адахвоціць, прымусіць спыніць заляцанні; пазбавіцца ад каго-н.
А. кавалера.
|| незак. адшыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адвучы́ць, -вучу́, -ву́чыш, -ву́чыць; -ву́чаны; зак.
1. каго (што) ад чаго і з інф. Прымусіць адвыкнуць ад чаго-н.
А. ад курэння.
А. дзіця ад грудзей.
2. каго (што) і без дап. Закончыць вучэнне, перастаць вучыць, навучаць (разм.).
|| незак. адву́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адклі́каць, -клічу, -клічаш, -кліча; -кліч; -кліканы; зак., каго-што.
1. Паклікаўшы, прымусіць адысці куды-н.; адазваць.
А. знаёмага для размовы.
2. Вярнуць назад, прапанаваўшы спыніць выкананне ранейшых абавязкаў (афіц.).
А. пасла.
|| незак. адкліка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. адкліка́нне, -я, н. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разапха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак. (разм.).
1. каго-што. Пхаючы, размясціць па розных месцах, парассоўваць.
Р. рэчы па паліцах.
2. што. Набіваючы чым-н., прымусіць раздацца; разбіць.
Р. яблыкі па кішэнях.
|| незак. распі́хваць, -аю, -аеш, -ае і распіха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
усыпі́ць, ‑плю, ‑піш, ‑піць; зак., каго-што.
1. Выклікаць сон, прымусіць заснуць. Усыпіць дзіця. // Прымусіць заснуць пры дапамозе снатворных сродкаў, гіпнозу. Усыпіць хворага перад аперацыяй.
2. перан. Аслабіць увагу каго‑н. да чаго‑н., прытупіць пільнасць. Каб усыпіць падазрэнні немцаў, Заслонаў павінен так дзейнічаць, каб самі па сабе ўзнікалі падазрэнні ў сваіх. «Полымя». Але і.. [Булай] быў не лыкам шыты, умеў усыпіць падазрэнні і сумненні. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)