wink2 [wɪŋk] v.
1. мірга́ць, марга́ць, мо́ргаць; перамі́ргвацца;
wink at smb. падмі́ргваць каму́-н.
2. міга́ць, мігаце́ць, мігце́ць;
wink at smth. глядзе́ць на што-н. скрозь па́льцы
winkle out [ˌwɪŋklˈaʊt] phr. v. infml выця́гваць, выціска́ць (што-н. з каго-н.);
At last I winkled out the truth out of him. Нарэшце я дамогся ад яго праўды.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
агле́дзецца сов.
1. (вокруг себя) осмотре́ться, огляде́ться;
а. па бака́х — осмотре́ться (огляде́ться) по сторона́м;
2. (привыкнуть) осмотре́ться, огляде́ться, поосмотре́ться;
а. на но́вым ме́сцы — осмотре́ться (огляде́ться, поосмотре́ться) на но́вом ме́сте;
3. хвати́ться, спохвати́ться;
уцяка́й хутчэ́й, паку́ль не ~дзеліся — беги́ скоре́е, пока́ не хвати́лись;
нарэ́шце ён ~дзеўся — наконе́ц-то он спохвати́лся
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
калдо́біна, ‑ы, ж.
Выбоіна, ямка на дарозе. Дарога была гразкая, уся ў калдобінах, і матацыкл то рэзка падкідвала ўгору, то шпурляла ў бакі, то гойдала і калыхала, як човен на хвалях. Краўчанка. Адзін з грузавікоў.., заходзячыся сіплым выццём, спрабаваў выбрацца з калдобіны, але калёсы буксавалі. Мележ. // Паглыбленне, упадзіна на мясцовасці або на дне вадаёма. Прыходжу нарэшце з кошыкам па грыбы — зноў свежыя калдобіны чарнеюць. Ігнаценка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
карма́, ‑ы́, ж.
1. Задняя частка судна, процілеглая носу. Параход плаўна адваліў ад прыстані. За яго кармой запенілася вада. Даніленка. [У лодцы] сядзела трое. На карме — інжынер Сакавітаў з рулявым вяслом у руках. Шамякін. // Пра заднюю частку танка, самалёта. Танк, як ляцеў, раптам з разгону асеў на адзін бок, падкінуўшы карму. Мележ.
2. Тое, што і куль 3. Нарэшце і карма, гэты вялізны мяшок-сетка, схавалася пад лёдам. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падко́п, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле дзеясл. падкапа́ць (у 1 знач.) і падкапацца.
2. Падземны ход. План узадраць падлогу і зрабіць падкоп адпадаў. Колас.
3. часцей мн. (падко́пы, ‑аў); перан. Разм. Інтрыгі з мэтай пашкодзіць каму‑н. Падкопы імперыялістаў. □ А нарэшце, чаму.. [Гукану] здаецца, што запіска Яраша — нейкі падкоп пад яго, старшыню гарсавета? Яраш з суровай крытыкай выступаў на сесіі яшчэ гады два назад. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
nun
1.
adv цяпе́р
von ~ an — з гэ́тага ча́су
~ erst — то́лькі цяпе́р
~ erst recht — тым больш, i пагато́ў
2.
prtc ну, так, дык
~ éndlich! — нарэ́шце!
~ wird's bald? — ну, ху́тка?
~, ~! — ну-ну!
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
arrive [əˈraɪv] v.
1. (at, in, on) прыязджа́ць; прылята́ць; прыхо́дзіць; прыбыва́ць;
She’ll arrive in New York at noon. Яна прыедзе ў Нью-Ёрк апоўдні.
2. надыхо́дзіць, прыхо́дзіць, настава́ць;
The wedding day finally arrived. Нарэшце надышоў дзень вяселля.
3. рабі́цца вядо́мым; праслаўля́цца
♦
arrive at an agreement прыйсці́ да зго́ды;
arrive at a decision/a conclusion прыйсці́ да рашэ́ння/высно́вы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Асёлка ’радуга’ (Касп.), осело́к (ДАБМ, 902). Укр. оселка ’тс’. Безумоўна звязана з вясёлка, укр. веселка ’тс’. Аднак вакалізм пачатку ў паўднёвабеларускай і ўкраінскай формах сведчыць аб тым, што простым усячэннем пачатковага в‑ форму гэту вытлумачыць нельга. Магчыма, асёлка ’радуга’ кантамінацыйна звязана з асялок прылада для вастрэння’ (ад якой адлятаюць іскры, як, магчыма, маланкі, ва ўяўленні нашых продкаў, ад радугі). Магчыма, кантамінацыя тут адбывалася з о́сілкі ’(паўкруглая) ручка вядра’. Нельга выключыць і тое, што форма асёлка адлюстроўвае неабходнасць лічыць сучасную сувязь вясёлка — вясёлы пазнейшай, магчыма, народнаэтымалагічнай, а старажытную назву радугі звязваць з словамі тыпу ст.-іран. asman ’неба’. Трэба, нарэшце, указаць на магчымую сувязь асёлкі ’радугі’ з асілкамі (гл.) або праз іскры, звязаныя з уяўленнямі пра каменную прыроду асілкаў (параўн. іх рэбры), або праз вобраз змяі (з якой звязана і радуга і асілкі). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разла́ты (разла́тый) ’сукаваты’ (Юрч. СНЛ), параўн. балг. разлат (ръзлат) ’роўны, расшыраны’, ’неглыбокі (пра пасудзіну)’, рус. дыял. разла́тый ’які расшыраецца, паступова павялічваецца ў шырыню’. Мяркулава (Очерки, 29) звязвае апошняе слова з укр. лататий ’шырокі’, рус. лата́тый горошек ’рагаты гарошак, які тырчыць у розныя бакі’ і далей з ла́та, ла́тка ’кусок матэрыі, латка’. Аднак для этымалогіі слова істотнае значэнне мае дзеяслоўная ізалекса, параўн. рус. разла́тить ’шырока растапырыць’ (разан.) і серб.-харв. razlatiti ’расшырыць, шырока адкрыць’, вытворнае ад latiti ’схапіць, сціснуць’ (Цыхун, БЛ, 5, 49). Апошняе да *latiti, роднаснае *latati і, нарэшце, *lětati (ЭССЯ, 14, 48–49), гл. лятаць, лата 3. Пра адносіны *latiti і *lātāti гл. спец. Рыкаў, Зб. Лекаву, 325–327; пра сувязь *latiti і letěti гл. Немец, Slavia, 66, 319–324. Адносна ст.-слав. разлатыи гл. Геродас, Slavia, 49, 397–398.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
знайсці́ся, знайдуся, знойдзешся, знойдзецца; пр. знайшоўся, ‑шлася, ‑лося; зак.
1. Аказацца выяўленым у выніку пошукаў; адшукацца (пра каго‑, што‑н. згубленае, страчанае і пад.). Добра, што знайшоўся нарэшце Тол[еў] брат, але ж яна, Валя, па-ранейшаму гэтак жа непакоіцца за Толю, як і яго родны брат. Якімовіч. [Люба] стала чуць у сабе патрэбу быць блізка да Рыльскага, быццам тут знайшлося тое, чаго яна апошні час шукала сярод людзей. Чорны.
2. Аказацца ў наяўнасці, выявіцца. Пры раненым не знайшлося дакументаў. Васілевіч. У атрадзе знайшліся танкісты з былых акружэнцаў, і машыну ўключылі ў спіс партызанскага ўзбраення. Шчарбатаў. // Іран. Аб’явіцца, заявіцца. Барыс злёгку паціснуў плячамі: бач, дабрадзей знайшоўся. М. Ткачоў.
3. Сцяміць, зразумець, што трэба рабіць, сказаць і пад. — Не ўмею танцаваць, — нарэшце знайшоўся я, каб што-небудзь адказаць у сваё апраўданне. Гамолка. / з займ. «што» у знач. злучальнага слова. [Лявон] разгубіўся і не знайшоўся адразу, што адказаць. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)