1. Які мае адносіны да крамы. Над жалезным крамным дахам узвышаўся верх будынка і вежа.Чорны.
2. Фабрычнага вырабу, куплены ў краме (пра матэрыю, вырабы з яе і пад.). Маці косы заплятала Новым, крамным касніком!Броўка./узнач.наз.кра́мнае, ‑ага, н.Апрануты [дзед Юрка] ва ўсё крамнае: белая вышываная сарочка з чорнай камізэлькай, картовыя штаны, увабраныя ў юхтовыя боты.С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
звяры́нец, ‑нца, м.
Спецыяльна абсталяванае памяшканне, прыстасаванае месца, дзе трымаюць дзікіх жывёл для паказу. І сам звярынец быў цікавы: Высокі, зложаны з бярвення, І такі моцны — на здзіўленне! Каб воўк да коз не мог дабрацца Ні праз той верх, ні падкапацца.Колас.Вясной у горад, дзе жылі нашы сябры, прывезлі ў звярынец з Маскоўскага заапарка двух маладых мядзведзяў і шэсць лебедзяў.Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
це́мя, цемя і цемені, Д цемю і цемені, В цемя, Т цемем і цеменем, М (аб) цемі і (аб) цемені, н.
Верхняя частка галавы, а таксама верх чэрапа паміж лобнымі, патылічнымі і скроневымі касцямі. [Хлопец] падстрыжаны пад бокс так, што толькі на самым цемі тырчаў касмыль русых валасоў.Дуброўскі.Ссунуўшы казырок на цемя, хлопец уважліва разглядаў чарцёж і ледзь прыкметна шавяліў вуснамі.Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
óbsiegen
vi (D, über, gegen A) браць верх (над кім-н., чым-н.); перамагчы́ (каго-н., што-н.)
ein obsiegendes Úrteil — рашу́чы [аднаду́шны] прыгаво́р
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
summit
[ˈsʌmɪt]
n.
1) верх -у m., верхаві́на, вярша́ліна f.
2) зэні́т -у m.
the summit of a career — зэ́ніт кар’е́ры
3) са́міт -у m., канфэрэ́нцыя, нара́да ў вярха́х
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
top
I[tɑ:p]1.
n.
1) верхаві́на f. (гары́), вярша́ліна f. (дрэ́ва)
2) верх -у m.
the top of the table — верх стала́
3) найвышэ́йшае або́ пе́ршае ме́сца
to be at the top of the class — быць найле́пшым ву́чнем у кля́се
4) на́крыўка f., ве́ка, ве́чка n. (гаршка́)
5) верх -у m. (аўтамабі́ля)
6) маку́шка f.
7) ве́рхняя ча́стка адзе́ньня (блю́зка, швэ́дар)
2.
adj.
1) ве́рхні
the top shelf — ве́рхняя палі́ца
2) найбо́льшы
at top speed — з найбо́льшай ху́ткасьцю
top price — найвышэ́йшая цана́
3.
v.t.
1) накрыва́ць ве́чкам
2) дасяга́ць ве́рху, зэні́ту
They topped the mountain — Яны́ зайшлі на са́мы ве́рх гары́
3) перавыша́ць, быць найле́пшым
•
- at the top of one’s voice
- from top to toe
- on top of everything else
- over the top
- top off
- blow one’s top
II[tɑ:p]
n.
ваўчо́к -ка́m. (ца́цка)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
насы́паць, ‑плю, ‑плеш, ‑пле; зак., што і чаго.
1. Сыплючы, пакрыць паверхню чаго‑н., высыпаць на што‑н.; нацерушыць, рассыпаць. Насыпаць пяску на сцежку. □ Кася ставіла пусты саган на падлогу, на ражок ручніка насыпала солі.Арабей.У паветры мітусілася [машкара]; яе тут, як хто насыпаў, не дыхнуць.Пташнікаў.// Тое ж, але ў нейкай колькасці. [Снег] ападаў на зямлю белай і пухкай коўдрай, дзе-нідзе між кустоў насыпаў гурбы.Гроднеў.
3. Зрабіць, пабудаваць насып з якога‑н. сыпкага матэрыялу. Насыпаць плаціну. Насыпаць прызбу. □ Каля дашчанай заставы насыпалі хлопцы курганок зямлі.Колас.
•••
Насыпаць солі на хвост — зрабіць непрыемнасць, моцна дапячы каму‑н.
Цераз верх насыпаць — тое, што і цераз верх валіць (гл. наліць).
насыпа́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑ае.
Незак.да насы́паць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Баю́р ’гурба снегу’ (зах.-палес., Талстой, Геогр., 233). Асцярожна можна параўнаць з укр. (праўда, не вельмі добра дакументаваным словам) баю́ра ’пагорак’ (Піскуноў, Словарь). Слова няяснага паходжання. Талстой, там жа, з запытаннем, вылучае дзве магчымасці тлумачэння: 1) энантыёсемія па прынцыпу ’верх’ ⟷ ’ніз’ (параўн. зах.-палес.баю́ра ’штучная яма’); 2) нейкая сувязь (запазычанне) з тур.bayır ’узгорак, пагорак’ (што дало, дарэчы, байра́к, гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Садно́1 ’задняя частка штаноў’ (Сакал., Нар. лекс.). Да садзіць (гл.) з суф. ‑но. Мяркуючы па суфіксацыі, архаічнае ўтварэнне; адносна суфіксацыі гл. SP, 1, 115. Параўн. прасл.*sadъno ’рана; пацёртасць ад сядла’, гл. папярэдняе слова.
Садно́2 ’дрэва, на якім стаіць вулей’ (Яшк.), ’месца на дрэве для вулля’ (ТС), ’верх страхі, пакрыты кастрыцай’ (Сцяшк. Сл.). Этымалагічна тое ж, што і папярэдняе.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скабу́рка ‘скарынка зямлі (замёрзшая, якая крышыцца)’ (мядз., Нар. словатв., Сцяц.). Дэрыват ад ска́ба (гл.) з суф. ‑урк‑, аб якім гл. Сцяцко, Афікс. наз., 181–182. Мяркулава (Этимология–1983, 64–65) змяшчае гэтае слова ў гняздо дэрыватаў ад прасл.*skab‑; падрабязна гл. пад ска́ба. Параўн. скару́бак ‘скарынка, засохшы верх густой cтравы’ (гл.), што можа сведчыць аб зыходнай форме, у якой адбылася частковая метатэза зычных.