Verbum

анлайнавы слоўнік

placidity

[pləˈsɪdəti]

ці́ша, цішыня́ f., спако́й -ю m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

бе́лле, ‑я, н., зб.

Разм. Тое, што і бялізна. // перан. Тое, што і белізна. Белая, мяккая ціша няхрусткая, Белай дрымотай спавіты кусты, Белае белле... Зіма беларуская... Што ж мне не дорыш снягурачку ты?.. Гілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

quietness

[ˈkwaɪətnəs]

ці́ша f., цішыня́ f.; спако́й, супако́й -ю m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

тишь ці́ша, -шы ж., цішыня́, -ні́ ж.;

◊

тишь да гладь цішыня́ ды супако́й;

в тиши́ у цішыні́, у цішы́, у заці́шку.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

папа́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак.

1. Зак. да па́рыць (у 1–6 знач.).

2. Парыць некаторы час. Такая ціша бывае пад канец лета, якое і папарыла, і пагрымела навальніцамі, а цяпер утаймавалася і палагаднела. Пташнікаў.

3. каго. Абліўшы варам, знішчыць. Папарыць клапоў.

папары́ць, ‑рые; зак., што, чаго і без дап.

Разм. Рыць доўга, неаднаразова.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

cichość

cichoś|ć

ж. кніжн. цішыня, ціхата, ціхмень, ціша; маўчанне;

w ~ci ducha — у глыбіні душы;

w ~ci разм. паціху

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ensue

[ɪnˈsu:]

v.i.

1) наступа́ць, надыхо́дзіць, прыхо́дзіць пасьля́ чаго́

Silence ensued — Наступі́ла ці́ша

2) быць вы́нікам

He hit the man, and a fight ensued — Ён уда́рыў чалаве́ка, і ў вы́ніку пачала́ся бо́йка

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

silence

[ˈsaɪləns]

1) цішыня́, ці́ша f.

2) маўча́ньне n., маўклі́васць f.

3) замо́ўчваньне, зато́йваньне n., забыцьцё n.

v.t.

1) суніма́ць гу́таркі, супако́йваць го́ман

2) прымуша́ць маўча́ць

3) заглуша́ць, спыня́ць (варо́жы аго́нь)

•

- in silence

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

АНТАНІМІ́Я,

тып семантычных адносін лексічных адзінак, якія маюць процілеглае значэнне (антонімаў). Антанімічныя пары належаць да адной часціны мовы: назоўнікаў («дабро — зло»), прыметнікаў («шырокі — вузкі»), дзеясловаў («браць — аддаваць»), прыслоўяў («далёка — блізка»). Паводле структуры падзяляюцца на аднакарэнныя («замкнуць — адамкнуць») і рознакарэнныя («сумны — вясёлы»). Вылучаюць поўную, няпоўную (частковую) і кантэкстуальную антанімію. Поўныя антонімы адрозніваюцца ўсімі сваімі значэннямі («будаваць — разбураць»); частковыя супрацьпастаўляюць па адным або некалькіх значэннях («радасць — смутак»); кантэкстуальныя ўспрымаюцца толькі ў пэўным кантэксце: «Ласка і гнеў, ціша і бура! Я вітаю вас, калі вы прыходзіце ў сваім часе, калі выконваеце вы адвечную волю жыцця» (Я.Колас). Мнагазначнае слова можа мець антонімы да кожнага ці некалькіх сваіх значэнняў («глыбокая рака — мелкая рака», «глыбокія веды — павярхоўныя веды»). Антанімія не ўласцівая словам з канкрэтным значэннем («шафа», «бяроза», «стадыён»), вузкаспец. тэрмінам, уласным імёнам, лічэбнікам, займеннікам і службовым словам.

Г.К.Усціновіч.

т. 1, с. 380

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

стра́сны, ‑ая, ‑ае.

1. Вельмі моцны, нястрымны ў сваім праяўленні (пра пачуцці). Дзейнасць пісьменнікаў прасякнута вялікім імкненнем адлюстраваць веліч і героіку свайго часу, страсным жаданнем сказаць сваё новае слова. Пшыркоў. // Пранікнуты моцным пачуццём, уздымам, натхненнем. Страсныя спрэчкі. □ Рэвалюцыйная эпоха патрабавала баявога, страснага, палітычнадзейснага слова. Івашын.

2. Які з вялікім уздымам адносіцца да чаго‑н., цалкам аддаецца якой‑н. справе. Страсны барацьбіт за шчасце народа. // Уласцівы такому чалавеку, які належыць яму. Была ціша, і толькі здалёк, з танцавальнай пляцоўкі, далятаў сумны і страсны голас спевака: круцілі пласцінку. Караткевіч.

3. Здольны на моцнае каханне, страсць. Страсны чалавек. // Вельмі палкі, гарачы. Яшчэ трапяталіся смехам вейкі, як .. [Рэня] ўздыхнула і раптам парыўчата абняла .. [Алёшку], страсным пацалункам апаліла анямеўшыя губы яго, выхапіла з рук самавар і хутка знікла за форткай. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)