азотфікса́цыя

(ад азот + фіксацыя)

працэс звязвання малекулярнага азоту атмасферы ў арганічныя азоцістыя злучэнні, які ажыццяўляюць азотфіксатары.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

тэрмафікса́цыя

(ад тэрма- + фіксацыя)

апрацоўка ваўняных тканін парай або гарачай вадой для іх зберажэння і паляпшэння якасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

імпры́нтынг

(англ. imprinting)

спецыфічная форма навучання жывёл, фіксацыя ў іх памяці адрознівальных прыкмет аб’ектаў, некаторых прыроджаных актаў паводзін.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Трыга́н ‘трыножак’ (Ласт.). Адзінкавая фіксацыя, магчыма, сведчыць пра штучнае паходжанне слова — ад тры (гл.) і таган (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ско́міць ‘скрыпець’: скоміл чабатамі (ваўк., Рам.). Рэдкая фіксацыя бяссуфікснага дзеяслова ад ском‑ у зыходным (“слыхавым”) значэнні. Гл. наступнае слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Immobiliserung

f -, -en

1) мед. імабіліза́цыя, фікса́цыя ў нерухо́мым ста́не (пашкоджанай канечнасці)

2) камерц. імабі- ліза́цыя, абарачэ́нне ў нерухо́масць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Жа́ціцы ’жаночыя асобіны канапель’ (Сл. паўн.-зах.). Няясна. Паколькі фіксацыя ў адзіным пункце, ці не памылка запісу замест ма́ціцы (параўн. у Даля матки ’тс’)?

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыко́цаць ’забіць’ (віл., Сл. ПЗБ). Няясна. Фіксацыя слова дазваляе суаднесці з літ. kùcas ’дубіна, палена’. Не выключана і кантамінацыя з незафіксаваным гукапераймальным о́цаць < ко́каць/ко́кнуць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ірунда́ ’глупства’ (Бяльк.). З рус. ерунда́ (першая фіксацыя — 1845 г.), якое ўзнікла ў мове семінарыстаў з лац. gerundium ’герундый’ (Фасмер, 2, 26; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 263).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Турма́чыць ‘задурваць’ (Юрч. СНС). Не зусім ясна. Бліжэйшую крыніцу паходжання дзеяслова можна бачыць у рус. курск. турма́к — пра бесталковага чалавека (фіксацыя 1852 г., СРНГ), далейшыя сувязі не вызначаны. Параўн. турман2.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)