умеркава́ць

‘усадзіць што-небудзь (умеркаваць нож)’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. умярку́ю умярку́ем
2-я ас. умярку́еш умярку́еце
3-я ас. умярку́е умярку́юць
Прошлы час
м. умеркава́ў умеркава́лі
ж. умеркава́ла
н. умеркава́ла
Загадны лад
2-я ас. умярку́й умярку́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час умеркава́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

всади́ть сов., в разн. знач. усадзі́ць; (вонзить, воткнуть — ещё) уваткну́ць, мног. паўтыка́ць, убі́ць, мног. паўбіва́ць;

всади́ть топо́р в де́рево усадзі́ць (убі́ць) сяке́ру ў дрэ́ва;

всади́ть пу́лю в деся́тку усадзі́ць ку́лю ў дзяся́тку;

всади́ть де́ньги зря усадзі́ць гро́шы дарэ́мна;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уто́ркнуць, -ну, -неш, -не; -ні́; -нуты; зак., што ў што.

Уткнуць, усадзіць што-н. вострае, тонкае ў глыб або ўнутр чаго-н.

У. кассё ў зямлю.

|| незак. уто́ркваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уса́джванне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле дзеясл. усаджваць — усадзіць (у 1, 3, 4 і 6 знач.).

2. Тое, што і усадка (у 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

wsadzić

зак. усадзіць; пасадзіць; насадзіць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ухло́пать сов., прост.

1. (убить) укако́шыць; забі́ць;

2. (истратить, израсходовать) усадзі́ць, угаці́ць, убу́хаць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уса́дка, ‑і, ДМ ‑дцы, ж.

1. Разм. Дзеянне паводле дзеясл. усадзіць (у 6 знач.).

2. Спец. Памяншэнне ў аб’ёме, памеры пры ўсыханні, застыванні і пад. Усадка бетону. Усадка чыгуну. Усадка матэрыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

usadowić

зак.

1. усадзіць, пасадзіць;

2. размясціць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

То́рнуць ’штурхнуць, піхнуць’ (Юрч., Жд. 2), ’ткнуць, даць’ (Юрч., Жд. 3, Сл. ПЗБ), ’апусціць, усадзіць’ (Сл. ПЗБ), ’аддаць грошы’ (гарад., Нар. ск.). Відаць, дзеяслоў на ‑ну‑ ад імітатыва тор 3 (гл.); менш верагодна ад торкнуць (гл.), шляхам спрашчэння спалучэння зычных у сярэдзіне слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

stab​2 [stæb] v.

1. кало́ць, ра́ніць (кінжалам, нажом і да т.п.)

2. (at) ты́каць, то́ркаць

♦

stab smb. in the back усадзі́ць нож у спі́ну; нане́сці здра́дніцкі ўда́р

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)