народнае мастацкае ручное ўзорыстае ткацтва на тэр. Верхнядзвінскага р-на Віцебскай вобл. Вядомае здаўна (у л-ры — з 19 ст.). Тут ткалі посцілкі, дываны, ручнікі. Адметнае ў Верхнядзінскім ткацтве традыц. спалучэнне 2 колераў: чорнага з малінавым, белым, чырвоным ці аранжавым. Разнастайнасць дасягаецца ўзбуйненнем ці здрабненнем асобных матываў, рознымі перапляценнямі нітак пры захаванні адзінага кампазіцыйнага ладу. Тэхніка — перабор, шматрамізная, выбарная; узоры — «у дымкі», «у ромбы» і г.д. З 1967 пры Верхнядзвінскай ф-цы маст. вырабаў працуе цэх маст.ткацтва, дзе ткуць ручнікі, посцілкі, накідкі на крэслы ў традыц. колерах з бел. арнаментам. Матэрыял — лён, віскоза, воўна, чарот (з яго робяць сурвэткі, сумкі).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ткачествотка́цтва, -ва ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
textile2[ˈtekstaɪl]adj. тка́ны; тка́цкі;
the textile artтка́цтва
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
tkactwo
н.ткацтва
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
тка́цкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да ткацтва, ткання. Ткацкі цэх. Ткацкая майстэрня. Ткацкая справа.// Прызначаны для ткання. Ткацкая машына.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ільнатка́цкіільнатка́цкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да ткання, ткацтва лёну. Ільнаткацкая вытворчасць. Ільнаткацкі цэх. Ільнаткацкая майстэрня.// Прызначаны для ткання лёну. Ільнаткацкая машына. Ільнаткацкі станок.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Weberéi
f -, -en
1) тка́цкая [тка́льная] фа́брыка
2) тка́цтва
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
На́рад ’нашчадкі’ (Сержп. Грам.). Ад нарадзі́ць ’радзіць, даць жыццё’; магчыма, архаізм, у якім захавалася першаснае значэнне ’ўсе народжаныя, нашчадкі, род’, параўн. народ (гл.).
Нара́д1 ’падрыхтаваныя да ткацтва кросны’ (мсцісл., Жыв. сл., Лебед., Мат. Гом.), ’увесь набор ткацкіх прылад’ (дзярж., З нар. сл.). Ад нарадзі́ць ’падрыхтаваць кросны да ткацтва’, да рад (гл.).
Нара́д2 ’воз без драбін для вывазкі сена’ (Сержп. Земл.), нара́дка ’воз, у якім возяць гной’ (Жд. 2). Ад нарадзі́ць ’прыстроіць, падрыхтаваць’, гл. рад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ператка́ць, мсцісл.пірятка́ць, патка́ць ’паткаць (чым)’ у сказах: Аснувала суконныя, а пыткала хлыпянкыю… Чым піряткеш, тым і ладна…, пірітыка́ньне, пытыка́ньня ’тканне, працэс ткацтва’ (Жыв. сл.). Фармальна да пера- і ткаць. Больш падрабязна гл. ператыка́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ара́с
(фр. arras, ад Arras = назва горада ў Францыі)
дыван ручной работы, вытканы ў французскім горадзе Арас, цэнтры шпалернага ткацтва ў 14—15 ст.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)