Та́ры-ба́ры ’пустая размова, балбатня’ (ТСБМ), ’пустыя размовы’ (дзісн., Нар. сл.); сюды ж тараба́рыць ’балбатаць’ (ТСБМ), тараба́рыцца ’бязладна, шумна размаўляць’ (Юрч. Вытв.). Укр. та́ри‑ба́ри ’балбатня’, дыял. тараба́ри ’інтымная размова; пустая балбатня’, рус. та́ры‑ба́ры ’балбатня’, дыял. тараба́ры ’балбатня, размова’. Спалучэнне дзвюх рыфмаваных асноў не зусім высветленага паходжання, магчыма, гукапераймальнай прыроды. Першую з іх атаясамліваюць з элементам та́р(ы/а)‑ у тарато́рыць (гл.), суадносным з тала‑ ў талатоніць (гл.), другую — з ба́р(ы/а), напрыклад, ва ўкр. ба́ры ’балбатня’, у рус. бараба́ритъ ’тараторыць’, паводле Саднік і Айцэтмюлера (2, 123), суадноснае з бала‑ (гл. балакаць, балабоніць), якія з’яўляюцца ўтварэннямі, што ўзыходзяць да і.-е. *bha‑ (Фасмер, 4, 25; ЕСУМ, 5, 522; 1, 142–143; Мельнічук, Этимология–1987, 61; Варбат, Этимология–1982, 26). Паводле Варбат (Этимология–1984, 38), значэнне ’гаварыць’ для спалучэння другаснае, асноўнае — ’адходы вытворчасці’, што да *toriti (< *terti, гл. церці) і *bьrati (гл. браць). Праблематычна, хутчэй за ўсё, пераважала першаснае сінкрэтычнае значэнне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
та́ра
‘музычны інструмент’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
та́ра |
та́ры |
| Р. |
та́ры |
та́р |
| Д. |
та́ры |
та́рам |
| В. |
та́ру |
та́ры |
| Т. |
та́рай та́раю |
та́рамі |
| М. |
та́ры |
та́рах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
та́ра
‘упакоўка’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
та́ра |
| Р. |
та́ры |
| Д. |
та́ры |
| В. |
та́ру |
| Т. |
та́рай та́раю |
| М. |
та́ры |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
та́р
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
та́р |
та́ры |
| Р. |
та́ра |
та́раў |
| Д. |
та́ру |
та́рам |
| В. |
та́р |
та́ры |
| Т. |
та́рам |
та́рамі |
| М. |
та́ры |
та́рах |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
на́сыпам, прысл.
У рассыпаным стане, без тары.
Вугаль перавозяць н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
не́та, нескл. (спец.).
Чыстая вага тавару без тары і ўпакоўкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
та́ри муз. та́ры нескл., ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кантэ́йнер, -а, мн. -ы, -аў, м.
Від тары для захоўвання і перавозкі грузаў, прадуктаў і пад.
|| прым. кантэ́йнерны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
та́рны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да тары; прызначаны для вырабу тары. Тарны склад. Тарны завод. Тарныя вырабы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бяста́рны, ‑ая, ‑ае.
Спец. Без тары. Бястарная перавозка збожжа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)