ка́ламель, ‑і, ж.

Хлорыстая ртуць, выкарыстоўваецца ў тэхніцы і медыцыне.

[Ад грэч. kalos — прыгожы і melas — чорны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кінава́р, -ы, ж. (спец.).

Мінерал чырвонага колеру розных адценняў (сярністая ртуць), сыравіна для атрымання ртуці, а таксама фарба з гэтага мінералу.

|| прым. кінава́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дэмеркурызава́ць

‘выдаліць (выдаляць) ртуць, каб пазбегнуць атручвання людзей і жывёл’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. дэмеркурызу́ю дэмеркурызу́ем
2-я ас. дэмеркурызу́еш дэмеркурызу́еце
3-я ас. дэмеркурызу́е дэмеркурызу́юць
Прошлы час
м. дэмеркурызава́ў дэмеркурызава́лі
ж. дэмеркурызава́ла
н. дэмеркурызава́ла
Загадны лад
2-я ас. дэмеркурызу́й дэмеркурызу́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час дэмеркурызу́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

дэмеркурызава́ць

‘выдаліць (выдаляць) ртуць, каб пазбегнуць атручвання людзей і жывёл’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. дэмеркурызу́ю дэмеркурызу́ем
2-я ас. дэмеркурызу́еш дэмеркурызу́еце
3-я ас. дэмеркурызу́е дэмеркурызу́юць
Прошлы час
м. дэмеркурызава́ў дэмеркурызава́лі
ж. дэмеркурызава́ла
н. дэмеркурызава́ла
Загадны лад
2-я ас. дэмеркурызу́й дэмеркурызу́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час дэмеркурызава́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

нарту́ціць, ‑ртучу, ‑ртуціш, ‑ртуціць; зак., што.

Спец. Нанесці ртуць на паверхню чаго‑н.; накрыць што‑н. ртуццю.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Quécksilber

n -s ртуць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

грыму́чы, -ая, -ае.

1. Які стварае рэзкія гукі, моцны шум.

Грымучыя калёсы.

2. Шумны, гучны.

Г. аркестр.

○

Грымучая ртуць — выбуховае хімічнае рэчыва ў выглядзе крышталічнага белага парашку.

Грымучы газ — выбуховая сумесь вадароду з кіслародам.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кі́навар, ‑у, м.

1. Мінерал чырвонага колеру розных адценняў; сярністая ртуць.

2. Чырвоная фарба, якую атрымліваюць з сярністай ртуці.

[Грэч. kinnabari.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

quécksilberhaltig

a які́ ўтры́млівае ртуць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Knállquecksilber

n -s грыму́чая ртуць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)