Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ртуцьжхім Quécksilber n -s;
грыму́чая ртуць Knállquecksilber n, Quécksilberknallsäure f -;
падо́бны да ртуці quécksilberartig
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Ртуць ’хімічны элемент, вадкі цяжкі метал’ (ТСБМ), народная назва — жыво́е серабро́ (Ласт.). Рус., укр.ртуть, чэш.rtuť, славац.ortuť, польск.rtęć. Стараж.-рус.рътуть (Сразн., 3, 206) — разглядаецца як праславянскі дзеепрыметнік цяперашняга часу незалежнага стану *rьtǫtь (як могуть, словуть), звязаны з літ.rìsti, 1 ас. адз. л. ristù ’каціць, качаць’, лат.rist, 1 ас. адз. л. ritu ’каціць, каціцца’, а таксама літ.riēsti ’гнуць; скручваць; скурчваць; згортваць’, rietė́ti ’каціцца’, лат.riest ’адпадаць, аддзяляцца’, што ўзыходзяць, магчыма, да і.-е.*ret(h)‑ ’бегчы, каціцца’ (Фасмер, 3, 509; Чарных, 2, 124–125). Паводле больш ранняй версіі Міклашыча (285) якая, аднак, сутыкаецца з цяжкасцямі ў фанетычных адносінах, назва элемента паходзіць з араб.`utārid ’ртуць’ пры пасрэдніцтве тур.utaryd ’тс’. Першапачаткова араб.`utārid — назва планеты Меркурый, якая перайшла на хімічны элемент дзякуючы яго “лятучасці”, рухомасці. Параўн. франц.mercure, іт., ісп.mercurio, англ.mercury ’ртуць’. Назва планеты — паводле імені старажытнага рымскага бога гандлю і абаронцы вандроўнікаў Меркурыя — Mercurius (Чарных, 2, 124–125).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ГРЫМУ́ЧАЯ РТУЦЬ,
фульмінат ртуці, ртутная соль грымучай кіслаты, Hg(CNO)2; ініцыіруючае выбуховае рэчыва. Бясколерны ці шэры крышт. парашок. Нерастваральны ў вадзе. Шчыльн. монакрышталёў 4420 кг/м³. Лёгка ўзрываецца ад удару, трэння і інш.мех. і цеплавых уздзеянняў. Пры т-ры 179—180 °C самазагараецца з выбухам (цеплата выбуху 1,8 Мдж/кг). Захоўваюць пад слоем вады (вільготная менш небяспечная). Выкарыстоўваюць у капсулях-дэтанатарах.