размя́ть сов.
1. (сделать мягким) размя́ць, размякчы́ць; (растереть) расце́рці;
2. (размесить) размясі́ць;
3. перен., разг. размясі́ць; см. размина́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разме́шванне 1, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. размешваць 1 — размясіць.
разме́шванне 2, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. размешваць 2 — размяшаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разме́шаны I разме́шенный; размя́тый; см. размясі́ць
разме́шаны II, см. размяша́ны
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
промеси́ть сов.
1. размясі́ць, вы́месіць;
2. (некоторое время) прамясі́ць, вы́месіць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Развары́ць ’размясіць гразь, зрабіць гразкай дарогу’ (Сцяшк. Сл.). Метафарычны перанос значэння на аснове знешняга падабенства разваранай стравы і гразкай дарогі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разбузо́ліць, разбурзо́ліць ’размясіць’ (паст., брасл., Сл. ПЗБ). Ад раз- і бузава́ць (гл.) з экспрэсіўным фармантам ‑олі‑ (адносна яго гл. Борысь, Leksyka słów., 24–26).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разме́шваць I несов. (к размяша́ць) разме́шивать
разме́шваць II несов. (к размясі́ць) разме́шивать; (глину и т.п. — ещё) размина́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Раскаламса́ць, раскаламсі́ць ’размясіць’ (Юрч.). Параўн. з каламеса, каламесіца ’блытаніна, мешаніна’, каламесны ’блытаны, мяшаны’ (Байк. і Некр.). Роднаснае да раскалле (гл.), што ад прасл. *kalъ > ’гразь’. Імаверна, утворана складаннем кал і мясіць ’змешваць, замешваць’ > ‑каламясі́ць з далейшай дээтымалагізацыяй. Гл. куламеса, куламесіцца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
умя́ть сов.
1. (уложить, прижимая, примять) утапта́ць, мног. паўто́птваць;
2. (размять) размя́ць; (размесить) умясі́ць, размясі́ць;
3. (съесть) прост. умя́ць, умало́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Расква́сіць 1 ’размягчыць, зрабіць мяккім, гразкім’ (ТСБМ, Мат. Гом.), росквасну́ць ’размокнуць ад залішняй вільгаці, стаць гразкім, размякнуць’, ро́сквась ’бездараж’ (ТС). Гл. ква́сіць.
Расква́сіць 2 ’разбіць; разбіць да крыві (нос, твар); рассячы’ (Нас., ТСБМ, Бяльк., Ян.): misku raskvasić (Варл.), расквасіў ён зьмею ўсе двананцаць галоў (Сержп. Казкі). Параўн. польск. rozkwasić разбіць, растаўчы, моцна параніць (да частак цела)’. Непасрэдна звязанае з расква́сіць 1 (гл.), у пераносным выкарыстанні значэння ’ўвільгатніць’ ці ’размякчыць’, ’размясіць (як цеста)’, значэнне ’рассячы’ вынікае з ’разбіць да крыві’. Паводле Запруднага (дыс., 34), значэнні ’выдзеліць кроў’ і ’выдзеліць кіслую вадкасць’ звязаны наўпрост. Малаверагодная версія пра семінарызм ад лац. quatiō, quassus ’разбіваю’, хаця Фасмер (3, 444) пасля Патабні звяртае ўвагу на рус. квас.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)