сімулява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; зак. і незак., што і без дап.

1. Прытварыцца (прытварацца) хворым. Расказаў сам Сербаноўскі: — Вам, гэта павінна быць цікава, Кірыла Васільевіч. Знішчыўшы дакументы на Дымара, .. [здраднік] сімуляваў прыступ эпілепсіі. Упаў на вуліцы ўвечары. Шамякін.

2. Стварыць (ствараць) ілжывае ўяўленне аб чым‑н. Андрэй пайшоў з райкома з нейкім цяжкім асадкам у душы: .. падтрымаў сімулянта, чалавека, які хаваў хлеб ад дзяржавы і сімуляваў голад. Лобан.

[Ад лац. simulare.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыкі́нуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.

Разм.

1. Прыняць які‑н. выгляд з мэтай падману; прытварыцца. Прыкінуцца хворым. □ [Андрэй] узяў сябе ў рукі, хоць і адчуваў, што прыкінуцца раўнадушным яму вельмі цяжка. Чарнышэвіч. Сашы не хацелася парушаць сваіх думак, і яна прыкінулася, што спіць. Шамякін.

2. Раптоўна наступіць, прыстаць (пра хваробу). Болька прыкінулася. □ Праз невялікі час рана адкрылася і хвароба прыкінулася. Чорны. Калі захварэў Сярожа на двухбаковае запаленне лёгкіх, а пасля хваробы да кволага хлапчука прыкінулася і яшчэ адна немач, малакроўе, Раіса вымушана была знайсці Дзяніса, прызнацца, што сына трэба ратаваць. Гроднеў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ахіне́я ’бязглуздзіца, выдумка’, укр. ахінея, рус. ахинея. Звычайна лічыцца т. зв. семінарысцкім словам, узнікшым на базе спалучэнняў тыпу «афинейские плетения», «ахинейская премудрость» сумбурная, цяжкая для зразумення прамова’ ад грэч. ἀθηνατος ’афінскі’ (з Афін), гл. Фасмер, 1, 97; Рудніцкі, 1, 43; паводле Шанскага, 1, А, 180, беларускае і ўкраінскае словы з рус. ахинея. Згодна з Вінаградавым (РР, н. с., 3 (1928), 28–46), ад хинить ’лаяць, ганьбіць’, хинь ’бязглуздзіца, глупства’ з адлюстраваннем на пісьме акання, што сведчыць пра паўднёварускае паходжанне слова (аднак пры гэтым не ўлічваецца, што зыходныя словы вядомы пераважна на паўночнай тэрыторыі). Па семантыцы бліжэй да царкоўнаславянскага (серб.) хынити ’хлусіць’, серб.-харв. хи́нити ’прытварыцца, быць няшчырым, хлусіць’, якія фанетычна адпавядаюць польск. chynąć, бел. хі́нуць ’сагнуць’, параўн. прастамоўе загнуць, загібаць, ’выдумляць, гаварыць бязглуздзіцу’, а таксама мсцісл. пускаць хі́нню ’марнатравіць’ (Юрч. Фраз. 2).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прымані́ць, прыма́ньваць ’прывабіць да сябе; дадаць ад сябе, прыдумаць’ (ТСБМ, Шпіл., Шат., ТС), таксама прыману́ць ’прынадзіць’ (навагр., Сл. ПЗБ); з далейшым развіццём семантыкі: прымону́цца ’замануцца’, прыману́цца ’прыкінуцца, прытварыцца’ (ТС), ’прывыкнуць’ (іўеў., Сл. ПЗБ), прыманты́ты ’прываражыць, прывабіць’ (кобр., Нар. лекс.). Сюды ж аддзеяслоўныя ўтварэнні: прыма́на ’спакуса; прыманка’ (Нас.), прыма́нны ’прывабны’ (ТС), прыма́нка, прыма́ннык ’прынада (у тым ліку пчаліная); (цёмная) шапка, якую кладуць на сук або вешаюць на дрэва, каб сеў [пчаліны] рой; невялікі вулей, які ставяць на дрэве ў лесе для прываблівання пчол’ (Інстр. 1, Ян., Нар. сл.; трак., Сл. ПЗБ; Скарбы; пін., мазыр., ЛА, 1), пріма́нка ’мядовы раствор, розныя пахучыя расліны, якімі націраюць або абпырскваюць вулей для прываблівання пчол’ (слаўг., Нар. сл.). Прэфіксальнае ўтварэнне ад мані́ць/ману́ць (гл.) < прасл. *maniti (sę). Укр. примани́ти ’прынадзіць, прывабіць’, прима́на ’прынада; спакуса’, прима́нка ’прынада; прываба’, рус. дыял. прима́нывать ’прынаджваць, прывабліваць’, примана́ться ’прычапіцца, прывязацца’, прима́н, прима́нка ’прынада’. Гл. таксама ЕСУМ, 3, 382–383.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыкіда́цца ’прыставаць (пра хваробу); прыключацца, прыставаць (няшчасцю); наскокваць, накідвацца; прыкідвацца, прытварацца’ (Нас., Мядзв., Гарэц., Байк. і Некр., Касп., Нар. Гом.), прыкі́давацца ’прыставаць (пра хваробу)’ (віл., Сл. ПЗБ), прыкі́дывыцца ’прыкідвацца, прытварацца’ (Бяльк.), прыкі́нуцца ’прыставаць (няшчасцю, хваробе)’ (Бяльк.), таксама зак. тр. прыкі́нуцца ’прыняць пэўны выгляд з мэтай падману; прытварыцца; раптоўна наступіць, прыстаць (пра хваробу, штосьці нядобрае)’; перан. ’прывязацца, прыхіліцца’ (ТСБМ, ТС). Сюды ж амонімы з іншай семантыкай: прыкіда́цца ’трапляцца, пападацца; прызнаваць сваяцкія сувязі, роднасць; спрыяць, ставіцца з прыхільнасцю; прыставаць’ (Ян., ТС), прікіда́цца ’пападацца’ (Бяльк.). Да кіда́ць/‑ца (гл.). Таксама сюды ж аддзеяслоўныя назоўнікі, якія працягваюць семантыку ’прыстаць (пра хваробу)’: пры́кідзь, пры́кісь ’запаленне; дзіцячая хвароба, вогнік’ (чэрв., Нар. лекс.; Сл. ПЗБ), пры́кісь ’ускладненне хваробы’ (ашм., Стан.), прыкі́дка, прыкі́тка ’запаленне’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ), і прыметнікі з далейшым семантычным развіццём: прыкі́дны́ ’ветлівы, ласкавы, прыхільны’ (навагр., Нар. сл.; ст.-дар., Сл. ПЗБ; ТС), прыкі́длівы, прыкі́дчывы ’той, хто лёгка ўваходзіць у кантакт з людзьмі; кампанейскі’ (слаўг., лельч., нараўл., ЛА, 3), прыкі́дліву ’прыветлівы’ (ТС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

act​2 [ækt] v.

1. дзе́йнічаць;

The doctors acted promptly. Дактары дзейнічалі неадкладна.

2. трыма́цца; паво́дзіць сябе́

3. прытвара́цца, прыкі́двацца, рабі́ць вы́гляд;

I decided to act dumb. Я вырашыў прытварыцца нямы

4. выко́нваць, (і)гра́ць ро́лю; (і)гра́ць на сцэ́не;

act Hamlet ігра́ць ро́лю Га́млета

5. (on) уздзе́йнічаць;

Alcohol acts quickly on the brain. Алкаголь хутка ўздзейнічае на мозг.

♦

act for smb./on behalf of smb./on smb.’s behalf дзе́йнічаць ад імя́ каго́-н./выко́нваць фу́нкцыі каго́-н.

act out [ˌæktˈaʊt] phr. v. разы́грываць; рабі́ць вы́гляд

act up [ˌæktˈʌp] phr. v. infml дурэ́ць, забаўля́цца, сваво́ліць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

spíelen

vt, vi

1) гуля́ць

Ball ~ — гуля́ць у мя́ч(ык)

falsch ~ — разм. махлява́ць, ашу́кваць

j-m etw. aus der Та́sche — ~ разм. вы́цягнуць у каго́-н. што-н. з кішэ́ні

2) (і)гра́ць; выко́нваць

die érste Géige ~ — ігра́ць пе́ршую скры́пку (тс. перан.)

3) раздгрываць, прытвары́цца, прыкі́нуцца, стро́іць з сябе́

den (gróßen) Herrn ~ — ко́рчыць з сябе́ (ва́жнага) па́на

4) mit (D) жартава́ць [ба́віцца] (чым-н.)

er lässt nicht mit sich ~ — ён не дазвалце жартава́ць з сябе́

5) адбыва́цца, раздгрывацца

die Hándlung spielt in Berlín — дзе́янне [падзе́я] адбыва́ецца ў Берлі́не

6) гуля́ць, блішча́ць, пераліва́цца (пра каштоўныя камяні і г.д.)

ins Bläuliche ~ — мець сі́няе aдце́нне, адліва́ць сі́нім

díeser Diamánt spielt schön — гэ́ты брылья́нт чы́стай вады́

in állen Fárben ~ — пераліва́ць усі́мі ко́лерамі вясёлкі [ра́дугі]

séinen Witz ~ lássen* — выто́нчвацца ў во́стрых жа́ртах

sie ließ álle íhre Künste ~ — яна́ пусці́ла ў ход усе́ свае́ ча́ры

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

tun

*

1.

vt

1) рабі́ць, выко́нваць

nichts ~ — нічо́га не рабі́ць

sein Möglichstes [sein Béstes] ~ — зрабі́ць усё магчы́мае

geságt – getán! — ска́зана – зро́блена!

2) зрабі́ць, даста́віць, прычыні́ць

j-m Böses ~ — зрабі́ць каму́-н. зло

3) пакла́сці (што-н. куды-н.)

etw. beiséite ~ — адкла́сці што-н. убок

Salz in die Súppe ~ — пасалі́ць суп

4)

Ábbitte ~ — прасі́ць прабачэ́ння

Dienst ~ — дзяжу́рыць

séine Pflicht ~ — выко́нваць свой абавя́зак

j-m, éiner Sáche Ábbruch ~ — шко́дзіць каму́-н., чаму́-н.

éiner Sáche (D) Éinhalt ~ — прыпыні́ць што-н.

Éinblick in etw. (A) ~ — пазнаёміцца з чым-н.

5)

zu ~ háben — быць заня́тым

er hat álle Hände (voll) zu ~ — у яго́ спраў па са́мае го́рла

es mit j-m, mit etw. (D) zu ~ háben — мець спра́ву з кім-н., чым-н.

ich hábe damít nichts zu ~ — я не ма́ю да гэ́тага ніцкага дачыне́ння, гэ́та мяне́ не ты́чыцца

6)

des Gúten zu viel ~ — перабо́льшваць

lésen tut er óhne Brílle — ён чыта́е без акуля́раў

2.vi

1)

es ist ihm sehr darúm zu ~ — ён ве́льмі хо́ча…, яму́ гэ́та ве́льмі ва́жна…

es ist ihm nicht ums Geld zu ~ — гро́шы яго́ не ціка́вяць, для яго́ спра́ва не ў граша́х

2)

böse ~ — прытвары́цца [прыкі́нуцца] сярдзі́тым

tu nicht so! — не прыкі́двайся

tu nicht so beléidigt — не раздгрывай з сябе́ пакрыўджанага

3)

es tut mir Leid — мне шкада́

j-m (nichts) recht ~ — (не) дагадзі́ць каму́-н.; (не) задаво́ліць чые́-н. патрабава́нні

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)