подби́тый
1. падбі́ты;
2. падбі́ты, падшы́ты;
3. падбі́ты; падгаво́раны; падбухто́раны; см. подби́ть;
◊
подби́тый ве́тром (ветерко́м) падшы́ты ве́трам;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
далама́н
(тур. dolaman)
кароткі вайсковы плашч венгерскага пакрою, падшыты футрам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
◎ *Павятра́нец, павітранец ’чалавек-круцяка, ветрам падшыты’, павітранка ’рэзвая гуллівая дзяўчына’ (КЭС, лаг.). Да вецер (гл.); параўн. ветрана ветраніцач.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Падшыва́нец, падшыва́лец ’хлапчук (звычайна падлетак)’ (ТСБМ, Інстр. III), падшыва́нец ’гарэза’ (Касп.), ’той, хто выдае сябе за каго-н. іншага’ (Др.-Падб.), падшы́ты ветрам ’легкадумны’ (Сл. ПЗБ). Укр. підшива́йло ’падліза’, рус. подшива́ла ’дасціпнік, жартаўнік’, подшива́ть языком ’кпіць, жартаваць’. Да падшыць < шыць; семантыка відавочныя з фразеалагізма падшыты ветрам. Дэфініцыя Друцкага-Падбярэскага — семантычнае запазычанне з польск. podszywający się ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
перестёганныйI
1. пападшыва́ны, паперашыва́ны;
2. падшы́ты (на́нава), перашы́ты; см. перестега́тьI.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
lined [laɪnd] adj.
1. падшы́ты, на падбі́ўцы (пра адзенне)
2. лінава́ны, разлінава́ны (пра паперу)
3. маршчы́ністы (пра скуру)
4. : tree-lined streets ву́ліцы з дрэ́вамі ўздоўж іх
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Падбой 1 ’ніз вопраткі, падшыты іншым матэрыялам’ (Сцяшк. Сл., Сл. ПЗБ, Нар. сл., гродз.), падбіцьце́ ’падкладка’ (Шат.), падбі́це ’тс’ (Сл. ПЗБ). Рус. подбо́й, укр. підбі́й. Да падбіць з чаргаваннем галоснага ў корані. Варыянт падбіцьце, відавочна, з польск. podbicie ’падкладка’.
Падбой 2 ’натруджанае, падбітае месца на назе’ (ТСБМ; Нар. сл., навагр.; З нар. сл., карэл.; Нар. лекс., слонім.), ’нарыў пад мазалём’ (ТС). Да падбіць < біць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Падру́ба ’ніжні вянок зруба’ (ТСБМ, Сцяшк.), падру́б (Янк. 1, Мат. Гом.), падру́б, падру́ба (Шат., Бяльк.), падру́ба, подру́ба, падру́бы (Сл. ПЗБ), подру́ба (Шушк., Тарнацкі, Studia), падру́біна ’адно з чатырох бярвенняў падрубу’ (Янк. 1). Рус. подру́б ’зруб або некалькі вянкоў, якія падведзены пад зруб’, подру́ба ’вуглы ў зрубе’, серб.-харв. по́друб ’рубец, падшыты край адзежы’. Аддзеяслоўныя ўтварэнні ад падрубіць < рубіць (гл.). У будаўнічай тэрміналогіі бел.-рус. ізалекса. Падру́бка ад падруб(а) з суф. ‑іна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ве́цер, ве́тру, мн. вятры́, вятро́ў, м.
Рух паветра ў гарызантальным напрамку.
Моцны в.
Спадарожны в.
Паўднёвы в.
Подых ветру.
Стаяць на ветры (там, дзе дзьме моцны вецер).
◊
Кідаць словы на вецер (разм.) — гаварыць упустую, дарэмна ці неабдумана.
Вецер у галаве ў каго (разм., неадабр.) — пра легкадумнага чалавека.
Ветрам падшыты або падбіты (разм.) — пра легкадумнага чалавека, а таксама пра адзенне без цёплай падкладкі.
Трымаць нос па ветры — прыстасоўвацца да абставін.
Шукаць ветру ў полі — пра дарэмныя пошукі.
Куды вецер дзьме — прыстасоўвацца да большасці думак, поглядаў, густаў.
|| памянш. ве́трык, -у, м. З ветрыкам (пра язду: вельмі хутка; разм.).
|| прым. ве́травы, -ая, -ае і ветравы́, -а́я, -о́е (спец.).
Ве́травы подых.
Ветравое шкло (у аўтамашынах).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Пахлапе́нь ’лапаць, падшыты вяровачнай пляцёнкай’ (Нас.), пахлапні, похлапні ’плецяны абутак з вяровак’ (Малч., Дэмб. 2, Касп., Мат. Маг., Мат. Гом.; бых., Рам. 8), ’лапці касога пляцення, падплеценыя вітушкамі пянькі або тонкімі вяровачкамі’ (Бел. нар. адзенне, Мн., 1975, 70). Утворана ад хлоп, ахлопак ’касмык, шкумат, шматок’ (Нас., Бяльк.) пры дапамозе суфікса -ень (аб ім гл. Сцяцко, Афікс. наз., 38–39), да якога пад уплывам лексемы пасталы далучылася прыстаўка п(а)‑. Сюды ж пераноснае пихлапень ’неакуратны’ (Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)