Маты́ў ’рытмічная адзінка мелодыі’, ’падстава для дзеяння’, ’тэма ў творах мастацтва’ (ТСБМ). З польск. motyw ’тс’, якое з с.-вяк.-лац. motivum ’рухомае’ < лац. motus ’рух’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

motive [ˈməʊtɪv] n. маты́ў, сты́мул

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

motyw, ~u

м.

1. матыў; пабуджэнне;

motyw postępowania — матыў паводзін;

motyw zbrodni — матыў злачынства;

2. матыў;

motyw przewodni літ. асноўны матыў; лейтматыў;

3. тэма

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

моти́в в разн. знач. маты́ў, -ты́ву м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тэ́ма, -ы, мн. -ы, тэм, ж.

1. Прадмет, асноўны змест разважання, выкладу думкі, творчасці.

Перайсці да другой тэмы.

Т. даклада.

2. Галоўны, асноўны матыў музычнага твора.

Т. з варыяцыямі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сва́стыка, -і, ДМ -тыцы, мн. -і, -тык, ж.

Знак у выглядзе крыжа з загнутымі пад вуглом канцамі — эмблема германскага фашызму (першапачаткова арнаментальны матыў у старажытных культурах, у мастацтве некаторых народаў).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мазу́рачны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да мазуркі ​1. Мазурачны матыў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вычыры́кваць

‘абзывацца пэўнымі гукамі, падобнымі на &quot;чырык-чырык&quot;, спяваць такім чынам (вычырыкваць прыгожы матыў і без прамога дапаўнення)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. вычыры́кваю вычыры́кваем
2-я ас. вычыры́кваеш вычыры́кваеце
3-я ас. вычыры́квае вычыры́кваюць
Прошлы час
м. вычыры́кваў вычыры́квалі
ж. вычыры́квала
н. вычыры́квала
Загадны лад
2-я ас. вычыры́квай вычыры́квайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час вычыры́кваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прасвіста́ць, -ішчу́, -ішчаш, -і́шча; -ішчы́; зак.

1. Абазвацца свістам, свіснуць.

2. што. Выканаць свістам (якую-н. мелодыю).

П. матыў знаёмай песні.

3. Праляцець са свістам.

Прасвістала куля.

4. Правесці які-н. час свішчучы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

motif

[moʊˈti:f]

n.

маты́ў; лейтматы́ў -ву m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)