Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Вы́нятак ’выбар, выключэнне’ (Др.-Падб., КЭС, лаг.). Укр.ви́няток ’выключэнне’, польск.wyjątek ’тс’, чэш.výňatek ’урывак’. Ад формы залеж. дзеепрым. выняты, дзеясл. выняць з суф. ‑ак. Гл. Махэк₂, 231.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жда́нкі ’ўсё, падрыхтаванае да прыёму госця’ (Нас.), ’тое, чаго чакаюць’ (ТСБМ). Рус.дыял.пенз., урал., пецярб., кастр., сарат., арханг., калуж., перм.жданки ’тс’, укр.жда́нки ’тс’. Утворана, відаць, на ст.-рус. глебе з дзеепрыметніка прошл. ч. залеж. стану ад дзеяслова жьда‑ти — жьда‑н‑ з дапамогай суфікса назоўнікаў ‑ък‑: жьданък‑. Гл. ждаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
за́лежы, -жаў (ед.за́леж, -у м.)
1. за́лежи, залега́ния;
з. фасфары́таў — за́лежи (залега́ния) фосфори́тов;
2. (о чём-л. залежавшемся) за́лежи;
з. тава́раў — за́лежи това́ров
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
złoże
złoż|e
паклад; радовішча; залеж;
~a rudy — паклады (радовішча) руд; рудныя залежы;
~e ropy (naftowej) — нафтавае радовішча
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Пяле́ка ’пясчаная, неўрадлівая зямля, залеж, незасеянае поле’ (дзятл., Сл. ПЗБ; Сцяшк. Сл.), пяле́чына ’тс’ (гродз., пух.Сл. ПЗБ), пя́ла ’тс’ (дзятл., Сцяшк. Сл.), сюды ж пялекава́ты, пелякава́ты ’пясчаны’ (дзятл., чэрв., Сл. ПЗБ), пялёта ’пясчаная, неўрадлівая зямля’ (барыс., там жа). Грынавяцкене і інш. (Сл. ПЗБ) выводзяць з літ.pelė́kas ’шэры, мышасты’, што зусім верагодна па лінгвагеаграфічных меркаваннях. Відаць, чыста выпадковае фармальнае супадзенне з славен.pȅlek ’зярнятка’, якое выводзіцца з *рelъ ’пыл, мякіна, палова’ (Бязлай, 3, 23), што суадносіцца з літ.pelaĩ ’мякіна, палова’. Гл. пе́ліка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Míttel
n
1) -s, - сро́дак, спо́саб
mit állen ~n — усі́мі сро́дкамі; усяме́рна, усяля́к, як мага́
jédes ~ ist ihm Recht — ён не пагарджа́е [не грэ́буе] ніцкімі сро́дкамі
mit állen ~n éingreifen* — пусці́ць у ход усе́ сро́дкі
2) pl (матэрыя́льныя) сро́дкі; маёмасць, бага́цце
aus éigenen ~n — за свой [ула́сны] кошт
über gróße ~ verfügen — распараджа́цца вялі́кімі сро́дкамі
das geht über méine ~ hináus — ≅ гэ́та мне б’е па кішэ́ні